Gijs en Edith de Raad zijn eigenaar van melkveehouderij en paardenbedrijf De Raad. Gijs de Raad kende de projectervaring en passie van Arjen Schamhart, projectleider voor verschillende coöperaties waaronder Vrijstad Energie in Culemborg, en benaderde hem met een groot probleem: 2.500 vierkante meter asbest op zijn daken, maar De Raad kon de sanering niet financieren.

De Raad hoorde veel beloftes maar had een slecht gevoel bij de in zijn ogen ‘gladde types’. Toch wilde hij graag Culemborg helpen verduurzamen maar alleen met een lokale coöperatie. “Hij was al door ‘zonnepanelen-cowboys’ benaderd voor de klus en om panelen op het dak te leggen”, vertelt Schamhart.

Samen gingen ze het zonneproject Den Heuvel aan, naar de naam van het ouderlijk huis waar De Raads ouders nog steeds wonen. “Dat is gebouwd op een zogeheten terp, een heuvel”, legt Schamhart uit.

Die verhoging houdt verband met het onder water laten lopen (inunderen) van een laaggelegen gebied. Dat gebeurde om wateroverlast elders te voorkomen of als verdedigingstactiek in een oorlog, zoals bij de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Financiële hobbel
“Vervolgens hebben we offertes opgevraagd voor de sanering en de zonnepanelen”, vertelt Schamhart. Ook moest er een grote en prijzige aansluiting komen op het elektriciteitsnet. Ze kregen de business case niet sluitend, ondanks een Gelderse subsidie en de SDE.

Conclusie: Er moesten zonnepanelen bij om het financiële plaatje rond te krijgen. “We kwamen uit bij het toevoegen van een veldopstelling.” De Raad wilde zijn grond alleen absoluut niet kwijt aan een zonnepanelenveld.

“Toen ben ik in de materie gedoken en stuitte op het principe van dubbel landgebruik; twee functies voor hetzelfde stuk land. Tijdens mijn zoektocht kwam ik in een brochure een plaatje tegen met verticaal geplaatste zonnepanelen. Dat liet ik aan De Raad zien en van die opstelling werd hij wel enthousiast”, aldus Schamhart. Koeien kunnen door de opstelling heen lopen, schapen er zelfs onderdoor en het gras of de gewassen krijgen voldoende zonlicht.

Schamhart: “Het achterhalen van de leverancier (Next2Sun) duurde even. Uiteindelijk heb ik die via een collega van een collega weten te achterhalen. De opstelling betreft een speciale constructie waardoor de zogeheten bi-facials (tweezijdige panelen) rechtop kunnen staan.”

Tot hun schrik bleek het nieuwe plan financieel nog steeds niet haalbaar. De nieuwe subsidieregeling SCE was gunstiger dan de SDE en bood uiteindelijk het laatste stuk benodigde steun. De C staat voor coöperaties en de maatregel is bedoeld voor kleinere, draagvlak genererende initiatieven (tot 500 kilowattpiek).

Uniek in zijn soort
Langs snelwegen of op kantoorgevels zijn soms zonnepanelen geplaatst die niet plat liggen. “Maar een veld met oost-west en verticaal geplaatste tweezijdige panelen is in Nederland niet eerder vertoond”, klinkt Schamhart opgewekt. De installatie telt iets meer dan tweeduizend panelen, waarvan de helft verticaal op de grond staat.

Het project wekt veel interesse. “Ook een organisatie als de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland is erg enthousiast. Ze hebben veel vragen over bijvoorbeeld de financiën en het combineren met het eigen gebruik van het land”, zegt Schamhart. Momenteel lopen bij TNO, de Wageningen University & Research (WUR) en bij leverancier Next2Sun onderzoeken.