Ondanks de val van het kabinet blijft een aantal belangrijke klimaat- en energieonderwerpen gewoon op de Haagse agenda staan. In de Kamercommissie voor Klimaat en Groene Groei zijn diverse onderwerpen als niet controversieel aangemerkt. Dat betekent dat het demissionaire kabinet hier voorlopig gewoon mee verder kan gaan.

Voor de energiesector zijn vooral drie thema’s van belang: de Voorjaarsnota, de openstelling van de SDE++-regeling en de voortgang rond leveringszekerheid van elektriciteit. Andere dossiers, zoals het Jongerenakkoord over klimaat en het Klimaatplan 2025-2035, zijn wél controversieel verklaard en worden voorlopig on hold gezet.

Voorjaarsnota 2025: ruimte voor energie en klimaat?
De Voorjaarsnota is traditioneel een belangrijk ijkmoment in de begrotingscyclus, waarin het kabinet financiële bijstellingen doet op de begroting van het lopende jaar. De Kamer heeft besloten dat dit document niet controversieel is. Dit biedt het kabinet ruimte om eventuele financiële meevallers of tegenvallers in het klimaatbeleid op te vangen en geld te verschuiven binnen de begroting voor zaken als energie-infrastructuur, netbeheer en subsidies.

Een van de belangrijkste maatregelen voor de energiesector uit de voorjaarsnota is de verlaging van de energiebelasting over de periode 206 tot 2028 met 200 miljoen. Om dit te bewerkstelligen worden er fondsen vrijgemaakt uit het Klimaatfonds.

SDE++ 2025 gaat gewoon door
Ook de openstelling van de SDE++-regeling is als niet controversieel aangemerkt. Dit is goed nieuws voor ontwikkelaars van duurzame energieprojecten. De SDE++ (Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie) is het belangrijkste subsidie-instrument voor het reduceren van CO₂-uitstoot in Nederland. De regeling staat in 2025 opnieuw open voor aanvragen, met ruimte voor technieken als wind, zon, waterstofproductie, industriële restwarmtebenutting en CO₂-afvang en -opslag (CCS).

Voor de subsidieronde voor 2025 is 8 miljard euro beschikbaar gesteld en er zijn een aantal aanpassingen geweest. Zo zijn er versoepelingen rondom de technische bouwactiviteit en zal de SDE++ overstappen op kwartierprijzen per 30 september.

Leveringszekerheid als rode draad
De Kamer ziet ook het dossier leveringszekerheid elektriciteit als niet controversieel. En dat is  met recht: de betrouwbaarheid van het elektriciteitssysteem staat onder druk door de snelle elektrificatie en het groeiende aandeel weersafhankelijke bronnen als zon en wind. De voortgaande groei van warmtepompen, elektrische auto’s en industriële elektrificatie stelt het net en de balanshandhaving voor grote uitdagingen.

Het ministerie werkt samen met netbeheerders, toezichthouders en marktpartijen aan maatregelen om de leveringszekerheid te waarborgen. Het kabinet werkt dan ook aan een wettelijke basis voor capaciteitsmechanisme en is voornemens om begin 2026 een plan te presenteren over hoe de leveringszekerheid van elektriciteit gewaarborgd blijft na 2023.  Door dit onderwerp niet controversieel te verklaren, kan dit proces doorgaan en dat is hard nodig gezien de actualiteit van netcongestie en het groeiend aantal negatieve uurprijzen voor elektriciteit.

Wat ligt wél stil?
Tegenover deze voortgang staat het stilvallen van andere beleidslijnen. Zo is de kabinetsreactie op het Jongerenakkoord over klimaat als controversieel bestempeld. In dit akkoord riepen jongerenorganisaties het kabinet op om ambitieuzere klimaatdoelen na te streven en structurele participatie van jongeren in klimaatbeleid te regelen. Ook het definitieve ontwerp voor het Klimaatplan 2025-2035 gaat voorlopig de ijskast in. Dat plan moet richting geven aan het klimaatbeleid voor de komende tien jaar, in lijn met de Europese verplichtingen en nationale doelstellingen voor 2030.

Dat juist deze langetermijnstukken controversieel zijn verklaard, betekent dat strategische keuzes worden doorgeschoven naar een volgend kabinet. Tegelijkertijd kan het zittende kabinet blijven investeren in de uitvoering van bestaand beleid en het opvangen van knelpunten  zoals via de SDE++ en het waarborgen van leveringszekerheid.

De energietransitie staat niet stil, ook niet onder een demissionair kabinet. Dankzij de politieke keuze om enkele cruciale onderwerpen niet controversieel te verklaren, blijven het subsidiestelsel en de leveringszekerheid van elektriciteit op koers. De grote lijnen voor de lange termijn moeten echter wachten op een nieuw kabinet.