Zonnestroom op de day-ahead markt

25.02.2021 Joyce Beuken & DNE Research

Zonnestroom op de day-ahead markt

Het Nationaal Solar Trendrapport van Dutch New Energy Research geeft naast een overzicht van het nieuw geïnstalleerd vermogen ook inzicht in de ontwikkeling in de prijs voor zonnestroom gedurende het jaar. Zo is te zien dat 2020 een volatiel jaar was voor de stroomprijzen op de day-ahead markt (APX). Een aantal keer kwam het zelfs voor dat de stroomprijs negatief werd, met alle gevolgen van dien.

Tussen januari en april zakte de prijs van zonnestroom van 42 euro/MWh naar slechts 13 euro/Mwh. Een groter aanbod van zonnestroom in combinatie met een gedeeltelijke wegval van de elektriciteitsvraag tijdens de eerste lockdown betekende ook dat deze prijs harder daalde dan de gemiddelde prijs per MWh.

Zon bewaart balans

Op het dieptepunt werd zonnestroom verkocht voor minder dan 70% van de gemiddelde marktprijs. In mei, een maand met meer zonuren dan april, begonnen de stroomprijzen weer te stijgen en daalde het verschil tussen de prijs van zonnestroom en de gemiddelde stroomprijs.

Onderzoeker Steven Heshusius legt uit hoe een negatieve stroomprijs in de praktijk ontstaat. “De hoeveelheid stroom die wordt geproduceerd moet op elk moment evenveel zijn als de hoeveelheid die wordt gebruikt. Vraag en aanbod moeten in balans zijn, de prijzen op de op de elektriciteitsmarkten geven dit weer.”

Weer voorspelt

Met een groeiend aandeel opwek uit hernieuwbare bronnen oefenen weersomstandigheden invloed uit op de hoeveelheid elektriciteit die wordt opgewekt. “Weersomstandigheden spelen daarom een rol bij het vaststellen van de elektriciteitsprijs. Bij vaststellen van prijzen hebben we het over de prijs op zogeheten day-ahead markt. Hierop wordt een dag van tevoren de stroomprijs bepaald op basis van het verwachte verbruik en de verwachte opwek. Nu kan het natuurlijk onverwachts heel hard waaien of juist helemaal niet, waardoor de stroom opwek verschilt met wat een dag van tevoren werd voorspeld”, legt Heshusius uit. In dat geval, schiet de actuele stroomprijs (onbalans prijs) onder 0 of wordt heel erg hoog . Als je snel je installatie kan in en uitschakelen kan je de kosten die je maakt op de onbalans markt minimaliseren.

Voordeel van batterij

In theorie kan er geld worden verdient aan een negatieve stroomprijs. “Op het moment dat jij je batterij oplaadt terwijl de stroomprijs negatief is, word je betaald om je opslag op te laden. Je neemt immers het product af terwijl de prijs negatief is.” Hoe negatief dat misschien klinkt, het komt netbeheerders ook goed uit. “Als je afneemt terwijl er een overschot is, help je mee de balans te bewaren in het stroomnetwerk, daarnaast kan je ook extra inkomsten ontvangen van de netbeheerder om het net te balanceren.

Nieuw normaal

Wanneer de negatieve prijzen optreden in aaneengesloten periodes van 6 uur of langer, wordt er geen subsidie over de zonnestroom afgegeven. Dit was het geval voor 42 van de uren met negatieve prijzen in 2020. Daarnaast zien we ook dat vooral oudere SDE+ projecten veel subsidie mislopen doordat de gemiddelde stroomprijs onder de basisenergieprijs in het SDE+ contract daalde.  Een tegenslag voor zonnestroomproducenten en een extra punt van aandacht bij het rondmaken van businesscases voor toekomstige projecten.

Het is dan ook de vraag of de verminderde opbrengst als gevolg van zowel lagere prijzen als het mislopen van subsidie onderdeel zijn van een nieuwe normaal op de stroommarkt of voornamelijk zijn oorzaak kent in het samenspel met de covid-19 uitbraak. DNE Research zal de komende maanden vaker op de prijs van zonnestroom terugkomen om de trend en ontwikkeling in kaart te brengen. In de Dutch Solar Quarterly vindt u deze informatie en meer terug.

DNE Research & Dutch Solar Quarterly

Dutch New Energy Research is het snelst groeiende onderzoeksbureau voor de groene sector. Zij leveren accurate cijfers en inzicht over de Nederlandse energietransitie en zeer betrouwbare harde data en onderbouwde opinies over verduurzaming. DNE Research publiceert jaarlijkse sectorrapporten over zonne-energie, warmtepompen, warmtenetten en slimme (led)verlichting, die worden gebruikt als ijkpunt door marktpartijen, politiek, beleidmakers en pers. Binnenkort zullen zij, speciaal voor licentiehouders van de Dutch Solar Quarterly, een white paper publiceren over de Europese markt.

Voor gedetailleerdere informatie over het geïnstalleerd vermogen kan men terecht bij de Dutch Solar Quarterly. Een Dutch Solar Quarterly licentie biedt een diepgravende analyse van de Nederlandse zonne-energiemarkt en geeft een compleet inzicht in de economische, financiële, beleidsmatige en technologische ontwikkelingen.