De dalende transportkosten hebben zich ook in de afgelopen maand weer doorgezet, hoofdzakelijk door een spectaculaire daling van de containerprijs. “Dat kan anderhalf tot twee eurocent per wattpiek schelen, dat is toch vrij aardig”, merkt Gerard Scheper, CEO van European Solar, op. Daarbij ziet hij dat Jinko Solar, Trina Solar en LONGi over elkaar heen duiken met prijsverlagingen.

Vorige maand bleek dat de containerprijs was gedaald tot het niveau van januari 2021, een daling van 63 procent in een jaar tijd. Toen stelde Scheper nog dat mogelijk was om een partij containers kon vastleggen voor zo’n 3.000 tot 3.500 dollar per stuk.

Lees ook: Zonneprojecten zijn nauwelijks rendabel te krijgen, ondanks laagste containerprijzen in anderhalf jaar

Die dalende trend heeft zich nog verder doorgezet. Hoewel de containerprijs in principe op zo’n 3.800 dollar staat, kan daar volgens Scheper nog een heel stuk vanaf door de teruglopende vraag. “Stel je legt een partij van honderd containers vast voor in het eerste kwartaal van 2023, dan kun je de prijs vastleggen op zo’n 1.500 dollar per stuk.”

Daarnaast worden er ook flink wat zonne-energieprojecten doorgeschoven naar volgend jaar merkt hij op. Vanwege de hoge materiaalprijzen zijn Chinese projectontwikkelaars geneigd om hun november- en decemberorders door te schuiven naar begin volgend jaar.

De gestegen energieprijzen wegen niet op tegen de hogere productiekosten. Daarbij is de Chinese SDE dusdanig laag dat er niet genoeg winstmarge overblijft. Hierdoor kunnen Chinese fabrikanten hun productie niet in het binnenland kwijt en rekenen ze op buitenlandse interesse om het ordertekort op te vullen.

“Hierdoor wordt er zomaar 15 tot 20 gigawatt aan productieorders doorgeschoven, die slots komen dan beschikbaar voor Europese orders. Dat zullen ze niet zomaar zeggen, want dan is hun onderhandelingspositie weg. Het is een kleine opening, want vanaf januari kun je weer achter de Chinese orders aansluiten.”

Deze situatie is met name interessant voor groothandels en projectontwikkelaars omdat het wel een vereiste is dat er groot wordt ingekocht. “Maar dan kan het wel anderhalf tot twee eurocent per wattpiek schelen, dat is toch vrij aardig.”

Het liefst zouden Chinese leveranciers hier zo weinig mogelijk over bekend willen maken, want ze zitten in een spagaat. “Ze zien een enorme vraagexplosie aankomen in het nieuwe jaar door de verhoogde Chinese en Europese ambities op het gebied van hernieuwbare energie, maar zitten nu met een tijdelijk productieoverschot”, stelt Scheper.

“Ze hanteren daarom ook twee prijslijsten: een lijst voor wie vraagt wat hun producten kosten en een lijst voor als je je ze confronteert met lagere prijzen van de concurrent.”

Tier 1-fabrikanten met elkaar in de slag
Ondertussen buitelen de grote Tier 1-fabrikanten, met name Jinko Solar, Trina Solar en LONGi, over elkaar heen met prijsverlagingen, zo merkt Scheper op. “Dat begon ermee dat het er heel lang op leek dat LONGi een enorme tender van zo’n 9 gigawatt zou binnenhalen. Daar hebben ze op het laatste moment onverwacht naast gegrepen.”

Alle materialen stonden al stand-by vertelt hij en het gaat hier om een dusdanig grote partij dat deze niet zomaar even kan worden opgeslagen. “Dan heb je misschien wel tot een miljoen vierkante meter aan opslag nodig. LONGi is daarop met die partij de markt opgegaan waardoor de concurrentie niet achter kón blijven. Tegelijk zorgen die dumpprijzen voor grote druk bij polysiliciumproducenten, die uiteindelijk ook door de knieën gaan.”

Deze hele episode zorgt ervoor dat er nog meer druk komt te liggen op het ordergat in november en december. “Het lukt ze niet om deze twee maanden zonder schade te overbruggen. Ik weet niet hoe dit gaat aflopen, maar je merkt wel dat de grote partijen elkaar hierdoor niet meer vertrouwen. Ondanks dat ze een vraagexplosie verwachten in het nieuwe jaar is het daarom helemaal niet gezegd dat dat automatisch tot forse prijsstijgingen gaat leiden.”

Ondertussen is Tongwei Solar ook toegetreden tot de groep met Tier 1-fabrikanten. “Die hebben echt een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt, dat is echt indrukwekkend”, aldus Scheper.

Het illustreert de verschillende orde van grootte tussen Nederland en China, maar ook tussen Europa en China. Zo heeft China bekend gemaakt dat er van januari tot september 62,6 gigawatt aan nieuwe zonne-energieprojecten zijn geïnstalleerd. In september werd maar liefst een recordhoeveelheid van 8,13 gigawatt geïnstalleerd, meer dan de helft van wat er in Nederland tot nu toe gebouwd is.

De Europese Commissie heeft vorig jaar The European Solar initiative aangekondigd, een streven om vanaf 2025 over 20 gigawatt Europese PV-productie per jaar tye kunnen beschikken. Ter illustratie: JASolar maakte onlangs bekend van januari tot september dit jaar al 27,1 gigawatt te hebben geëxporteerd.

Nu er in Europa steeds meer stemmen opgaan om de economie zoveel mogelijk los te koppelen van China, illustreren dit soort cijfers hoe afhankelijk Europa van China is op het moment. Een economische breuk met het land zou de energietransitie per direct onhaalbaar maken.