Vorige week kon je lezen hoe duurzame stroomproducenten de diensten van energie- en dataspecialist Edmij kunnen inschakelen. Zij voorspellen hun energieverbruik en – productie en helpen met slim energie verhandelen. Zo slim zelfs, dat de producent er geen omkijken meer naar heeft. Maar er is meer, en het heet curtailment.

Jeffrey Bartels, mede-eigenaar van Edmij: “Ons bedrijf bestaat voor een groot gedeelte uit mensen die graag met getallen werken en algoritmes bouwen. Onze nieuwsgierigheid heeft onze klanten al veel opgeleverd. Je wekt groene stroom op met een windturbinepark, zonnepark of biovergister en je hebt grote kansen in de groeiende markt voor groene stroom. Je loopt rond met vragen als: hoe krijg ik een zo hoog mogelijke prijs voor de groene stroom die ik opwek? Kan ik op de markt verkopen of kan ik mijn groene stroom direct aan een eindverbruiker leveren? En wat levert het op als ik mijn windturbines of zonnepanelen soms even uitschakel. Dit laatste, dat noemen we curtailment.”

Het verschil tussen verkoop en productie heet onbalans
Bartels: “Wij verhandelen stroom voordat die stroom daadwerkelijk geleverd is. Dat doen we bijvoorbeeld één dag voor de productie op de EPEX day ahead-markt. Om te bepalen hoeveel stroom wij kunnen verkopen, maken wij een voorspelling. Die voorspelling is nooit precies goed en dus ontstaat er een verschil tussen hetgeen wij verkocht hebben en wat de klant uiteindelijk produceert. Dat heet onbalans.”

Op de EPEX intraday-markt verhandelt Edmij stroom op de dag van productie, dat kan tot vijf minuten voor het moment van levering van de elektriciteit. Het is een belangrijke markt om de handelspositie die zij voor de klant hebben ingenomen nog te veranderen. Bij meer zon dan verwacht en dus meer productie verkopen ze die stroom alsnog wanneer ze verwachten dat de onbalansprijs lager is. Minder zon? Dan kopen ze de op de day ahead verkochte stroom terug als ze verwachten dat de onbalansprijs hoger is. “Hiermee verlagen wij de onbalanskosten van onze klanten en daarmee verhogen wij dus de netto-opbrengst”, vertelt Bartels.

Je kunt ook besparen door elektriciteitsverbruik te verschuiven in de tijd

Maar die onbalanskosten kunnen verder worden verlaagd door bijvoorbeeld zonnepanelen af te schakelen bij negatieve prijzen, want je wilt natuurlijk niet betalen om van je stroom af te komen. Door curtailment verdient de klant meer dan wanneer hij zou hebben doorgeproduceerd, zelfs als er rekening gehouden wordt met de subsidie die wordt misgelopen. Stroom die Edmij eerder voor de klant heeft verkocht op de EPEX day ahead kopen ze terug tegen negatieve prijzen. Voor die terugkooptransactie krijgen ze geld toe en daardoor realiseren zij twee keer opbrengst: één keer op de day ahead en één keer op de onbalansmarkt. Curtailment en intraday-handel leiden ertoe dat klanten fors meer uitbetaald krijgen dan de forfaitaire EPEX day ahead-prijzen waarmee de SDE rekent.

Je kun ook geld besparen door elektriciteitsverbruik te verschuiven in de tijd. Net zoals je vroeger je wasmachine aanzette om elf uur s’ avonds met nachtstroom. Bartels: “Bij ondernemers die hun eigen stroom gebruiken in het productieproces, kunnen wij het verbruik van sommige apparaten volautomatisch verschuiven van dure kwartiertjes naar goedkope kwartiertjes. Demand Response van pompgemalen, elektrische ovens, laadpalen, boilers en accu’s levert veel geld op.”

Anticiperen en flexibiliteit
“Vaak zijn ondernemers daar in het begin wat huiverig voor”, weet Bartels. “Wat wij dan doen is hen een appje sturen met het verzoek de apparaten bij extreme prijzen uit of aan te zetten. Later laten we ze op de factuur zien wat er op dat moment gebeurde. Dat geeft altijd de doorslag en op dat moment gaan ze inzien dat ze door te anticiperen op die korte termijnprijzen geld kunnen verdienen”, legt Bartels uit. “De meeste bedrijven hebben andere kerntaken en willen niet hier ook nog mee bezig zijn. Dat doen wij dan voor ze.”

“Een andere reden om op of af te schakelen is als er congestieproblemen zijn. De producent kan geld verdienen door de netbeheerder te helpen deze te voorkomen. Hier is zelfs een eigen markt voor, de Gopacs-markt. Als er ergens teveel stroom wordt opgewekt, wat niet lokaal kan worden verbruikt en waardoor er congestie optreedt, kunnen wij voor de netbeheerder zonneweides afschakelen. Daar vragen we voor de klant dan wel een vergoeding voor en dat heet congestiehandel. Zou kun je ook geld verdienen door flexibiliteit aan te bieden aan de netbeheerder”, zegt Bartels.