Hoe kijkt de markt naar de belangrijkste uitdagingen waarop het Nationaal Solar Trendrapport 2024 ingaat? In deze tijdelijke rubriek geven vijf marktexperts hun visie op een mogelijke certificering voor PV-installateurs, bedrijventerreinen als energiehubs, dynamische energiecontracten en de koppeling tussen batterijen en grootschalige zonne-energieprojecten. In deze expertbijdrage is Jan de Boer, directeur-eigenaar van Solar Techniek Nederland, aan het woord.

In hoeverre is een certificering van PV-installateurs dé oplossing om het stijgende aantal ongelukken tijdens het installeren van zonnepanelen terug te dringen?
“Een certificering van PV-installateurs is niet dé oplossing voor alle veiligheidsproblemen die we tegenkomen in de branche. Het is een bouwsteen en een mogelijk fundament om verder te kunnen bouwen. Met een certificering stellen installateurs zich ‘vrijwillig’ onder toezicht.

Ten eerste omdat toezicht en controle hierop door InstallQ opgeschaald zou kunnen worden. Ten tweede omdat de nascholing geactiveerd moet gaan worden door InstallQ. Deze staat al in de regelementen van het aanwijsbeleid, maar wordt nog niet ingezet. Daarbij zou nascholing een permanent karakter moeten krijgen en niet alleen op wijzigingen moete plaatsvinden. Ten derde kan InstallQ het aanwijsdocument gaan handhaven zodat ook iedereen die werkzaamheden op PV-gebied doet ook daadwerkelijk zijn papieren heeft.

Daarnaast pleiten wij al geruime tijd voor zegelrecht voor de PV-erkenning. Dit zegelrecht zal ook de veiligheid verhogen bij het werken in de groepenkast. Nu is het zo dat het zegelrecht verbonden is aan de laagspanning erkenning en daarmee in feite een kennisrecht aan het worden is.

Solar Techniek Nederland ziet dat anders. Zegelrecht is een veiligheidsrecht, wat voor zowel laagspanningsmonteurs als voor de erkende PV-monteurs beschikbaar moet komen. Uiteraard kan en moet daar een leermodule voor worden ingezet voor het zorgvuldig gebruik van dit zegelrecht.

InstallQ kan nog uitbreiden op de controle op veilig werken, voor zowel op als onder het dak. De focus ligt grotendeels op de elektrotechnische kant en het juist opleveren van de PV-installatie, maar niet op de Arbo-technische kant tijdens de montage. Ook tijdens de montage zou er controle moeten plaatsvinden op het gebied van veilig werken.”

Hoe kunnen bedrijventerreinen uitgroeien tot energiehubs die de opwekcapaciteit van zonne-energie vergroten?
“De huidige opwek van elektrische energie en de netbelasting hebben zijn langste tijd gehad. Elk bedrijventerrein moet zijn eigen energievoorziening opbouwen met zonnepanelen en het opslaan van energie in waterstoftanks en andersom. De seizoens-, prijs- en weerschommelingen kunnen hiermee beter worden opgevangen en stabiel worden gemaakt. Zo kan het net worden ontlast.”

In hoeverre zijn dynamische energiecontracten hét antwoord op het groeiend aantal uren met negatieve prijzen vanwege de gestegen hernieuwbare opwekcapaciteit?
“Hét antwoord op dit vraagstuk moet nog worden uitgevonden. Dynamische contracten zijn momenteel niet weggelegd voor de zorgeloze consument, tenzij de energieleverancier ook de juiste software erbij levert om dit automatisch te laten werken. Deze integrale aanpak zou een zorgplicht van de energieleveranciers moeten zijn, zodat het product niet zomaar in de markt kan worden gezet.

Het dynamische contract moet ‘zorgeloos’ en automatisch kunnen aansluiten bij de verschillende situaties. Denk aan huishoudens met en zonder zonnepanelen, met en zonder batterijen of een combinatie. Ook consumenten die geen zonnepanelen, maar wel een batterij kunnen plaatsen zouden een zorgeloze aansluiting op een dynamische energiecontract moeten kunnen krijgen.”

Zou een batterijverplichting voor zonneparken een stimulans betekenen voor energieopslag en meer gebouwde zonneparken, of een rem van de uitrol van zonneparken vanwege de extra kosten die batterijen met zich meebrengen?
“Zonneparken op velden worden momenteel gemeden door de provincies en gemeenten. Op grote velden zou heel goed waterstofopslag gemaakt kunnen worden, zodat je het op verschillende manieren kunt transporteren. Zowel door gasleidingen als over de weg.

Hierdoor kunnen de energieprijzen stabieler en decentraal georganiseerd worden. Bovendien kunnen wijken die dichtbij dit soort velden staan er goed op worden aangesloten en kunnen de seizoenen hiermee stabieler worden overbrugd.”