Studenten aan de TU Delft kunnen sinds deze zomer duurzame technieken studeren op een duurzame locatie. Het nieuwe onderwijsgebouw Echo wekt zijn eigen energie- en warmteverbruik op, is goed geïsoleerd en ingericht met duurzame materialen. 

TU Delft is een belangrijke kweekvijver voor duurzame ontwikkelingen. Van The Green Village en het Electrical Sustainable Power Laboratory tot start-ups die schimmels inzetten als isolatie. Als duurzame innovatiemotor moet dit universiteitsgebouw ook een leidend voorbeeld zijn. Warmte365 ging op bezoek en sprak met Kübra Öztürk, projectmanager bouw  aan de TU Delft.

Eerste studenten
"Vanaf september maken de eerste studenten officieel gebruik van het gebouw, maar voor zelfstudie zijn we al open en daar wordt dus ook al gebruik van gemaakt. Een mooie gelegenheid om alle kinderziekten eruit te halen. Het gebouw moet straks ruimte bieden aan 1.700 studenten."

Van student naar projectmanager
"Ik werk nu vier jaar in deze functie. Ik ben hier eigenlijk nooit weggeweest. Ik ben hier afgestudeerd en ben hier drie maanden later begonnen in deze functie. Vanuit deze functie zie ik de campus opeens van een heel andere kant. Als student ga je naar je eigen faculteit en houd je je met je eigen studie bezig. Nu zie ik allerlei onderzoeken voorbij komen waarvan ik geen weet had dat die hier ook allemaal verricht worden. Ook heb ik nu een kijkje achter de schermen binnen het vastgoed, waardoor je begrijpt waarom bepaalde afwegingen worden gemaakt waar je voorheen als student bijvoorbeeld vragen bij had."

Duurzaamheid op een hoger pitje
"Toen ik hier net begon stond duurzaamheid nog op een lager pitje. Toen stond hier alleen nog het Pulsegebouw als onderwijsgebouw, het eerste energie-neutrale gebouw op de campus. Echo is het eerste energieleverende gebouw. Er was eerder geen concreet beleid voor duurzaamheid. Totdat vanuit het College van Bestuurd de ambitie werd gesteld om voor 2030 CO2-neutraal te zijn.

Dan zie je hoe snel het dus kan gaan als je de knoop doorhakt. In andere projecten waar ik aan meewerk is er ook een duurzaamheidscoördinator aangesteld. Die kijkt in het hele traject mee. Voorheen was duurzaamheid minder goed verwoven in het ontwerp zelf en werd met name gekeken naar toepassingen van bijvoorbeeld zonnepanelen. Nu wordt er integraal meegedacht vanaf het begin van een project. Het is heel mooi om die grote verschuiving te zien.

De zonnepanelen op het dak van Echo voorzien niet alleen in de energiebehoefte van het gebouw zelf, maar ook in de energiebehoefte van de studenten hier. Denk aan het opladen van laptops en mobiele telefoons. Dan blijft er nog steeds zo’n 2 procent over die we terug leveren aan het net."

Debatruimte
"We willen in Echo zoveel mogelijk verschillende typen onderwijsvormen faciliteren. Een van de collegezalen is opgezet als debatruimte met een links-rechts-verdeling zoals in de tweede kamer. Het materiaal tegen de wand is voor de akoestiek en is gemaakt van gerecyclede PET-flesjes. Al het hout is bamboe. Negentig procent van al het meubilair is hergebruik.

Ook de ventilatie is duurzamer. We gebruiken hier verdringingsventilatie, dus van onder af. Daar is 20 procent minder lucht voor nodig. De vieze lucht wordt naar boven geduwd waardoor je sneller in schone lucht zit dan met de traditionele gemixte ventilatie van bovenaf. We hebben een warmte-koudeopslag in de kelder. Alles loopt via die kleine roosters in de vloer."

Studieruimtes
"We hebben drie typen studieruimtes: A, B en C. De A-ruimtes zijn echte stilte plekken. In de B-ruimtes kan in groepsverband gewerkt worden en overlegd worden. De C-ruimtes zijn voor de kortere momenten van studie, daar moet je ook wel tegen wat rumoer kunnen. De verschillen zit ook in het comfort. In een A-ruimte moet je acht uur kunnen zitten studeren en die zijn dus onder andere voorzien van ergonomische stoelen. 

We hebben ook nog de B+ ruimtes. Die zijn met name voor tijdens de tentamenweken. Dan zitten de A-ruimtes vaak vol en kunnen deze ruimtes ook gebruikt worden. Daarvoor is het meubilair ook geschikt gemaakt om langere tijd te kunnen blijven zitten. Ook zijn er whiteboards aan de wanden voor wanneer er in groepjes gewerkt wordt.

Ondanks dat we zoveel mogelijk toe willen streven naar gedeelde flexwerkplekken en -kantoren, is er toch vraag naar eenpersoonskantoren. Die hebben we hier dus gerealiseerd, maar de wanden zijn makkelijk demontabel dus dat kan nog aangepast worden."

Collegezaal
"Dit is de 700-zaal, het pareltje van Echo. Je ziet nu tweederde van de ruimte. Het laatste deel is verscholen achter die verschuifbare wand. De zaal kan dus verschillende groottes aannemen. Vandaar ook de drie grote schermen voorin. Er is veel vraag naar de grote collegezalen. We hebben wel het auditorium in de aula, maar dat is niet bestemd voor colleges. Met name voor eerstejaarsvakken, daarin is de behoefte aan collegezalen erg groot."

Moet Echo een voorbeeld worden voor toekomstig onderwijs gebouwen?
"Het is in ieder geval een benchmark. Je zou verwachten dat voor nieuwe gebouwen in ieder geval wordt ingezet op energieneutraal, maar dat hangt ook af van de functie. In laboratoria zal dat bijvoorbeeld niet mogelijk zijn omdat die veel energie verbruiken. Maar dan wordt verder nagedacht waar wel duurzaamheid kan worden toegepast tot in de kleinste details.

Bij aanschaf van materialen wordt ook gekeken naar de levensduur van het gebouw. Je kunt wel biobased materialen gebruiken, maar die moeten dan wel 25 jaar of langer mee kunnen gaan in plaats van vervangen om de 5 jaar. Met nieuwe projecten houden we rekening met de hele life cycle cost. Wat doet het in de exploitatie, in het onderhoud? Zo kunnen we zicht hebben op de hele cirkel."