Energieopslag: in de voetsporen van onze Duitse buren
27.04.2023 Anne Agterbos

De markt voor batterijopslag in Nederland groeit, maar we kunnen nog veel leren van onze Duitse buren. Voor de ontwikkeling van PV-systemen heeft Nederland kunnen afkijken bij Duitsland dat meer risico durft te nemen. Nu lijkt hetzelfde te gebeuren op de batterijenmarkt.
De commerciële zonne-energiemarkt begon volgens SolarPower Europe bij de Duitse wet voor een vast teruglevertarief. In 2002 werden in Duitsland de eerste zonnepanelen geïnstalleerd, en inmiddels heeft Duitsland 59 gigawatt aan zonne-vermogen geïnstalleerd. Dat komt neer op 0,7 watt geïnstalleerd PV-vermogen per hoofd van de bevolking.
In Nederland werd pas zes jaar later het eerste zonnepaneel geïnstalleerd, in 2008. In 2021 was er 14,3 gigawatt geïnstalleerd, en door de vogelvlucht die de Nederlandse markt heeft doorgemaakt is Nederland inmiddels Europese koploper met 0,8 watt geïnstalleerd PV-vermogen capaciteit per hoofd van de bevolking.
De snelle groei van de Nederlandse markt was mede mogelijk doordat Nederland kon meeliften op Duitse successen. Door het pionieren van ons buurland waren zonnepanelen al meer gestandaardiseerd, en lagen investeringskosten lager. Daar kon Nederland de vruchten van plukken.
Thuisbatterijen
Na het succes van het zonnepaneel, is nu ook de batterij aan de beurt. In de European Market Outlook voor residentiële batterij opslag laat SolarPower Europe weten dat Europese landen konden voorborduren op een handje vol de pioniers in de thuisbatterij, waar vooral Duitsland een grote rol in speelde.
Duitsland had in 2022 1400 megawattuur aan residentiële batterijvermogen geïnstalleerd, en steekt daarmee met kop en schouders uit boven andere Europese landen. Ter vergelijking heeft de Europese nummer twee, Italië, in datzelfde jaar nog geen 400 megawattuur geïnstalleerd.
Volgens SolarPower Europe is het succes van de batterij te wijden aan de overstap van het teruglevertarief naar een systeem dat zelfconsumptie promoot doormiddel van subsidies. Op de Duitse residentiële markt is het inmiddels de standaard om een batterij aan te schaffen bij de aankoop van een zonnepaneel.
Volgens SolarPower Europe is de prestatie van Nederland op het gebied van de thuisbatterij nog teleurstellend, ze noemen het een “opvallende afwezigheid”. In Nederland is er door de salderingsregeling nog geen financiële prikkel om een batterij aan te schaffen bij een zonnepaneel.
Amit Larom, general manager bij SolarEdge ziet hoe de Nederlandse batterij markt nu ook de Duitse trend volgt: “We zien steeds meer belangstelling voor ‘slimme energiesystemen’. In Nederland begint voorzichtig de vraag naar dit soort systemen toe te nemen.”
Co-located batterijen als marktoplossing
Aurora Energy Research pleit voor co-located batterijsystemen, deze batterij onderscheidt zich van een opzichzelfstaande batterij omdat de co-located batterij niet verbonden is met het elektriciteitsnet maar een PV-systeem direct verbindt aan een batterij. Op deze manier kunnen netkosten vermeden worden.
Lees ook: energieopslag in alle soorten en maten
De batterijen zijn al een succes in Duitsland, maar in Nederland verloopt de implementatie nog stoffig. Vanaf 2025 wordt de salderingsregeling afgebouwd, maar tot die tijd is de businesscase voor thuisbatterij niet gunstig in Nederland. SolarPower Europe verwacht dan ook dat de ontwikkeling van de Nederlandse batterijmarkt nog een tijdje kan duren.