Ondanks dat de prijzen van zonnepanelen niet verder zijn weggezakt is er nog zeker geen sprake van prijsherstel. Het verschil in verkoopprijs tussen Europese en Chinese zonnepanelen blijft daardoor zo groot dat Europese producenten serieus in de problemen komen, ziet Gerard Scheper, CEO van European Solar. “Europese producenten liggen stil en houden dat zeker geen half jaar meer vol.”

Er wordt al enige tijd gespeculeerd dat de Europese Commissie met een subsidie komt voor zonne-energiesystemen en losse componenten die in Europa zijn gemaakt en een lagere CO2-voetafdruk hebben dan de Chinese concurrentie. Deze subsidie is essentieel voor Europese fabrikanten om te overleven nu ze al enkele maanden worden geconfronteerd met Chinese zonnepanelen en onderdelen die tegen bodemprijzen worden verkocht.

“Voor de goedkoopste Europese zonnepanelen betaal je ongeveer tweeënhalf keer de prijs van een vergelijkbare Chinese variant”, stelt Scheper. “Voor oerdegelijke glas-glas-panelen zit je als snel op betaal je zelfs meer dan drie keer het bedrag van een vergelijkbaar paneel wat in China is geproduceerd. Tegen deze Chinese prijzen kunnen Europese fabrikanten niet produceren. Deze situatie houden ze dan ook niet lang meer vol: binnen een half jaar kan het klaar zijn voor ze.”

Europese fabrikanten als Meyer Burger, Norsun, Norwegian Crystals en REC Solar hebben al laten weten dat de Europese markt voor hen niet gunstig genoeg meer is om in te opereren. Nadat het Duitse kabinet bekend maakte dat het geen staatssteun zou verlenen heeft vlaggenschip Meyer Burger zijn Duitse zonnepaneelfabriek gesloten en breidt het ondertussen zijn Amerikaanse productiecapaciteit uit. De Europese zonnecelfabriek draait nog wel door.

“De Europese zonnepaneelvraag vanuit particulieren en mkb’ers is nu zo’n 75 gigawatt, waarvan is afgesproken dat tegen 2030 40 procent in Europa moet zijn geproduceerd. Het idee van de Europese Commissie is om de subsidie beschikbaar te stellen voor particulieren en mkb’ers zodat de prijs wordt gelijkgetrokken met de Chinese zonnepanelen. Bij gelijke prijzen is de kans heel reëel dat de vraag naar Europese zonnepanelen snel aantrekt omdat veel mensen liever Europese zonnepanelen kopen, als die maar niet drie keer zo duur zijn”, denkt Scheper.

Toename van Chinees kapitaal
Haast is geboden, want als dit niet snel genoeg wordt opgelost zullen Europese fabrikanten voor een lastig dilemma komen te staan: failliet gaan of Chinees kapitaal accepteren? “Dat zal niet iedereen leuk vinden, maar fabrikanten worden nu al door Chinese partijen benaderd. Zij willen het overbruggingskapitaal voor deze lastige periode wel leveren”, ziet Scheper.

Dat zou betekenen dat de Europese productiecapaciteit weliswaar bewaard blijft, maar dat dit niet de daadwerkelijke autonomie biedt waarop de Europese Commissie hoopte. “Het is de vraag hoe je hier naar kijkt: Landen als Nederland hebben de capaciteit en kennis om hoogwaardige zonnecellen te maken en te testen. China kan dat niet, maar wij kunnen weer niet opschalen.”

Het is volgens Scheper niet de enige manier waarop Chinese partijen op dit moment kapitaal op de markt brengen. ”Er lopen Chinese traders rond die partijen van groothandels overnemen om die later door te verkopen. Groothandels zijn blij dat ze van hun verkeerde of te dure spullen af zijn en fabrikanten zijn blij dat ze hierdoor nieuwe orders binnen kunnen halen.”

En dan ziet hij nog een derde manier waarop Europa afhankelijk wordt van Chinees kapitaal. “In tegenstelling tot veel Europese banken zijn Chinese investeringspartijen wel bereid projectontwikkelaars kapitaal te lenen – en alle diensten eromheen, ook als het gaat om energieopslagprojecten. Op dit moment is er een enorme Chinese drift om kapitaal te leveren aan Europa en er zijn al partijen die hier gebruik van maken.”

Als het de Europese Commissie te doen is om een sterke Europese zonne-energiesector is het daarom van groot belang dat er niet alleen subsidiëring voor Europese PV-producten komt, maar ook aanvullende maatregelen. Anders is de Europese productiecapaciteit weliswaar bewaard gebleven, maar is de afhankelijkheid van Chinees kapitaal en diensten dusdanig vergroot dat de Europese autonomie alsnog is afgenomen.