Het einde van de salderingsregeling maakt veel Nederlanders onzeker over hun energierekening. Steeds meer mensen overwegen een thuisbatterij te kopen om hun zelf opgewekte zonnestroom op te slaan en minder afhankelijk te zijn van schommelend overheidsbeleid. Met de thuisbatterij kan duurzaam opgewekte zonnestroom worden opgeslagen en worden gebruikt wanneer hier vraag naar is.

Installateurs springen in op deze trend en geven uiteenlopende adviezen over hoe deze thuisbatterij gedimensioneerd moet worden. Dennis van der Meij, Solar Basterd en solar/accu realist en opleider, heeft samen met Jeroen Bakker (maakt energiedata toegankelijk voor iedereen met zijn website Jeroen.nl) een website gelanceerd om duiding te geven over het optimaliseren van de capaciteit van de thuisbatterij voor zelf consumptie.

Waarom een thuisbatterij kopen?
Een thuisbatterij is een serieuze investering. Hoe meer stroomkosten de thuisbatterij kan besparen hoe interessanter deze wordt. Het verdienmodel achter de thuisbatterij baseerde zich tot nu toe voornamelijk op het handelen op de energiemarkten omdat het elektriciteitsnet ook fungeerde als een enorme batterij om mee te salderen. 

Nu de salderingsregeling in 2027 afloopt wordt het verdienmodel voor de thuisbatterij interessanter. Huishoudens met zonnepanelen kunnen namelijk overdag gratis stroom van de zonnepanelen opslaan in de thuisbatterij en deze ’s avonds en ’s nachts gebruiken. Hiermee wordt meteen ook het direct eigen verbruik van de zonnepanelen verhoogd.

"Een accu is het laatste redmiddel," stelt Van der Meij. "Mensen moeten niet het idee krijgen dat een dure accu al hun problemen oplost. En let op: koop geen te grote thuisbatterij. Eerst investeren in efficiënte apparaten, warm water bufferen en slim sturen op zonuren levert vaak meer op. Hoe lager je nachtverbruik, hoe kleiner de accu kan zijn."

De markt voor thuisbatterijen lijkt door de commerciële belangen wel te beginnen aan een enorme explosie, zien ook Bakker en Van der Meij. Beide pleiten al jaren voor een gezonde, veilige en vooral slimme markt voor duurzame energie. Om dit te bewerkstelligen hebben ze met z’n tweeën de website www.accuberekening.nl opgezet. Op de website staan ondertussen al meer dan honderd uitgewerkte voorbeeldscenario’s met een advies voor de optimale batterijcapaciteit.

De juiste capaciteit van een thuisbatterij
Inzicht in de capaciteit van je accu legt Van der Meij als volgt uit: "Je kan nog zo’n grote accu nemen, maar waar slaat dat op? Als je 's nachts maar 2 kilowattuur verbruikt, kun je de volgende dag ook maar 2 kilowattuur opslaan. Een thuisbatterij van meer dan 10 kilowattuur heeft pas echt nut in een volledig geëlektrificeerde woning met een warmtepomp en een elektrische auto, of als je op basis van energieprijzen wilt gaan inkopen – maar dat is niet de grootste markt."

Van der Meij gaat verder: “Van de 2,5 miljoen kleinverbruikers met zonnepanelen heeft zeker 75 procent gewoon een cv-ketel, gaskookplaat en geen mogelijkheid voor EV (bijvoorbeeld door het ontbreken van een oprit). Er komen dus 2 miljoen woningen aan die gemiddeld 3.000 kilowattuur per jaar gebruiken, wat 10 kilowattuur per dag is. In die enorme markt worden accu’s gevraagd en die hoeven echt niet zo groot want dan staan ze een groot deel van de zomer vol en in de winter leeg. Die markt helpen wij onafhankelijk met het maken van de juiste keus.” 

“Uiteindelijk moeten we zo veel mogelijk zonnestroom onder het eigen dak houden als teruglevering steeds minder oplevert”, stelt Van der Meij. De website geeft daarbij inzicht dat meer opslagcapaciteit niet noodzakelijk leidt tot een hoger zelfverbruik van de opgewekte zonne-energie.

Om mensen meer te leren staat de website vol met uitleg en filmpjes  over zowel veiligheid als informatie over hoe een berekening voor de capaciteit zou moeten worden gemaakt. Dit is ook te vinden op het YouTube kanaal van Accuberekening. 

De website laat zien dat de oriëntatie van de zonnepanelen een belangrijk aspect is van het zelfconsumptieprofiel en daarmee de capaciteit van je thuisbatterij. Van der Meij: "De oriëntatie van je zonnepanelen is vaak veel belangrijker voor een thuisbatterij dan je consumptiepatroon. Je gebruikt als consument immers wat in de ochtend en het merendeel in de avond na terugkomst van werk. Als je panelen op het westen liggen, wek je aan het eind van de middag stroom op, consumeer je automatisch al meer, en heb je vaak minder opslag nodig. Liggen ze op het oosten, dan moet je meer opslaan om op alleen batterijstroom de avond te halen. Wij maken voorbeeldberekeningen op basis van gemeten consumptiepatronen bij echte woningen."

"Ik had niet verwacht dat het tooltje, zou uitgroeien tot een complete portal. Maar uiteindelijk heb je wel doorwerking. Achter de schermen ligt een enorme dataset in Excel met 130 kolommen en 9.000 rijen per scenario. Op basis daarvan maken we versimpelde versies aan de voorkant (voor bezoekers van de website). Als iemand vraagt: 'Hoe kom je hierbij?', dan hebben we de data en de onderbouwing klaarliggen. Dat ziet niemand, maar dat is uiteindelijk het goud dat we hebben – en dat vind ik echt heel vet", vertelt Bakker, die de technische kant van het maken van de website volledig voor zijn rekening heeft genomen. 

Werkt een thuisbatterij ook in de winter?
Een veel gehoord argument is dat een accu in de winter leeg blijft. Nu is dit natuurlijk afhankelijk van je aantal panelen en je winterverbruik maar er zit een kern van waarheid in. De trend zal worden om een accu in de winter op te laden uit het net als de stroom daar goedkoop is. Een kleine accu is dan ook gewoon in te zetten. Prijzen zijn onafhankelijk van het seizoen altijd hoog tussen 17:00 uur en 21:00 uur, zowel in de ochtend als avond. Dus die kleine accu kan in de nacht opladen om de ochtendpiek te overbruggen om daarna in de middag te laden voor de avondpiek. Je maakt in de winter dan twee cycli in plaats van één in de zomer. Dus ook daar hoef je niet perse een grote accu voor te kopen.

Veiligheid bij thuisbatterijen
Om consumenten alle handvaten te geven die ze nodig hebben bij het aanschaffen van een thuisbatterij hebben Bakker en Van der Meij ook in elk rapport installatietips gezet met betrekking tot de veiligheid en waar de thuisbatterij idealiter geplaatst mag worden. “Een consument is namelijk niet opgeleid om een afweging over de veiligheid te maken”, vertelt van der Meij. “Zo worden er batterijen met stekkers verkocht die bijvoorbeeld worden aangesloten op een wandcontactdoos  die  daar niet geschikt voor is. Of een batterij die tussen de bank en de radiator staat terwijl die radiator in de winter gewoon 80 graden Celsius wordt. We zien accu’s die de vluchtroute blokkeren, onder waterleidingen staan of op wasmachines staan.” 

Veiligheid zou in zijn algemeenheid dus best wat hoger op het eisenlijstje mogen staan. En daar hoort dus een installateur bij voorzien van de juiste kennis en opleiding. Dus komt elk rapport, naast veiligheidstips, met een aantal goede vragen die de consument aan de installateur kan stellen zodat deze een afweging kan maken of ze met een goede partij in zee gaan. 

Onafhankelijk advies voor thuisaccu’s
Bakker en Van der Meij zijn zeer tevreden met het feit dat ze in een positie zitten dat ze onafhankelijk advies kunnen geven. Voor het verkrijgen van toegang tot een berekening inclusief persoonlijk rapport betaalt de consument simpel 50 euro. De consument kan een rapport uitkiezen dat het beste aansluit bij de eigen situatie. Van der Meij en Bakker hebben er na vele gesprekken bewust voor gekozen om hun tool niet commercieel aan bedrijven te vermarkten en zich niet uit te laten over merken of typen batterijen om zo het advies puur op de consument gericht te houden. 

“Dat heeft ook een voordeel voor de installateur”, legt Van der Meij uit. “Een installateur kan de klant verwijzen naar onze rapporten om zo tot een onafhankelijk advies te komen.” In het rapport staat  bijvoorbeeld dat er een brandmelder bij moet die aangesloten zit op de rest van het huis en dat een accu op een aparte eindgroep in de verdeler moet worden aangesloten. Van der Meij gaat verder: “Zo voeden wij de consument op en hoeft de installateur alleen maar naar ons te wijzen als hij lastige vragen krijgt. Door een eerlijk verhaal te vertellen zullen we mensen weer mee krijgen in de transitie zodat we weer perspectief krijgen en kunnen zeggen: the future looks bright.”