Voor het aanleggen van veilige laagspanningsinstallaties en het uitbreiden of aanpassen hiervan wordt sinds 1940 gebruik gemaakt van de NEN 1010. Deze norm wordt geregeld geupdate, zo ook in 2020. Solar365 sprak met Saskia Neuijen en Goffe Schat, normalisatieconsultants bij NEN (Nederlandse Norm), over de noodzaak hiervan.

Neuijen en Schat begeleiden de commissies bij het maken van deze normen. Dat heeft behoorlijk wat voeten in aarde. De ongeveer honderd consultants van NEN begeleiden de normcommissies met hierin experts op allerlei vlak. Ze komen uit verschillende hoeken: van fabrikant tot ontwerper, van installateur tot eindgebruiker en werken in hun vrije tijd mee aan het maken van de NEN-normen.

Consensus bij tegenstrijdige belangen
Voor de aanpassing op NEN 1010 kostte dit traject ongeveer twee jaar. Dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat de commissieleden, buiten veel ervaring, ook vaak een andere mening of een ander belang hebben. Aan NEN de taak met deze groep met tegenstrijdige belangen tot een consensus te komen.

Schat: “Deze normen worden gemaakt op verzoek van de industrie of de regering en hebben ook vaak te maken met ontwikkelingen op internationaal vlak. De wereld verandert constant en er zijn steeds weer nieuwe technieken beschikbaar. In 1975 maakte de aardlekschakelaar bijvoorbeeld zijn opwachting in NEN 1010 en als je nu kijkt wat voor elektronica je ondertussen in huis hebt, maakt dat voor de elektrische installatie een wereld van verschil. Logisch dus dat er aanpassingen op de huidige normen nodig zijn. Dat geldt ook voor alle zonnepanelen en laadpalen die worden geplaatst.”

Normen voor PV in deel 8
NEN 1010 lijkt behoorlijk effectief te zijn, want het aantal doden door elektrocutie in ons land is gelukkig bijzonder laag te noemen. Installateurs lopen het grootste risico als zij een fout maken bij elektrische installaties en daarnaast zijn zij verantwoordelijk voor de juiste toepassing van de NEN 1010. Als dat goed gebeurt beschermen zij de bewoners of gebruikers van het pand tegen ongelukken. De NEN 1010 wordt grofweg elke vijf jaar herijkt in verband met nieuwe ontwikkelingen. Een van de aanpassingen in NEN 1010 is dat nu openbare straatverlichting binnen het toepassingsgebied van NEN 1010 valt.

Neuijen: “Op het gebied van zonnepanelen en het aansluiten daarvan zijn er op het moment heel wat ontwikkelingen. Dit heeft veel impact op deel acht van NEN 1010. De impact is dusdanig dat NEN ervoor gekozen heeft deel acht niet als integraal onderdeel van NEN 1010 uit te brengen. We hebben het daarom in 2021 als apart deel gepubliceerd. In deel acht wordt aandacht besteed aan het rendement van installaties en het beschrijven van installaties die zowel energie verbruiken als energie opwekken. Aangezien dit gebied zo enorm aan het ontwikkelen is, wordt er nu al aan een herziening gewerkt. Dit deel van de norm is los te koop zodat men niet steeds de hele norm hoeft aan te schaffen.”

Normering gelijkspanning
NPR 9090 is van toepassing voor het ontwerp en installatie van gelijkspanningsinstallaties voor laagspanning (tot 1500 V DC), die behoren tot het onderwerp en toepassingsgebied van NEN 1010. De huidige versie dateert uit 2018 en er wordt momenteel hard gewerkt aan een update. De ontwikkeling van deel acht van de NEN 1010 en NPR 9090 hangen nauw met elkaar samen.  

Nederland is een voorloper op het gebied van normering bij gelijkspanningsinstallaties. Van de NPR 9090 is dan ook geen internationale tegenhanger. Om die reden heeft NEN hem vertaald naar het Engels en wordt hij ook in het buitenland gebruikt. Bovendien zijn de Nederlandse experts ook op internationaal vlak leidend bij het maken van normering voor gelijkspanning.  

Tijdens Solar Solutions International, 12, 13 en 14 april in Expo Haarlemmermeer, zal Saskia Neuijen tijdens een seminar op dinsdag 12 april om 11.05 uur in ruimte 1 spreken over dit onderwerp.