“Het Hoofdlijnenakkoord plaatst de energietransitie in het kader van betrouwbaarheid en betaalbaarheid”, stelt een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Op korte termijn worden er concrete maatregelen genoemd, maar voor de langere termijn ontbreken die nog. In een reflectie op het coalitieakkoord geeft het PBL aanbevelingen aan het nieuwe kabinet over elektriciteitsvoorziening en grondstoffenbeleid.

Volgens het PBL zullen sommige doelen die gesteld zijn in het coalitieakkoord bijdragen aan het halen van de klimaat- en energiedoelen in 2030, zoals steun bij het verduurzamen van woningen en bedrijfspanden, het voornemen om netcongestie tegen te gaan en vliegbelasting op basis van afstand.

Andere plannen zouden het behalen van klimaatdoelen juist in de weg staan, zoals het terugdraaien van de verhoging van de CO2 heffing, schrappen van de verplichting om een warmtepomp te nemen en aanpassingen in energiebelasting. Het PBL stelt dat met deze set van maatregelen waarschijnlijk onvoldoende is om de doelstelling van 55 procent emissiereducties in 2030 te behalen.

Alternatief beleid is nodig om die doelstellingen alsnog haalbaar te maken, en voor zulk beleid doet PBL enkele suggesties. Ten eerste moet er worden ingezet op windenergie op de Noordzee, dat kan een groot deel van de groeiende elektriciteitsvraag voorzien. Ook de geplande bouw van vier kerncentrales kan – op de langere termijn – voorzien in 10 tot 15 procent van de elektriciteitsvraag.

De tweede aanbeveling is om beleid te maken over circulariteit en over het realiseren van negatieve emissies. Hierbij gaat het vooral om een strategie op de langere termijn. Het derde advies is om in te zetten op internationale samenwerking en een sterke agenda te hebben op duurzame grondstoffenvoorziening. Zo zou de Nederlandse autonomie en de leveringszekerheid van grondstoffen worden veiliggesteld.