De zonne-energiemarkt zit al tijden in zwaar weer, maar de markt zit niet stil. Grofweg zijn er drie lijnen te ontwaren. De consumentenmarkt verschuift naar energieopslag, de zakelijke markt gaat nog wel redelijk – en schuift ook naar energieopslag – en de focus wordt verlegd naar andere continenten. “Eigenlijk gaat het in de hele wereld slecht”, stelt Gerard Scheper, CEO van European Solar. “Alleen in de VS, Australië en China gaat het nog best aardig.”

Nu de consumentenvraag nog altijd zeer laag is, lijkt marktherstel ver weg. Een fenomeen dat met enkele uitzonderingen wereldwijd speelt. “In de particuliere markt gebeurt nog steeds bijzonder weinig en de pijplijn voor 2025 is voor veel bedrijven ook nog nagenoeg leeg”, ziet Scheper.

“Daar komt nog eens bij dat de marges op de verkochte producten ook nog eens laag zijn. Toen de markt opkwam, was er nog sprake van brutomarges van 25 procent met een lage verkoop. Nadat de verkoop omhoog ging, zakte die marge richting de 15 procent. Nu zitten bedrijven op marges van 10 tot 15 procent én wordt er niks verkocht. Hoewel de verkoop van thuisbatterijen wel iets kan compenseren, zijn het nog altijd niet de volumes waarin zonnepanelen tot voor kort werden verkocht.”

De zakelijke markt is een heel ander verhaal. “Dat lukt nog best aardig. De markt zit op zo’n 80 procent van wat het tot voor kort was. Ook hier worden steeds meer projecten met energieopslag tot 100 kilowattuur. Voornamelijk bij boeren en mkb’ers, die al zonnepanelen hebben, is een investering in energieopslag uitermate lucratief. Tot voor kort was de zonne-energiemarkt echt een drukke, grote snelweg. De energieopslagmarkt is nog maar een fietspad”, zo ziet Scheper.

“Energieopslag is nog wel veel ingewikkelder qua certificering, bankgaranties, netaansluiting en software. De software met het net koppelen is ook weer ingewikkelder omdat het per land kan verschillen hoe dit eruit ziet. In Nederland is dit bijvoorbeeld alweer heel anders dan in België en Duitsland. Daar komt nog bij dat je ook niet altijd met de meest flexibele partijen te maken hebt. Dat maakt het ook wel weer interessant, want het is helemaal niet zeker dat de merken die nu groot zijn in de batterijmarkt, straks ook de markt gaan domineren. Er komen hele nieuwe spelers op de markt.”

Dat de zonne-energiemarkt niet loopt is een wereldwijd fenomeen. Nadat de energieprijzen weer zijn gezakt naar hun oude niveau, blijkt de gestegen vraag naar zonnepanelen ook niet zomaar blijvend te zijn. “Alleen in de VS, Australië en China gaat het nog best aardig. In de VS kunnen zonnepaneelproducenten drie keer meer krijgen voor hun panelen dan in Europa. Hierdoor verdienen ze in de VS – ondanks de importtarieven – nog altijd meer dan in Europa”, aldus Scheper.

“Dit leidt ertoe dat Chinese zonnepaneelfabrikanten hun Europese teams massaal naar deze gebieden verplaatsen. Ook Chinese fabrikanten die zich op buitenlandse markten focusten, zetten nu in op de binnenlandse markt. Onlangs werd bekend dat de Chinese overheid een belastingvoordeel voor de export van zonnepanelen met 4 procent heeft teruggeschroefd. Dit betekent dat alle panelen die na 1 december verscheept worden vanuit China 4 procent duurder zullen worden. Ook gaan er geruchten dat de Chinese overheid de resterende 9 procent belastingvoordeel ook terug gaat draaien, waardoor de prijs in korte tijd de prijs met 13 procent omhoog zou worden gedreven.”

Maar er verandert volgens Scheper nog iets op de Chinese markt. “Producenten van polysilicium en wafers nemen het heft in eigen handen en gaan nu ook zonnepanelen produceren en verkopen. Ze hebben een stabiele overcapaciteit van 50 procent en denken er meer aan te kunnen verdienen als ze het eindproduct ook zelf gaan maken. Daarbij hoeven ze op deze manier hun productie van polysilicium en wafers niet af te schalen.”

Ten slotte zijn het de Tier 1-topfabrikanten die hun voorraad voor sommige gebieden in de verkoop hebben gezet tegen nóg lagere prijzen. “Zo willen ze liquiditeit creëren en daarna vertrekken ze gewoon uit dat gebied. Nederlandse bedrijven in de zonne-energiesector zullen daarom duidelijkheid van hun Chinese leveranciers moeten vragen: Hoe belangrijk is Europa nog voor je en hoe is dat het volgende kwartaal?”