Het uitbreiden van het elektriciteitsnet is van groot belang voor de voortgang van de energietransitie. In de Stand van de uitvoering geeft Netbeheer Nederland een update over de voortgang van de uitbreiding van het stroomnet. Het aantal wachtenden in de rij groeit momenteel sneller dan er nieuwe aansluitingen bijgebouwd worden.  

In 2050 moeten er 50.000 nieuwe transformatorhuisjes bijgebouwd zijn, nu staan er grofweg 100.000. Vanuit deze trafohuisjes wordt elektriciteit getransporteerd naar onder andere woningen, publieke laadpalen en openbare verlichting. In 2024 werden er 2.419 transformatorhuisjes bijgebouwd, een forse toename ten opzichte van de 1.501 die in 2023 geplaatst werden.

Op het laagspanningsnet, waar bijvoorbeeld woningen en laadpalen op worden aangesloten, werden 124.180 nieuwe aansluitingen gerealiseerd in 2024. Dat is iets minder dan in 2023, toen werden er nog 133.646 aansluitingen gerealiseerd. Netbeheer Nederland verwacht dat de buurtaanpak de aanleg van laagspanningskabels zal versnellen. Door de verzwaring van het net per buurt uit te voeren zou er efficiënter, goedkoper en sneller gewerkt kunnen worden.

Er werden 23 middenspanningstations bijgeplaatst in 2024. Deze stations worden gebruik voor het transporteren van stroom naar woonwijken en industrieterreinen. Ook grote industriële bedrijven en zonneparken kunnen hierop worden aangesloten. Door netcongestie konden minder klanten worden aangesloten op deze stations: Er werden in 2024 662 aansluitingen op middenspanningsstations gerealiseerd, in 2020 waren dat er nog 1.573.

In totaal moeten er 670 midden- en hoogspanningsstations bijgebouwd worden. Het bouwen van een hoogspanningsstation kost al snel tien jaar. Ook kost het verkrijgen van een vergunning voor een hoogspanningsstation steeds meer tijd. In 2024 werd er één hoogspanningsstation geplaatst, in 2023 waren dat er vier. “Doordat de duur van een project al snel 10 jaar is, komt het geregeld voor dat er in een jaar minder projecten worden afgerond”, schrijft Netbeheer Nederland.

Groeiende wachtrij
Ondanks de uitbreidingen die plaatsvinden op het elektriciteitsnet, blijft de wachtrij voor nieuwe aansluitingen en het verzwaren van stroomaansluitingen groeien. Eind 2024 stonden er 8.440 verzoeken in de wachtrij voor invoeding, en 11.922 voor afname.

Daarbij nemen ook de wachttijden toe: huishoudens moeten gemiddeld 40 weken wachten op een nieuwe aansluiting. Voor het verzwaren van hun elektriciteitsaansluiting wachten zij gemiddeld 24 weken.

Ook bij grootverbruikers groeide de wachtrij. Voor afname van elektriciteit staan er 11.922 (unieke) wachtenden in de rij, samen voor een vermogen van 6.739 megawatt. Voor invoeding zijn dat 8.440 verzoeken van in totaal 4.123 megawatt. Van deze verzoeken zijn er 500 die de aanvraag hebben aangevraagd met maatschappelijke prioriteit, zij krijgen voorrang in de wachtrij voor een stroomaansluiting. Dit gaat om congestieverzachters en om organisaties die voorzien in de nationale veiligheid en de basisbehoeften.

Flexibilisering
Het elektriciteitsnet wordt niet alleen uitgebreid, er wordt ook slimmer omgegaan met de capaciteit die er al is. Het afgelopen jaar was een sterke stijging te zien van capaciteitsbeperkingscontracten. Met zo’n contract moet de klant op sommige momenten de afname of opwek van elektriciteit beperken. In ruil daarvoor krijgen zij eerder een elektriciteitsaansluiting, omdat zij op deze manier het stroomnet minder belasten.

Hans-Peter Oskam, algemeen directeur Netbeheer Nederland: “De vele noodzakelijke netuitbreidingen zorgen ervoor dat de netkosten jaarlijks zullen stijgen. Uit onderzoek blijkt echter dat de kosten van niets doen veel hoger zijn dan de kosten van het bouwen van het netwerk. Door daadkrachtige investeringen houden we het energiesysteem bereikbaar en betrouwbaar voor bedrijven en consumenten, zorgen we voor energie-onafhankelijkheid en economische groei.”