Zonnepanelen en flexibele tarieven: is dat een goede combinatie?

07.02.2023 Roland van der Klauw

Zonnepanelen en flexibele tarieven: is dat een goede combinatie?

Tegenwoordig zie je steeds meer marketingcampagnes van (nieuwe) energiebedrijven die flexibele tarieven promoten. Ze willen consumenten verleiden over te stappen naar flexibele stroom tarieven. Bij een kennis (met zonnepanelen) was het bijna gelukt. Mijn kennis dacht daarmee dik geld te verdienen omdat de prijs voor stroom af en toe negatief is. Dat leek mij te mooi om waar te zijn. Tijd voor een klein onderzoek.

Wanneer lever je gewoonlijk terug en wanneer koop je die stroom weer in? En wat is dan de stroomprijs op dat moment? Op het moment dat de zon mooi schijnt en de vraag laag is (in de middaguren) is de prijs laag of soms (circa 100 uur per jaar) negatief. Bovendien waait het bij veel zonneschijn (thermisch effect) ook harder, hetgeen extra duurzame opwekking geeft.

Als de zon niet volop schijnt en de vraag hoog is (in de dagranden) dan is het tarief hoog. Je verkoopt (of betaalt) dus tegen het lage tarief als de zonnepanelen stroom opwekken, en je neemt weer af tegen een hoog tarief als de zonnepanelen niet opwekken. Klinkt nog niet voordelig.

Nader onderzoek
De kennis bleek op jaarbasis ongeveer een stroomgebruik te hebben van 3.000 kilowattuur en ook, bij een normaal zonnig jaar, ook circa 3.000 kilowattuur aan zonnestroom op te wekken met zijn PV-installatie.

Verder gebruikte hij (ook redelijk standaard) ongeveer 30 procent direct (wassen als de zon schijnt) en saldeerde hij dus 70 procent (2.100 kilowattuur) over een afrekenjaar. Hij werkt buitenshuis en heeft een normaal opwek en gebruikspatroon voor stroom. Eigenlijk een soort gemiddelde Nederlander.

Dan de voorwaarden van het energiebedrijf. Was even zoeken maar het blijkt dat het energiebedrijf alleen de energiebelasting saldeert. In 2023 is dat 0,15 euro per kilowattuur inclusief btw.

Vervolgens betaalt het energiebedrijf voor teruggeleverde stroom de EPEX-prijs (day-ahead uur prijs). Koop je weer stroom, dan betaal je daarvoor de EPEX-prijs met een kleine opslag, in zijn geval 0,2 eurocent per kilowattuur.

Tot zover geen probleem want gemiddeld is een flexibel tarief iets goedkoper dan een ‘normaal’ niet-flexibeltarief. Of je alleen de energiebelasting mag salderen, maar niet de stroom, is een ander verhaal en een vraag voor de ACM om uit te zoeken.

En nu rekenen
Bij ‘normale’ of ‘niet-flex’ tarieven betaal je, in dit voorbeeld van mijn kennis, op jaarbasis niets. Nul euro, omdat alles (2.100 kilowattuur aan stroom en belasting) tegen elkaar weggestreept, oftewel gesaldeerd wordt.

Bij flexibele tarieven is dat totaal anders. De hamvraag daarbij is: Wat is het verschil voor het lage tarief dat je voor effectieve teruglevering krijgt versus het hoge tarief waarvoor je het later weer moet terugkopen. Dat zal per consument verschillen en het prijsplafond gaat (in 2023) ook nog meespelen.

De factsheet van de NVDE over salderen geeft aan dat het verschil 6,9 eurocent is. Dus je krijgt gemiddeld 7,1 ( 6,9 + 0,2 opslag) eurocent minder van je energieleverancier als je terug levert aan hen, dan wanneer je die stroom weer van hen terugkoopt. Het is mijn verwachting dit negatieve gat steeds groter gaat worden als het prijsplafond weg is en duurzame opwekking moet gaan toenemen tot en met 2050.

Als ik met die voorzichtige 7,1 eurocent per kilowattuur verschil zou rekenen, gaat het mijn kennis dus 149 euro per jaar kosten (2.100 kilowattuur à 0,071 eurocent) als die nu zou overstappen op een flexibel tarief contract. Een extra kostenpost dus voor hem en zeker niet dik geld verdienen zoals de energiebedrijven ons voorspiegelen.

Hervorming saldering en flexibele tarieven
Er ligt een wetsvoorstel voor een hervorming van de saldering op tafel die twee dingen voorstelt. Het salderen van de energiebelasting stapsgewijs naar nul brengen en voor teruglevering minimaal 80 procent van het Leveringstarief krijgen.

Maar let op: Termijn Leveringstarief en Flexibel Leveringstarief zijn wezenlijk andere tarieven. Als je een flexibel leveringstarief gaat nemen, zonder dat er saldering van belasting is, dan betaal je straks voor teruglevering als de zon schijnt.

Laten we de wetgeving voor hervorming saldering uitstellen tot het samen behandeld kan worden met de nieuwe wetgeving voor opslag en delen van energie op buurtniveau. Dat wetsvoorstel gaat volgens minister Jetten binnen een half jaar naar de Tweede Kamer. Dan kan je beoordelen of er voldoende mogelijkheden en prikkels komen om energie lokaal te houden en welke rol saldering daar in moet spelen. Veel slimmer en geeft meer draagvlak voor de energietransitie.

Zijn zonnepanelen en flexibele tarieven een goede combinatie? Uw keuze. Het voordeel van een flexibel tarieven energiecontract is wel dat je het op elk moment boetevrij kan opzeggen.