In een recente uitzending stelde consumentenprogramma Kassa de toekomstige afschaffing van de salderingsregeling ter discussie. Volgens de uitzending kunnen energieleveranciers niet zomaar afwijken van de contractuele afspraken rondom het salderen van zonnestroom, en zouden consumenten ook na 2027 moeten kunnen blijven salderen. Maar uit een rondgang van Solar365 blijkt dat de werkelijkheid genuanceerder ligt. Energieleveranciers hanteren naast algemene voorwaarden ook productvoorwaarden, waarin vaak wél is opgenomen dat salderen per 1 januari 2027 kan worden stopgezet, ondanks lopende contracten.

Kassa liet jurist Roelof de Nekker energiecontracten analyseren. Hij concludeert dat een contractuele afspraak vóórgaat op wetswijzigingen. “Huishoudens met een energiecontract die loopt na 2027 waar staat vermeld dat gesaldeerd mag worden (of dat de opgewekte zonnestroom mag worden weggestreept tegen het verbruik), zullen dus ook na de wettelijke beëindiging van de salderingsregeling mogen blijven salderen.”

Een ander juridisch argument van De Nekker betreft artikel 4.1 uit de algemene voorwaarden van Energie Nederland: “Wekt u op uw adres zelf (duurzame) elektriciteit op, bijvoorbeeld met zonnepanelen, dan verminderen wij uw afgenomen elektriciteit met de door u teruggeleverde elektriciteit.”

Deze algemene voorwaarde wordt momenteel gebruikt door alle tien grootste energieleveranciers van Nederland: Vattenfall, Essent, Eneco, Budget Energie, Energiedirect, Greenchoice, Engie, Vandebron en ANWB Energie.

Productvoorwaarden over salderen
Toch blijken veel van deze leveranciers in hun productvoorwaarden duidelijk te stellen dat salderen stopt zodra de wettelijke regeling eindigt. Zo schrijft Vattenfall: “Uw teruggeleverde stroom en de door u afgenomen stroom verrekenen wij met elkaar volgens de wettelijke regeling. […] Voor vaste prijs contracten met een vaste looptijd, die na 1 januari 2027 doorlopen, en die na de publicatiedatum van de wetswijziging zijn afgesloten, is het aan de energieleverancier hoe met de wijzigingen per 1 januari 2027 in het contract wordt omgegaan.”

Ook Essent is daarover expliciet. In de productvoorwaarden van 1 maart 2025 staat: “Essent behoudt zich het recht voor de voorwaarden, (het verschil in) vergoedingen en tarieven van deze overeenkomst eenzijdig te wijzigen indien (aanstaande) gewijzigde wet- en regelgeving dan wel maatregelen van overheidswege hier aanleiding toe geven, zoals de beëindiging van de salderingsregeling per 1 januari 2027 […]”

En al in de productvoorwaarden van 1 juli 2024 stond bij Essent: “Essent behoudt zich het recht voor tarieven eenzijdig te wijzigen indien gewijzigde wet- en regelgeving dan wel maatregelen van overheidswege hier aanleiding toe geven.”

Ook Eneco verwijst in zijn voorwaarden naar de salderingsregeling: “Alle stroom die je aan ons teruglevert, trekken we volgens de wettelijke regeling af van de stroom die je van ons afgenomen hebt. Dat heet ‘salderen’.”

De productvoorwaarden van Budget Energie en Energiedirect zijn zelfs nog explicieter: zij stellen beide dat er gesaldeerd wordt tot 1 januari 2027, en daarna niet meer. Zo hebben de meeste energieleveranciers inmiddels duidelijk vastgelegd dat salderen na 2027 stopt.

Politiek zag problemen met doorlopende contracten al aankomen
De Tweede Kamer voorzag dit juridische spanningsveld al eerder. In een amendement van Kamerlid Postma (NSC) van 18 oktober 2024 staat: “Op het moment van afschaffen van de salderingsregeling zullen er consumenten zijn die een vast contract hebben afgesloten vóór 2027 die doorloopt tot nadat de salderingsregeling op 1 januari 2027 is afgeschaft. Omdat we hier te maken hebben met een overgangssituatie, moeten zowel de energiebedrijven de voorwaarden van het contract kunnen aanpassen en moet de consument kosteloos kunnen opzeggen.”

Solar365 legde de kwestie voor aan branchevereniging Energie Nederland en vroeg: “Hoe ziet Energie Nederland de verhouding tussen de beëindiging van de wettelijke salderingsregeling en bestaande contractuele afspraken?”

Het antwoord van Energie Nederland: “Met amendement Postma is geregeld dat vaste prijs contracten met een vaste looptijd, die na 1 januari 2027 doorlopen, en afgesloten zijn voorafgaand aan de publicatiedatum van de wetswijziging, kosteloos kunnen worden opgezegd wanneer deze, bijvoorbeeld voor de terugleverprijs (die dan voor alle teruglevering geldt) worden gewijzigd.
Voor vaste prijs contracten met een vaste looptijd, die na 1 januari 2027 doorlopen, en die na de publicatiedatum van de wetswijziging zijn afgesloten, is het aan de energieleverancier hoe met de wijzigingen per 1 januari 2027 in het contract wordt omgegaan.
Zo kunnen eventuele wijzigingen in de terugleverprijs al contractueel worden vastgelegd. Dit moet uiteraard duidelijk met de klant worden gecommuniceerd bij het aangaan van het contract.”

Salderen na 2027 hangt af van contract én voorwaarden
Hoewel er op basis van algemene voorwaarden een sterk juridisch argument lijkt te zijn voor het blijven salderen van zonnestroom na 2027, wijzen de productvoorwaarden van energieleveranciers op het tegendeel. Dit leidt tot onzekerheid bij huishoudens met zonnepanelen. Voor consumenten wordt het dus cruciaal om niet alleen naar de looptijd van hun contract te kijken, maar ook goed de kleine lettertjes van hun energiecontract met zonnepanelen door te nemen.