Op 12 februari 2024 is zwembad het Molenbad te Wognum voor het eerst energieneutraal. Dit na de inspanningen van Cees Besseling (74) en Olle Loos (72). Doormiddel van zonnepanelen, warmtepompen en een hoop vernuftige snufjes toe te passen en al het verbruik aan stroom en gas te monitoren is alle energieconsumptie omlaag gebracht. “Voordenken, niet nadenken” luidt het motto van de twee gepensioneerde technici.

Het Molenbad verbruikte ooit 45.000 kubieke meter aan gas en 60.000 kilowattuur stroom per jaar. Door het plaatsen van 132 zonnepanelen en drie warmtepompen van elk 18 kilowatt kan het water in het zwembad worden verwarmd en rondgepompt. 

De zonnepanelen van het Molenbad hebben twee functies. De zonnepanelen zijn geplaatst op een stevige ijzeren onderconstructie die tevens dient als schutting. De schutting in combinatie met de zonnepanelen zorgen ervoor dat er minder wind over het bad waait. De wind neemt vaak veel blaadjes en ander vuil met zich mee het zwembad in, en zorgt er ook voor dat het water sneller afkoelt. De schutting en de zonnepanelen voorkomen dat dit gebeurt, dus wordt er zo ook weer bespaard op de energie en arbeid die normaalgesproken gaat in het schoonmaken van het bad.

De warmtepompen met een vermogen van elk 18 kilowatt kunnen eenvoudig het bad warm houden. Echter zit het gros van het verbruik van het zwembad in het verwarmen van het water voordat het bad open gaat. Als de warmtepompen het niet redden om het zwembad tot 23 graden Celsius te verwarmen voor de opening in april, hangt er als back-up nog een hr-ketel. Cees Besseling heeft wel een beperking ingesteld. “Ik wil maximaal 1000 kuub gas verbruiken als het echt nodig is, dus het afgelopen jaar heb ik de kraan bij 999 kuub dichtgedraaid.”

De zonnepanelen en warmtepomp zijn niet de enige oplossing voor het zwembad. Door goed te kijken naar waar de knelpunten zitten voor het verbruik van het zwembad kan ook al een hele hoop verbruik worden gereduceerd. Een simpele doch efficiënte oplossing voor het buitenzwembad is bijvoorbeeld de afdekking over het water die voorkomt dat de baden ’s nachts afkoelen.

Ook staan er op het zwembadgebouw zonnecollectoren. Deze hebben hun eigen specifieke functie. Bij mooi weer kunnen de collectoren het water verwarmen dat nodig is voor de douches. Dan rest natuurlijk de vraag hoe dit water wordt verwarmd als de zon niet schijnt. Hier zijn de mannen vrij nuchter over. Het antwoord is tamelijk simpel: “Dan komen de mensen toch niet zwemmen, dus hoeft er ook niet gedoucht te worden.”

Een belangrijk ijkpunt van het energieneutraal maken van het bad is het meten van zo veel mogelijk factoren en schalen naar behoefte. Zwemmen er minder mensen op een dag, dan zal het water minder snel vervuild raken en hoeft er dus minder te worden rondgepompt. Zo kon de hoofdpomp van 11 kilowatt, die gedurende het zwemseizoen 24 uur per dag draait, op een lager vermogen draaien waardoor er 20.000 kilowattuur kon worden bespaard.

Besseling is geen onbekende op het gebied van verduurzaming. Zo heeft hij al in de jaren '90 duizend PV-panelen geplaatst met zijn bedrijf bij de Nederlandse bank. Ook heeft zijn kantoor Besseling Installatie van 2001 tot 2012 op nummer één gestaan als het meest energiezuinige kantoor in Nederland.

De heren worden ondertussen in de regio door meerdere baden gevraagd om te kijken naar oplossingen om het energieverbruik te verminderen. De oplossingen zijn vaak makkelijker dan men denkt. Zo kon er bij een bad in de buurt een derde van de energie worden bespaard door simpelweg  te meten wanneer het zwembad geventileerd moet worden en deze uit te schakelen wanneer de luchtkwaliteit goed is in plaats van de ventilatie constant op 100 procent te laten draaien. “Meten is weten”, aldus Loos.