Vrijwel alle Nederlanders kunnen hernieuwbare energie wel waarderen. Over de plaats en manier van opwekken bestaat een stuk minder consensus. Zo is niet iedereen overtuigd van de esthetiek van een zonnepark. “Wij zouden zonnepanelen ook het liefst alleen op daken willen leggen, maar daarmee redden we het niet”, stelt Harold Hofenk, teammanager Energie en Klimaat bij Triodos Bank. “Zonneparken zijn noodzakelijk.”

Na zo’n twintig jaar in het ‘traditionele’ bankwezen te hebben gewerkt vond Hofenk het tijd worden voor wat anders. “Ik wou een baan waarmee ik Nederland kan helpen te verduurzamen, positieve impact maken. Toen ben ik vijf jaar geleden bij toeval alsnog weer bij een bank terechtgekomen.”

Een bank die zich nadrukkelijk profileert als “een van de duurzaamste banken ter wereld”, maar waar blijkt dat uit? Investeren alle banken tegenwoordig niet in duurzame projecten?

“Triodos Bank is 41 jaar geleden opgericht met het idee om positieve verandering te financieren.” Waar andere banken duurzaamheid als interessante groeimarkt en belangrijke trend zien, is het voor Triodos óók de raison d'être, zo legt Hofenk uit.

“Zo hebben we al in 1987 een windturbine helpen financieren. Dat was toen echt uniek, nu niet meer. Windenergie is nu een behoorlijk standaard businesscase geworden. We doen daarom ook weinig windprojecten meer, dat kunnen andere banken met meer volume nu beter. Wij willen echt een voortrekkersrol spelen op het gebied van duurzame financiering.”

Balans zoeken tussen winst en impact
Om een sturende speler in de financiële wereld te kunnen zijn neemt Triodos Bank geregeld een atypische houding aan voor een bank. Zo financiert de bank volgens Hofenk ook projecten die minder directe winst opleveren.

“Bij ons gaan financieel en maatschappelijke rendement gelijk op. Dat – en die voortrekkersrol – onderscheidt ons ook van een ‘normale of traditionele bank’. Als een project grote maatschappelijke waarde heeft dan kan onze kredietcommissie van de normen afwijken. Projecten die energiearmoede bestrijden hebben bijvoorbeeld een streepje voor bij ons.”

Daarbij neemt de bank overigens geen onverantwoorde risico’s, benadrukt hij. “We blijven een bank, dus we zullen wel een gezond rendement moeten behalen. Als wij failliet zouden gaan dan heeft daar ook geen enkel duurzaam project wat aan. De energietransitie is ook een maatschappelijke transitie, daarom willen we een goede balans creëren tussen winst maken en impact maken.”

Een ander voorbeeld van het toevoegen van maatschappelijke waarde waar Triodos Bank naar kijkt is het voorkomen van netonbalans. “Wij werken veel samen met partners die inzetten op innovatie. Als wij de noodzaak tot netverzwaring kunnen voorkomen met een project dan vinden wij natuurlijk een interessante optie.”

Liever creatieve oplossingen financieren
Om dit soort opties te verkennen en de mogelijke gevolgen van een project in kaart te brengen vraagt Triodos Bank zijn klanten om een impactstudie van hun project te doen. “Dat kan in twee A4’tjes, als het maar duidelijk is”, zegt Hofenk.

Zo’n impactstudie vraagt klanten onder meer wat de verwachte impact is op de omgeving van het project. In het geval van een zonnepark bijvoorbeeld wat de verwachte impact op de bodem is. “Het liefst beginnen we daarom op land met een lage natuurwaarde.”

Triodos-klanten kijken hier overigens niet van op, stelt hij. “Onze klanten rekenen ook op extra vragen hierover, anders zullen ze ook eerder naar een andere bank neigen. Wij werken met name samen met projectbouwers en -ontwikkelaars, duurzame energiecorporaties en overheden die proactief willen verduurzamen.”

Hoewel vrijwel alle ontwikkelaars die een bankenronde maken om financieringsmogelijkheden te verkennen ook de Triodos Bank benaderen, gaat de bank zelf liever in zee met projecten die om een creatieve oplossingen vragen dan standaard zonne-energie-installaties.

“Dat is onze expertise”, verklaart Hofenk. “We beschikken over een kredietcommissie met veel sectorkennis die de afwegingen tussen rendement en impact goed kan maken. Een standaard installatie kan beter naar een meer traditionele bank stappen voor een lening.”

Triodos is immers niet de goedkoopste, hoewel dat “echt niet om een heel procent gaat”. Daar staat dan weer tegenover dat de bank meer ideologisch gedreven te werk kan gaan en daardoor een schat aan duurzame expertise in huis heeft.

“Daardoor kunnen we overigens weer besparen op externe rapportages ter ondersteuning van projecten. Net als dat we geen groot economisch bureau hebben dat alle beleidsplannen ontwikkelt. Hier is de expertise op de werkvloer aanwezig.”

Zonneparken blijven noodzakelijk voor klimaatdoelen
Het aanwenden van de interne expertise zorgt er tegelijk wel voor dat het financieren van projecten voor Triodos-medewerkers een arbeidsintensief proces is. “We hanteren daarom een minimale grootte van 3,5 miljoen euro voor de businesscase van een zonnepark, tegen een plafond van 30 miljoen euro. Al kunnen we bij kleinere projecten hiervan afwijken als de impact groot is”, aldus Hofenk.

De gebruikelijke looptijd van vijftien jaar voor een project loopt gelijk met de SDE. Triodos Bank financiert tot 90 procent van het project en er bestaat de mogelijkheid om 10 procent kosteloos versneld af te lossen.

“Zo hebben we sinds 2010 al een paar honderd zonneparken gefinancierd in Nederland. Wij staan redelijk positief tegenover zonneparken. Wij zouden zonnepanelen ook het liefst alleen op daken willen leggen, vanwege de impact op het landschap, maar we beseffen dat het nodig is om ook grondgebonden en drijvende zonne-energie-installaties te financieren.”

Hofenk schat in dat dit “noodzakelijk” is om de klimaatdoelen te halen, met zonne-energie als dragende factor in de energietransitie. “Maar we kijken daarbij altijd naar de mogelijkheden om zonne-energie te integreren in het landschap, met aandacht voor bodem en natuur.”

Op dinsdag 12 april spreekt Harold Hofenk tijdens het congres Grootschalige Zonprojecten op Solar Solutions International. Bestel een gratis ticket hiervoor met de code SOLAR365 via deze link. Voor het volledige programma, kijk hier.