Nederland vervult een belangrijke rol in de internationale handel van batterijen en zonnepanelen. Vooral batterijen voor elektrische auto's en energieopslag vinden via Nederlandse havens en distributiecentra hun weg naar andere Europese landen. In 2024 kwam voor ruim 3,3 miljard euro aan batterijen uit China ons land binnen, waarvan het overgrote deel direct werd doorgevoerd – vooral naar Duitsland. Hoewel de binnenlandse opslagcapaciteit groeit, blijft Nederland vooralsnog vooral een logistiek knooppunt binnen de Europese verduurzaming.

Het grootste batterijproducent wereldwijd blijft China. Met zo’n 70 procent aan de totale productiecapaciteit in 2024 blijft dit land het meest invloedrijk op het gebied van batterijen. Volgens DNE Research komt dan ook het grootste gedeelte aan waarde aan batterijcellen uit China. De totale waarde van de batterijcellenmarkt in 2024 was volgens het onderzoeksbureau 43,6 miljard euro. Hiervan kwam 20,3 miljard euro uit China en 20,1 miljard euro van intra-Europese handel.

De rol van Nederland
Batterijen, voor zowel elektrische auto’s als thuisbatterijen en grote opslagprojecten, die Nederland binnenkomen, zijn voornamelijk afkomstig uit China. Volgens een berekening van DNE komt de importwaarde van Chinese batterijen in 2024 uit op zo’n 3,3 miljard euro van de 4 miljard euro totale import aan batterijen. De meeste batterijen worden dan weer geëxporteerd (3,2 miljard euro). Duitsland is de grootste afnemer van batterijen via Nederland. In 2024 importeerde Duitsland voor 1,7 miljard euro aan batterijen uit Nederland.

Duitsland importeerde zelf ook nog batterijen uit andere landen, namelijk 7,95 miljard euro aan batterijen uit China en 3,79 miljard euro uit Hongarije. Duitsland importeert het gros van zijn batterijen dus zelf uit China en Hongarije.

Voor zonnepanelen ligt dit verhaal anders. Duitsland importeert het grootste gedeelte van zijn zonnepanelen uit Nederland. In 2024 was dit volgens DNE Research 1,1 miljard van de 1,7 miljard euro aan zonnepanelen. Zelf importeerde Duitsland voor 350 miljoen euro aan zonnepanelen direct uit China.

Van de 10,9 miljard euro aan zonnepanelen die in 2024 Europa binnen kwam uit China, werd ongeveer 4 miljard via Nederland naar de rest van Europa geëxporteerd. Hiermee is het aandeel dat Nederland aan zonnepanelen doorvoert aan de rest van Europa groter dan het aandeel aan batterijen. Van batterijen die Nederland binnenkomen gebruiken we daarmee ook een groter deel zelf.

Wat gebeurt er met al die batterijen?
Een deel batterijen wordt gebruikt voor de productie van elektrische auto’s en het andere gedeelte gaat naar opslagsystemen. In Italië bijvoorbeeld, bleef er in 2024 zo’n 11,5 gigawattuur aan batterijen binnen de landsgrenzen, volgens onderzoek van DNE research. Daarvan is 6,0 gigawattuur bestemd voor energieopslag en 5,5 gigawatt voor de productie van elektrische auto’s, zoals de Fiat 500e.

Duitsland laat deze cijfers ver achter zich. Onze oosterburen verwerkten in 2024 98,6 gigawattuur aan batterijen. Daarvan was 7,2 gigawattuur bedoeld voor energieopslag en maar liefst 91,4 gigawattuur voor de productie van elektrische Volkswagens, Audi’s, BMW’s en Mercedessen. Duitsland is daarmee duidelijk de batterijmotor van Europa.

Nederlandse opslagcapaciteit groeit, maar blijft beperkt
In Nederland werd in 2024 volgens de cijfers uit het Nationaal Smart Storage Trendrapport op basis van data uit oktober 2024, 942 megawattuur aan batterijcapaciteit bijgeplaatst. Het grootste deel daarvan - 472 megawattuur - komt voor rekening van de residentiële markt: thuisbatterijen die zonne-energie opslaan voor eigen gebruik. In totaal komt het geïnstalleerde vermogen aan thuisbatterijen daarmee uit op 1.564 megawattuur of bijna 1,6 gigawattuur.

Volgens cijfers van DNE heeft de thuisbatterij in Nederland een gemiddelde capaciteit van zo’n 6 kilowattuur.

Elektrische auto als mobiele batterij
Een andere vorm van batterijcapaciteit rijdt gewoon rond op de Nederlandse wegen. Begin 2024 telde Nederland bijna 400.000 volledig elektrische auto’s, volgens cijfers van de RVO. Gemiddeld hebben die auto’s een accupakket van 50 tot 60 kilowattuur. Dat betekent dat er ongeveer 20 tot 24 gigawattuur aan batterijcapaciteit rondrijdt in Nederland — een veelvoud van de huidige thuisbatterijmarkt.

Met deze enorme mobiele batterijvoorraad ligt er een onbenut potentieel voor Vehicle-to-Grid (V2G), waarbij elektrische auto’s energie kunnen terugleveren aan het net. Als het lukt dit technisch en economisch haalbaar te maken, kan het de energietransitie een flinke duw geven.

De cijfers laten zien dat Nederland een onmisbare schakel is in de Europese batterijketen — maar voorlopig vooral als doorvoerland. De vraag is of we op termijn meer van die batterijen hier willen houden, om de energiebalans in eigen land te versterken. Met groeiende zonneproductie, een vol net en honderdduizenden elektrische auto’s ligt er potentie genoeg.