Hoe kijkt de batterijmarkt naar de uitdagingen van de komende jaren? In deze rubriek geven zeven experts hun visie. Deze week is Henry Lootens, oprichter en eigenaar van Vigleco, aan het woord.

De komende jaren komt er vanuit de Europese Unie uitgebreide wet- en regelgeving om batterijen duurzamer te maken. Wat zou de Nederlandse overheid als eerste moeten implementeren?
"De aanvullende veiligheidseisen zijn mijn inziens de belangrijkste eisen die er zijn en de enige waar we veel invloed op hebben en een belang bij hebben. Laten we eerlijk zijn, er wordt geen batterij gemaakt in Nederland en dat gaat ook niet gebeuren. Recyclen van batterijen gaan we ook niet in Nederland doen.

Waar we goed in zijn is elektronica, energiemanagement en het hele ecosysteem om batterijen heen. De cybersecurity die daarbij hoort, is iets waar we als Nederland zo snel mogelijk werk van moet maken. Wellicht moeten we zelfs afdwingen om minder met communicatie te doen, maar gewoon zorgen dat de systemen werken. Ook zonder fancy online portal, waar we alleen maar druk zijn met mensen erbuiten houden. Daarnaast is het afdwingen van een Nederlands of Europees fabricaat voor dergelijke elektronica het overwegen waard."

Er bestaat een risico dat meer batterijen tot lagere spreads en minder verdiensten voor batterijen leiden. Hoe interpreteer jij dit risico op batterijkannibalisatie?
“Op basis van de huidige incentives is er kans op kannibalisatie en dat is goed. De onbalanshype waar batterijen nu op springen is op de lange termijn een groot risico ten aanzien van netcongestie.

Congestie is nou eenmaal een situatie waarin de vraag naar elektriciteit – of de productie ervan – de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk overschrijdt. Dit kan gebeuren op verschillende niveaus van het netwerk, zoals op regionaal of lokaal niveau. Congestie in elektriciteitsnetwerken kan leiden tot problemen zoals spanningsinstabiliteit, verminderde betrouwbaarheid van de stroomvoorziening en zelfs tot stroomuitval.

Transportcapaciteit heeft betrekking op de maximale hoeveelheid elektriciteit die door de infrastructuur van het elektriciteitsnetwerk kan worden getransporteerd van de opwekfaciliteiten naar de eindgebruikers. Dit omvat de transmissielijnen, transformatorstations en andere componenten van het elektriciteitsnetwerk die elektrische energie transporteren.

De huidige incentives houden geen rekening met de lokaliteit van congestie. Als er onbalans is in Nederland (onbalans heeft geen locatie) kan nu de situatie ontstaan dat te veel batterijen op dezelfde kabel proberen te laden of te ontladen om de energiebalans te herstellen, maar vervolgens juist congestie veroorzaken.

Minder verdiensten voor batterijen, met de huidige incentives, is dus een goed ding. Dan kunnen we namelijk werk maken van een nuttige inzet van batterijen op de plekken waar ze echt wat toevoegen.”

Hoe kunnen kleinschalige thuisbatterijen en grootschalige batterijen zonder financiële ondersteuning rendabel blijven?
“Door de incentives te veranderen, denk daarbij aan het anders inregelen van nettarieven, zoals in België gebeurt met de capaciteitstarieven. Het verkopen van batterijen is geen doel op zich, maar een middel om een doel te bereiken. Inzetten op meer flexibilisering van verbruik is stap een. De laatste stap is die flexibiliteit aanvullen met opslag. Subsidie of andere financiële stimulering is altijd een gek idee.”

Hoe kan een toekomstig energiesysteem met energieopslag eruitzien?
“Bij mensen thuis zie ik een kleinere rol, weinig huishoudens hebben fysiek een veilige en verstandige plek voor energieopslag. Mijn inziens speelt energieopslag een grote rol in de toekomst, vooral om pieken op te vangen (peakshaving) bij verbruikers met een lage gelijktijdigheid en groot piekvermogen, denk aan de transport- en mobiliteitssector. Ook bij grootschalige opwekking van wind- en zonne-energie zie ik een grote rol, namelijk om de opwek van energie weer wat meer stuurbaar in plaats van weersafhankelijk te maken.

Belangrijker wordt denk ik nog de rol van batterijen bij congestiemanagement. Daar is nu weinig aandacht voor omdat er simpelweg meer te verdienen is op andere energiemarkten. Het zal een kwestie van tijd zijn voor die markt zichzelf kapot gekannibaliseerd heeft en we verstandige dingen met opslag kunnen doen, zoals het net echt ondersteunen.”