Elektriciteitsprijs op laagste punt sinds uitbreken oorlog in Oekraïne

30.03.2023 Jan de Wit

Elektriciteitsprijs op laagste punt sinds uitbreken oorlog in Oekraïne
©HyET Solar

Door de milde winter en de daardoor sterk gedaalde TTF-gasprijs is ook de elektriciteitsprijs flink gedaald tot net boven de 100 euro per megawattuur, dat blijkt uit de nieuwste Marktupdate Elektriciteit van Publieke Zaken. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft de stroomprijs niet zo laag gestaan. Tegelijk ziet Hans van Cleef, hoofd Energy Research & Strategy bij Publieke Zaken, prijsopdrijvende risico’s in de onrust op de financiële markten, Franse stakingen en een verlate koudegolf.

De marktprijzen van energie worden door vele factoren bepaald. Het aandeel hernieuwbare energie hierin wordt ook steeds dominanter. Daarnaast is toenemende beweeglijkheid van energieprijzen van invloed op investeringen in hernieuwbare energie. Solar365 werkt daarom samen met Publieke Zaken om dit scherper te monitoren.

Hoewel het weer vooral op de korte termijn een effect op de elektriciteitsprijs heeft, neemt het langetermijneffect wel steeds meer toe. Behalve dat meteorologen relatief gunstige weersomstandigheden voor wind- en zonne-energieproductie voorspellen voor april en mei, is de opwekcapaciteit van zonne-energie ook dusdanig hard gegroeid dat het meer stroom aan de elektriciteitsmix zal toevoegen dan vorig jaar.

“Dat zou op de middellange termijn een prijsdrukkend effect kunnen hebben op de elektriciteitsprijs. Al blijft het goed om te beseffen dat deze verwachtingen van hernieuwbare productie gebaseerd zijn op onderliggende weermodellen met bijbehorende onzekerheidsmarges”, aldus Van Cleef.

Ondertussen is de elektriciteitsprijs al tot net boven de 100 euro per megawattuur gezakt. Ten opzichte van de vorige Marktupdate Elektriciteit begin deze maand is dat een behoorlijke daling, toen stond de stroomprijs nog boven de 116 euro per megawatuur en die heeft begin maart zelfs nog op 125 euro per megawattuur gestaan.

Lees ook: Elektriciteitsprijs voorlopig gestabiliseerd

De stijging kwam door de stakingen bij Franse LNG-terminals na de aangekondigde verhoging van de wetmatige pensioenleeftijd. De Franse president drukt zijn wetswijziging zonder parlementsstemming en met aanhoudende protesten door, wat de kans reëel maakt dat nieuwe stakingen ook weer de prijs naar boven zullen stuwen.

En hoewel de winter mild is geweest, zijn de temperaturen nu juist weer relatief laag, waardoor de prijs op korte termijn zou kunnen stijgen om aan een hogere gasvraag te voldoen. Hierdoor zullen gascentrales tegen een hogere prijs elektriciteit moeten opwekken, wat een prijsopdrijvend effect heeft omdat wind- en zonne-energie in april en mei hoogstwaarschijnlijk niet in de gehele elektriciteitsvraag zullen kunnen voorzien.

Onrust op de financiële markten
De huidige onrust op de financiële markten heeft eveneens een effect op de elektriciteitsprijzen, zij het wat meer indirect. De centrale banken blijven de rentestand verhogen en hierdoor zijn er wereldwijd al meerdere banken in de problemen gekomen, denk bijvoorbeeld aan de Silicon Valley Bank en Credit Suisse.

Dit zorgt aan de ene kant voor risico-aversie bij beleggers legt Van Cleef uit, en aan de andere kant dat de investeringen in energie die wel worden gedaan duurder uitvallen. Daarnaast zorgt de stijgende rente voor een groter wordende kans op een recessie en een recessie betekent doorgaans ook een lagere energievraag in de toekomst. Dat leidt nu al tot druk op energieprijzen omdat partijen hierop anticiperen.

Hoewel investeringen in hernieuwbare energie vaak op subsidie kunnen rekenen en er in toenemende mate gebruik kan worden gemaakt van Power Purchase Agreements (PPA’s) of een Contract for Difference (CfD), ziet Van Cleef nog maar “weinig onderscheid” tussen investeringen hernieuwbare en fossiele energie. Beleggers met risico-aversie kijken liever buiten de energiemarkt omdat die het afgelopen jaar zeer volatiel was.

Ook op de Europese Emissiehandelsmarkt (EU ETS) ziet Van Cleef dat handelaren hun posities afbouwen. De prijs voor een ton CO2 daalde van een kleine 100 euro tot zo’n 87 euro zonder dat de vraag van ETS-bedrijven naar emissierechten afnam.

“Als we kijken naar een technische analyse benadering zal het de komende zomer spannend kunnen worden of de prijs verder uitbreekt naar boven, of dat het opwaartse sentiment wordt gestopt door een sterkere neerwaartse correctie. Het feit dat er steeds hogere bodems worden gelegd, pleit in het voordeel van het eerste scenario.”