Het Europees Parlement (EP) heeft op donderdag 14 september een voorstel goedgekeurd dat de EU minder afhankelijk van andere landen moet maken voor kritieke materialen en grondstoffen, meldt Euractiv. Het voorstel (de Critical Raw Materials Act) stelt doelen voor de EU met betrekking tot interne grondstofwinning en diversificatie van importbestemmingen.

Het gaat het EP met name om grondstoffen die van belang zijn voor de energietransitie, zoals lithium, kobalt en zeldzame aardmetalen. Momenteel is de EU vrijwel helemaal afhankelijk van andere landen – en in veel gevallen China – voor de toevoer van die materialen.

Met het wetsvoorstel, dat in maart door de Europese Commissie werd gepresenteerd, wil de EU een strategischer beleid voeren op het gebied van grondstoffen. Hoewel de EU niet zelfvoorzienend verwacht te worden, wil ze haar eigen productiecapaciteit vergroten en minder afhankelijk worden van met name China.

Het voorstel zet onder andere vier duidelijke doelen voor de herkomst van de strategische grondstoffen, die de EU in 2030 moet hebben gerealiseerd:

• Tenminste 10 procent van de jaarlijkse consumptie intern winnen
• Tenminste 40 procent van de jaarlijkse consumptie intern verwerken
• Tenminste 15 procent van de jaarlijkse consumptie uit eigen recycling
• Maximaal 65 procent van de jaarlijkse consumptie voor alle stadia in de keten (winning, verwerking, productie) afkomstig van één enkel land buiten de EU.

In het voorstel waar EP mee instemde werd extra aandacht besteedt aan het ontwikkelen van ‘strategische partnerschappen’. Dit verwijst naar het aanhalen van goede relaties met vriendelijk gezinde landen als Australië en Chili, die grote reserves van kritieke grondstoffen bezitten.

Chinese afhankelijkheid
Het zwaard van Damocles dat boven de gehele kwestie van kritieke grondstoffen hangt is de relatie met China, en de mate waarin de EU afhankelijk is van China voor die grondstoffen.

Hoewel China niet in alle gevallen zelf de grootste reserves van kritieke grondstoffen bezit, domineert het voor veel grondstoffen de productieketen. Voor veel grondstoffen geldt namelijk dat ze worden gewonnen in landen met relatief kleinere vraag naar materialen, en vervolgens grotendeels naar China worden geëxporteerd om te worden verwerkt en vervolgens gebruikt in duurzame technologie.

Voor polysilicium, lithium, kobalt en zeldzame aardmetalen geldt allemaal dat China minstens de helft van de wereldwijde productie van die grondstoffen in handen heeft. Omdat de EU zelf minimale hoeveelheden grondstoffen produceert, is het daardoor erg afhankelijk van China en een handjevol andere landen om de benodigde materialen voor de energietransitie te krijgen.

Het voorstel voor de Critical Raw Materials Act werd met 515 stemmen voor, 34 tegen en 28 onthoudingen goedgekeurd.