Hoe kijkt de batterijmarkt naar de uitdagingen van de komende jaren? In deze rubriek geven zeven experts hun visie. Deze week is Wilbert Muilenburg, manager bij Landport Energy, aan het woord.

De komende jaren komt er vanuit de Europese Unie uitgebreide wet- en regelgeving om batterijen duurzamer te maken. Wat zou de Nederlandse overheid als eerste moeten implementeren?
" Als we kijken naar de bredere Europese en Nederlandse klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050, dan kan het implementeren van regels die de CO2-uitstoot verminderen, een directe bijdrage leveren aan die klimaatdoelstellingen, zoals het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en het bevorderen van duurzaamheid.

Het bevorderen van het gebruik van gerecycled materiaal draagt direct bij aan de circulaire economie, een van de speerpunten van zowel de EU als Nederland. Door vroegtijdig een verplicht percentage gerecycled materiaal in te voeren, kunnen we ervoor zorgen dat de batterijen die in het land geproduceerd of geïmporteerd worden, duurzamer zijn. Zo wordt de recyclingsector gestimuleerd, en dat kan leiden tot innovatie en economische groei in duurzame technologieën.

Naast deze grote en enigszins abstracte zaken, zou een concrete aanscherping van veiligheidseisen de kwaliteit van installaties en de technische implementatie kunnen bevorderen. Vanzelfsprekend gaat het bij de genoemde punten om parallelle paden; de ene maatregel sluit de het andere niet uit."

Er bestaat een risico dat meer batterijen tot lagere spreads en minder verdiensten voor batterijen leiden. Hoe interpreteer jij dit risico op batterijkannibalisatie?
“Batterijkannibalisatie is een reëel risico in een groeiende markt, vooral als de groei niet gepaard gaat met een min of meer evenredige toename van de vraag naar energieopslag. Dit risico kan worden beheerst door innovaties in de toepassing van batterijen, diversificatie van inkomstenstromen, en het stimuleren van marktontwerpen die piekbelastingen beter afvlakken. Het is daarbij met name aan beleidsmakers om een evenwicht te vinden tussen stimulering van groei en het waarborgen van marktstabiliteit.

Of het risico op batterijkannibalisatie een probleem voor de langere termijn is, zal dus moeten blijken. De energietransitie en elektrificatie van onze maatschappij zullen de komende tientallen jaren de behoefte aan opslagcapaciteit doen blijven groeien. Zelfs als het tot lagere spreads en minder verdiensten leidt, zullen meer batterijen zorgen voor bredere acceptatie van batterijopslag als onderdeel van de energietransitie.

Voor het grotere plaatje geldt: hoe laagdrempeliger (toegankelijker), hoe beter. Het is aan de marktspelers om ervoor te zorgen dat batterijopslag slim ingezet kan blijven worden, ook als verdiensten relatief lager liggen, en daar hun businessmodellen op af te stemmen.”

Hoe kunnen kleinschalige thuisbatterijen en grootschalige batterijen zonder financiële ondersteuning rendabel blijven?
“Subsidies en belastingvoordelen zijn geregeld onderwerp van inhoudelijke, politieke en principiële discussies. Financiële ondersteuning in de vorm van subsidies of belastingvoordelen zal ongetwijfeld de verkoop van batterijen op zowel de residentiële als zakelijke markt positief beïnvloeden.

In de praktijk profiteren vaak partijen die ook zonder steun stappen zouden kunnen zetten, terwijl partijen die de steun het meest nodig hebben, de kans lopen vanwege beperkte middelen overgeslagen te worden. Bovendien is het de vraag of belastinggeld gebruikt moet worden om economische keuzes te ondersteunen en of deze middelen op de meest effectieve manier worden ingezet.

Om te waarborgen dat kleinschalige thuisbatterijen en grootschalige batterijopslag ook zonder subsidies of belastingvoordelen rendabel kunnen zijn, zijn diverse strategieën noodzakelijk. Innovatie speelt een sleutelrol: technologische verbeteringen en schaalvergroting kunnen de productiekosten verlagen, terwijl de efficiëntie en levensduur van batterijen worden verhoogd.

Daarnaast kunnen batterijen rendabel worden door deelname aan energiemarkten en door slimme energiebeheeroplossingen die flexibiliteit bieden en meerdere inkomstenstromen creëren. Stijgende energieprijzen en lagere netwerkkosten versterken verder de economische haalbaarheid. Nieuwe businessmodellen, zoals Energy-as-a-Service (EaaS) en de aggregatie van thuisbatterijen, bieden extra mogelijkheden.

Tot slot kunnen overheidsbeleid en wet- en regelgeving waarbij zelfconsumptie gestimuleerd en subsidies voor fossiele brandstoffen verminderd worden, de vraag naar batterijen vergroten. Deze samenhangende aanpak zorgt ervoor dat batterijen een duurzaam en onafhankelijk onderdeel van de energiemarkt worden.

Aansluitend op dat laatste punt: zoals we recent nog gezien hebben bij de onrust rond de al dan niet beëindiging van de salderingsregeling, is heldere en betrouwbare regelgeving essentieel om mensen mee te nemen in de energietransitie. Een lange termijnvisie, een stip aan de horizon, duidelijk overheidsbeleid voor nu en later; ook zonder subsidies of belastingvoordelen zal dit partijen over de streep trekken.”

Hoe kan een toekomstig energiesysteem met energieopslag eruitzien?
“Een toekomstig energiesysteem met energieopslag zal gedecentraliseerd, flexibel en duurzaam zijn, waarbij energieopslag een cruciale rol speelt in het balanceren van vraag en aanbod en de integratie van hernieuwbare energie. Decentrale energieopslag wordt steeds belangrijker, met thuisbatterijen die zonne-energie opslaan en buurt- en wijkbatterijen die energie delen tussen huishoudens. Grootschalige opslag via batterijparken en waterstofopslag zal overtollige energie van wind- en zonneparken opslaan en beschikbaar stellen tijdens piekvraag.

Energieopslag zal essentieel worden voor de integratie van wind- en zonne-energie, de werking van microgrids voor lokale energielevering en voor ondersteuning van het hoofdnet. Slimme energiemanagementsystemen en Demand Response-technologieën optimaliseren het energiebeheer in real-time, terwijl data-gedreven oplossingen de toekomstbestendigheid van energieopslag vergroten.

Elektrische voertuigen (EV's) kunnen worden ingezet als mobiele opslag en ondersteunen via ‘vehicle-to-grid’-technologie het energienet. Om piekbelasting te vermijden zal de uitrol van oplaadinfrastructuur samenhangen met lokale opslag. Energieopslag zorgt voor een buffer die helpt om de onbalans tussen vraag en aanbod van elektriciteit te overbruggen, vooral bij schommelingen in hernieuwbare energieopwekking. Voor kritieke infrastructuren zoals ziekenhuizen, datacenters, en waterzuiveringsinstallaties, zal energieopslag zorgen voor een betrouwbare energievoorziening, ook tijdens stroomuitval of andere verstoringen.

Nieuwe marktmodellen, zoals peer-to-peer-energiehandel en Energy-as-a-Service (EaaS), zullen steeds vaker gebruik maken van energieopslag. Dit bevordert de transitie naar een volledig duurzame, hernieuwbare en betrouwbare energievoorziening.”