Voor mensen met een dynamisch contract of mensen die netcongestie willen verminderen kan het interessant zijn om de zonnepanelen van tijd tot tijd uit te schakelen. Er zijn verschillende manieren om dit te doen. De meest voor de hand liggende is om gewoon de aardlekschakelaar in de groepenkast om te zetten. Er kan hierdoor echter wel schade ontstaan aan de omvormer. Voor de lange termijn geen goede oplossing dus. Solar365 zocht uit wat wel de beste manier is om de zonnepanelen uit te schakelen, en hoe fabrikanten hiermee omgaan.

Ten eerste is het niet mogelijk om een zonnepaneel uit te schakelen. Zonnepanelen werken passief wanneer de zon schijnt en zullen altijd elektriciteit opwekken wanneer ze aangesloten zijn op een net. De verbinding tussen het net en het zonnepanelen kan wel worden verbroken. De omvormer zit hier namelijk nog tussen en hiermee kan vaak wel gecommuniceerd worden.

Omvormerfabrikanten gaan verschillend om met het uit- of terugschakelen van de opgewekte energie van zonnepanelen. De meest makkelijke optie voor omvormer fabrikanten is om hun klanten geen toegang te geven tot deze instellingen. De omvormer kan zichzelf nog wel aan en uitzetten bij bijvoorbeeld hoog- of laagspanning op het net, maar hier heeft de klant geen controle over.

Wanneer de omvormer is aangesloten op een lastscheider of werkschakelaar kan deze wel worden uitgezet. De lastscheider wordt vaak in de buurt van de omvormer geïnstalleerd en kan zonder problemen worden gebruikt om deze uit te schakelen.

Ook is het vaak mogelijk om via het schermpje op de omvormer zelf deze uit te schakelen. Hierbij gaat het om een instelling die ‘power control’ of ‘export limit’ heet. Met deze oplossingen is het echter noodzakelijk om bij netcongestie of een negatieve energieprijs naar de omvormer of te meterkast toe te lopen, wat op den duur snel zal gaan vervelen.

De volgende gradatie in het verlenen van toegang tot de omvormer is communicatie via een RS485 aansluiting. Via een zogeheten modbus kan er gecommuniceerd worden met de omvormer om deze van nieuwe functionaliteit te voorzien. Hiervoor is wel enige technische kennis nodig. In deze handleiding wordt in detail toegelicht hoe dit in z’n werk gaat. Het gaat hierbij om stringomvormers. Micro-omvormers hebben vaak geen centrale toegangspoort. Voorbeelden van omvormers waarvoor dit een mogelijkheid is zijn Solis, Goodwe, SAJ en Growatt. De oplossingen die hierbij gerealiseerd kunnen worden zijn vaak wel de moeite waard. Zo is het mogelijk om met een omvormer van Goodwe een integratie te maken met Home Assistant (een software platform voor het slimmer maken van apparaten in huis). Met een dergelijke integratie is het mogelijk om de software te laten bepalen wanneer het gunstig is om de omvormer uit te schakelen.

Daarnaast zijn er omvormerfabrikanten die de mogelijkheid geven om de panelen uit te schakelen via de app of het webportal. Bij Growatt kan de klant er bijvoorbeeld in de app voor kiezen om de panelen uit te schakelen, zelfs op afstand. Dit kan ook bij het systeem van Enphase met micro-omvormers.

De beste en meest klantvriendelijke oplossingen komen van Zonneplan en SolarEdge. Met omvormers van Zonneplan en SolarEdge is het mogelijk om de omvormer automatisch uit te laten schakelen. Het enige wat de klant hiervoor hoeft te doen is aangeven dat er sprake is van een dynamisch tarief voor de energie. De software gaat vervolgens zelf op de day-aheadmarkt checken op welke momenten de stroomprijs negatief is om vervolgens uit te schakelen. Zonneplan biedt momenteel zelfs een geldbonus aan mensen voor het op afstand uitschakelen van de omvormer.

Voor huishoudens met zonnepanelen is door de salderingsregeling niet lucratief om een dynamisch contract af te sluiten. Door het salderen wegen variërende kosten niet op tegen het wegstrepen van het verbruik van dure energie in de winter tegen de extra opgewekte goedkope energie in de zomer. Toch kan het interessant worden wanneer er batterijen op de zonnepanelen worden aangesloten om voor consumenten te kijken naar een slim systeem met een dynamisch energiecontract dat kan handelen op de onbalansmarkt om zo de opbrengsten van de zonnepanelen te maximaliseren en netcongestie te voorkomen.