Vlak voor de jaarwisseling diende de Europese Commissie haar conceptvoorstel voor de Europese taxonomie in, de lijst met investeringen die groen zijn volgens de Commissie. Afgelopen woensdag kwam het definitieve wetsvoorstel op tafel en ook nu worden aardgas als groene investeringen aangemerkt. Ondanks kritiek van beleggers, maatschappelijke en milieuorganisaties.

Volgens de Europese Commissie kunnen aardgas en kernenergie een rol spelen als transitiemiddel richting volledig hernieuwbare energie in 2050. Stoot gas in 2035 nog steeds meer dan 100 gram CO2 uitstoot per kilowattuur, dan is het niet langer een groene investering. Voor kernenergie geldt dat het probleem van kernafval uiterlijk in 2045 verminderd moet zijn.

Door beide energievormen nu als groen te bestempelen maakt de Commissie de weg vrij om meer investeringen aan te spreken. Een investering die groen is, is aantrekkelijker voor investeerders, zo is de gedachte. Uit de Fit for 55-suggestie bleek al dat de Europese Commissie tot en met 2030 vooral wil inzetten op een sterk verminderde CO2-uitstoot vanuit kolen.

"Sommige delen van Europa zijn nog zwaar afhankelijk van steenkool, dus we moeten nu ingrijpen", zo quote Nu.nl Mairead McGuinness, Eurocommissaris van financiële stabiliteit.

Tot zover de rol die de Europese Commissie ziet voor aardgas en kernenergie in de energietransitie. Maar deze discussie heeft ook een geopolitiek element. Frankrijk heeft namelijk veel kernenergie in zijn energiemix en Duitsland ziet aardgas als dé energievorm om kolen snel uit te kunnen faseren. Daarbij neemt hernieuwbare energie het aandeel van kolen over en moeten de aandelen van kernenergie en aardgas op Europees niveau minimaal gelijk blijven.

Lees ook: Brussel wil ‘groen’ herkwalificeren

Ondanks alle kritiek lijkt de taxonomie er doorheen te komen
Zo staan de twee grootste Europese machten lijnrecht tegenover elkaar en was de keuze feitelijk: of allebei wel in de taxonomie, of allebei niet. Beide landen hebben er immers belang bij dat ‘hun’ type energie als groen wordt gezien, om zo meer investeringsgelden aan te kunnen trekken.

Toch keurde het Platform on Sustainable Finance, een adviesraad die door de Commissie zelf is ingesteld, het voorstel af vanwege “misleidende beweringen over de milieuprestaties van economische activiteiten en financiële producten”.

Volgens Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, was Nederland “geen voorstander” van de opname van aardgas in de taxonomie, zo tekende het online platform Accountant hem op. Merkwaardig, want in het regeerakkoord stelt het kabinet dat het de inzet van hybride warmteoplossingen zal verhogen.

Het Wereld Natuur Fonds roept het Europees Parlement tegelijk op de taxonomie te verwerpen. De Commissie is voor het opnemen van kernenergie "gezwicht voor druk van Frankrijk en een coalitie van landen", waaronder Nederland, Polen, Hongarije en Finland, stelt de organisatie.

Ondertussen suggereerde de Spaanse regering dat zij van plan is om een eigen taxonomie te gaan gebruiken wanneer gas en kernenergie in de EU-taxonomie worden opgenomen, zo meldt NRC.

Toch verwacht de krant dat het er niet veel meer gaat veranderen aan het conceptvoorstel of dat het verworpen zal worden. Hiervoor zullen immers 20 van de 27 Europese lidstaten tegen het voorstel moeten stemmen. Ondanks alle kritiek lijkt de taxonomie er dus doorheen te komen.

Noodzakelijk kwaad of een belemmering?
De reacties vanuit de duurzame energiesector zijn wisselend. Zo is Arnold Stokking, directeur van kenniscentrum Brightsite op chemisch industrieterrein Chemelot, redelijk enthousiast. “We kunnen de groene transitie helemaal niet doormaken zónder aardgas”, zo zegt hij in een interview met Change Inc.

“Duitsland stapt massaal over op gas omdat dát juist bijdraagt aan de opmars van hernieuwbare energie. Nederland moet zich daarin geen illusies maken. Als we alle elektriciteit van windmolens en zonnepanelen direct voeden aan het net, dan is dit voor het klimaat waarschijnlijk de beste optie. We moeten nu doen wat het beste is voor de transitie, zodat we maximale elektrificatie kunnen faciliteren op een overzichtelijke termijn. Aardgas maakt elektrificatie mogelijk.”

Aan de andere kant is de CEO van BayWa, Klaus Josef Lutz, verbolgen dat “kerncentrales en aardgascentrales, die duidelijk niet duurzaam zijn, een groen jasje krijgen”, zo meldt AGF.nl.

“Terwijl de handel in zonnemodules en groene stroom niet in de belastingcriteria opgenomen. Ze worden dus niet van belang geacht voor duurzaamheid en klimaatbescherming. Dit is absurd, gezien het doel van de EU-taxonomie: Het belonen van bedrijven die hun investeringen afstemmen op duurzaamheid en het versterken van hun concurrentiepositie."

Volgens hem is de EU-taxonomie in deze vorm een belemmering voor de energie- en klimaattransitie. "In de huidige discussie wordt massaal over het hoofd gezien dat bedrijven die al decennialang een duidelijke bijdrage leveren aan een klimaatneutrale energievoorziening, door de EU-taxonomie straks slechter af zijn dan minder duurzame bedrijfsmodellen."