Opwaartse en neerwaartse factoren voor de elektriciteitsprijzen deze maand. Aan de ene kant staat de gasprijs onder druk, wat weer doorwerkt in de elektriciteitsprijzen, en aan de andere kant zijn de Scandinavische waterkrachtreservoirs bovengemiddeld goed gevuld en is ook de productie van windenergie hoger dan gemiddeld. Hans van Cleef, hoofd Energy Research & Strategy bij Publieke Zaken, zegt in de nieuwste Marktupdate Elektriciteit vooral opwaartse prijsdruk te verwachten vanwege de nerveuze gasmarkt en dalende temperaturen.

De marktprijzen van energie worden door vele factoren bepaald. Het aandeel hernieuwbare energie hierin wordt ook steeds dominanter. Daarnaast is toenemende beweeglijkheid van energieprijzen van invloed op investeringen in hernieuwbare energie. Solar365 werkt daarom samen met Publieke Zaken om dit scherper te monitoren.

De elektriciteitsprijzen lopen langzaam op door nervositeit op de gasmarkt. Die wordt veroorzaakt door onrust in het Midden-Oosten, nieuwe aangekondigde stakingen bij Australische LNG-faciliteiten en een storing bij een gaspijpleiding tussen Finland en Estland.

Doordat de gasvoorraden goed gevuld zijn in Europa steeg de prijs voor het TTF-jaarcontract slechts licht. Met name de maandcontracten zijn duurder geworden door recente ontwikkelingen. Hoewel Israël geen grote gasexporteur is zorgt de oorlog in Gaza wel voor grote spanningen in het Midden-Oosten, ook onder landen die wel veel gas exporteren.

Daarnaast zijn er nieuwe stakingen aangekondigd bij de Gorgon en Wheatstone fabrieken in Australië. Deze faciliteiten zijn goed voor ongeveer 6 procent van het wereldwijde LNG-aanbod. Ten slotte is de Balticconnector, de gaspijplijn tussen Finland en Estland, beschadigd geraakt en duren de reparaties ten minste tot eind april.

Volgens de Finse president kwam de schade mogelijk door ‘externe activiteit’, waarbij er al snel over Russische betrokkenheid werd gespeculeerd, maar hierover is niets bevestigd. Hoewel de defecte pijplijn geen direct effect heeft op de gasmarkt in Europa, zorgt het volgens Van Cleef voor onzekerheid over de leveringszekerheid en steeg de prijs dan ook direct met 13 procent.

Toch is er momenteel niet alleen sprake van opwaartse prijsdruk. De Scandinavische waterreservoirs zijn door een lange periode van regenval goed gevuld en leveren daardoor bovengemiddeld veel elektriciteit uit waterkracht. In Noorwegen leveren waterkrachtcentrales zo’n 90 procent van de elektriciteitsproductie, dus zeker het lokale effect (negatieve prijzen) is fors.

Op langere termijn blijven de temperatuurontwikkeling doorslaggevend. Dit bepaalt in grote mate hoe snel de gasvoorraden zullen dalen. “Hoe sneller zij dalen, hoe groter de onzekerheid ten aanzien van de rest van de winter”, aldus Van Cleef.

“Nu de nazomer weer achter ons ligt, en de verwarming weer langzaamaan wordt aangezet, zal de gasvraag de komende periode sterk gaan toenemen. Met diverse factoren die de gasmarkt kunnen beïnvloeden, zal een stijgende vraag de markt nog nerveuzer kunnen maken dan dat zij al is. Wij verwachten dan ook dat de gasprijzen (zeker voor het maandcontract) verdere opwaartse prijsdruk zal laten zien.”