Nederland hoort bij de beste jongetjes van de klas in Europa: meer dan een derde van onze daken ligt inmiddels vol met zonnepanelen. Maar terwijl we met z’n allen tevreden naar onze stroommeters kijken, veranderen de spelregels.

Vanaf 2027 is zonne-energie plots niet meer zo lucratief.

Nieuwe rekensom
De ‘geliefde’ salderingsregeling, waarbij elke teruggeleverde kilowattuur netjes verrekend wordt met je stroomverbruik, verdwijnt als sneeuw voor de zon.

En wat komt ervoor terug?

Een ‘redelijke’ terugleververgoeding, aldus de regering. Afgesproken is dat dit 50 procent van het kale stroomtarief moet worden. Dat klinkt fair, maar vergeten wordt dat er ook in 2027 nog steeds terugleverkosten gerekend mogen worden. Inderdaad: betalen voor wat je aan het net levert.

In de praktijk blijft er weinig over van de terugleververgoeding. De eerste leveranciers hebben hierover duidelijkheid gegeven. Bij Greenchoice gaat het om slechts 0,25 cent per kWh en bij Innova Energie amper 1 cent. Een gemiddeld gezin dat jaarlijks 2.800 kWh teruglevert, ontvangt daarvoor bij Innova Energie zo’n 28 euro netto. Ter vergelijking: bij Greenchoice blijft daar slechts 7 euro van over.

De ACM bevestigt zelfs dat het mogelijk is dat zonnepaneeleigenaren vanaf 2027 netto moeten betalen om stroom terug te leveren.

Terecht vraag je je misschien af: zijn ze wel helemaal lekker bezig?

Financiële gevolgen
De financiële gevolgen voor huishoudens na het aflopen van de salderingsregeling verschillen sterk, afhankelijk van het eigen verbruik, de terugleverhoeveelheid en de voorwaarden van het energiecontract.

Energievergelijk.nl rekende met een voorbeeld waarbij een huishouden 30 procent van de zonnestroom direct zelf gebruikt, 2.500 kWh saldeert en 650 kWh extra teruglevert. Op basis van de regels en contractvoorwaarden betekent dit dat zonnepanelen vanaf 2027 jaarlijks ruim 280 euro minder opleveren dan nu.

Eigen gebruik vergroten
Wat kun je doen om dit verlies tegen te gaan?

Het vergroten van het eigen gebruik is wat mij betreft een belangrijk deel van de sleutel. Wasjes draaien, drogen, je auto opladen of zelfs je huis koelen of verwarmen als de zon schijnt: elke zelf gebruikte kilowattuur is pure winst. Slimme energiemanagementsystemen maken dit nog makkelijker.

Ook een thuisbatterij kan helpen bij het vergroten van het eigen gebruik. Is dit apparaat dan de redding? Voorlopig nog even niet, denk ik. De batterijprijzen moeten nog zakken voordat het financieel écht interessant wordt. Aanbieders van thuisbatterijen claimen een terugverdientijd tussen de 6 en 10 jaar als deze slim wordt aangestuurd. Ik vraag me sterk af of dit voor de meeste mensen echt haalbaar is.

Dynamisch contract
Het tweede deel van de oplossing is wat mij betreft een dynamisch energiecontract. Met zo’n contract kun je, verwacht ik, straks nog steeds voordeel halen uit teruggeleverde zonnestroom. Misschien zelfs méér dan je denkt.

Het principe is vrij eenvoudig. Bij een dynamisch contract verandert de stroomprijs elk uur. Daardoor kun je slim inspelen op de prijsschommelingen.

De gouden uurtjes voor zonnepaneelbezitters liggen met name vroeg in de ochtend en later in de middag en het begin van de avond. Met een slimme opstelling van de panelen (Oost-West) kun je hier optimaal van profiteren.

Mijn advies is om stroom te gebruiken als die spotgoedkoop (of zelfs gratis!) is, en terugleveren op momenten dat de prijs hoger ligt. Met iets meer bewustzijn en slimme aansturing van je elektrische apparaten en omvormer kun je met dynamische tarieven veel winst behalen.

Maar pas wel op: niet elk dynamisch contract is automatisch een goede deal. Sommige aanbieders rekenen bijvoorbeeld inkoopkosten over jouw teruggeleverde stroom. Verkapte terugleverkosten, als je het mij vraagt.

Kijk altijd goed naar de kosten en voorwaarden rondom terugleveren. Dit overzicht van dynamische aanbieders komt daarbij goed van pas.

Eén ding is zeker: als we ons gedrag iets aanpassen, valt er ook na het einde van de salderingsregeling nog volop voordeel te behalen voor iedereen met zonnepanelen.