Lithium-ion blijft dominant, maar slimme batterijen drijven de prijs op
23.10.2024 Hrvoje Medarac
In 2023 bestaat meer dan 99,9 procent van alle batterijopslagsystemen uit lithium-ion-accu’s, zo blijkt uit het Nationaal Smart Storage Trendrapport 24/25 van Dutch New Energy Research en Solar365. Aangezien 99,8 procent van alle verkochte accu’s in de categorieën residentiële en commerciële accu’s past, is het duidelijk dat bijna alle residentiële en commerciële accusystemen in Nederland gebruik maken van lithium-ion accu’s als gestandaardiseerde technologie.
Rekening houdend met figuur 18, zijn de resterende 0,2 procent van de verkochte accusystemen grote, utiliteitsaccusystemen die 46 procent van de verkochte capaciteit in 2023 vertegenwoordigen. Aangezien andere accutypen die geen Li-Ion accu’s zijn minder dan 0,1 procent van het totale aantal verkochte accu’s uitmaken, maar hetzelfde type wel 15 procent van de in dat jaar verkochte accuopslagcapaciteit dekt, is het redelijk om te concluderen dat andere accutypen geschikter zijn voor grotere systemen waarbij het accutype wordt gekozen op basis van een reeks technische kenmerken en in lijn met specifieke projectvereisten.
Wanneer het aantal verkochte batterijen wordt bekeken, beslaan lithium-ion batterijen bijna de gehele markt in Nederland. Wanneer je kijkt naar de capaciteit van de verkochte batterijen, blijkt dat lithium-ion-batterijen 85 procent van de capaciteit beslaan, terwijl andere types zoals Absorbent Glass Mat Lead Acid (AGM), Vanadium Redox Flow Battery (VRFB) en supercondensator 15 procent van de markt dekken.
Slimme batterijen drijven de prijs van lithium-ion batterijen op
Hoewel de batterijprijs wereldwijd daalde tot 140 euro per kilowattuur, variëren de verkoopprijzen aanzienlijk per batterijtype. De prijs van lithium-ion batterijen ligt tussen de 200 en 800 euro per kilowattuur. De variatie is te verklaren door de opkomst van slimme batterijen en geïntegreerde omvormers.
Verkoopprijzen voor batterijen verschillen per batterijtype en variëren in een breed spectrum. De meest verkochte lithium-ion batterijen worden verkocht tussen 200 en 800 euro per kilowattuur, waarbij de meeste bedrijven hun batterijen aanbieden tussen 430 en 650 euro per kilowattuur. Andere types, zoals Absorbent Glass Mat Lead Acid (AGM), Vanadium Redox Flow Battery (VRFB) en supercondensatoren, worden aangeboden tussen 300 en 1.000 euro per kilowattuur.
Tussen de tweede helft van 2022 en de tweede helft van 2023, vond er een daling plaats van de prijzen voor lithium-ion batterijen. In deze periode lag de prijs voornamelijk tussen de 330 en 500 euro per kilowattuur. In 2024 is er een duidelijke stijging van de batterijprijzen te zien. Hoewel batterijen nog steeds worden verkocht voor 200 euro per kilowattuur, zijn er ook batterijen op de markt die worden aangeboden voor meer dan 650 euro per kilowattuur. De redenen voor deze prijsstijging zijn divers, variërend van een toename van de vraag en een verbreding van het aanbod van batterijen op de markt, tot het aanbieden van extra diensten zoals het mogelijk maken van slimme opslag, waarbij de batterij reageert op kwartierprijzen.
Een analyse van de batterijprijzen, exclusief btw, van webshops biedt duidelijke informatie over de prijzen van verschillende batterijproducten. Het eerste dat opvalt, is dat de prijzen binnen dezelfde categorie dalen naarmate de grootte van de batterij toeneemt. In de gevallen waarin alleen de batterijen worden verkocht zonder extra diensten, variëren de prijzen tussen 165 en 515 euro per kilowattuur, met een gemiddelde prijs van 339 euro per kilowattuur.
Dit valt binnen de prijsklasse van batterijen in de periode tussen de tweede helft van 2022 en de tweede helft van 2023. Batterijopslag met geïntegreerde omvormer heeft een prijs van 425 tot 630 euro per kilowattuur, met een gemiddelde prijs van 482 euro per kilowattuur. Tot slot variëren de prijzen van slimme batterijsystemen met geïntegreerde omvormer – en de mogelijkheid om de batterij te bedienen op basis van dynamische elektriciteitsprijzen – tussen 330 en 825 euro per kilowattuur, met een gemiddelde van 610 euro per kilowattuur.
De Nederlandse batterijmarkt volgt trends van de zonne-energiemarkt
De Nederlandse batterijmarkt lijkt aan het begin te staan van een trend die vergelijkbaar is met die van de zonne-energiemarkt. Naar verwachting zullen steeds meer zonnepaneeleigenaren ook investeren in energieopslag, aangezien de technologieën complementair zijn en er steeds meer congestieproblemen zijn in Nederland. Daarnaast speelt het aangekondigde stopzetten van de salderingsregeling een rol.
Volgens het Nationaal Solar Trendrapport 2024 van Dutch New Energy Research is de Nederlandse zonne-energiemarkt een volwassen markt met bijna 25 gigawattpiek aan geïnstalleerde capaciteit in 2023. Dit was goed voor meer dan 17 procent van alle elektriciteit in Nederland. Deze markt begon zich rond 2015 te ontwikkelen, met een toename in investeringen sinds 2018, waardoor tegenwoordig bijna een derde van alle Nederlandse woningen zonnepanelen op het dak heeft. De afgelopen jaren was het belangrijk om zonne-energiecapaciteit op te bouwen en de salderingsregeling hielp bij het aantrekken van investeringen en het verkorten van de terugverdientijd.
Momenteel kampt het Nederlandse elektriciteitsnet met congestieproblemen, waardoor niet alle opgewekte elektriciteit van zonnepanelen altijd kan worden teruggeleverd aan het net. Hier komt opslagcapaciteit om de hoek kijken. De exponentiële groei van opslagcapaciteit in Nederland in de afgelopen drie jaar toont aan dat gebruikers dit hebben ingezien. Gebruikers zijn begonnen met investeren in opslagcapaciteit om op lange termijn kosten te besparen. De batterij zorgt er namelijk voor dat hun opbrengsten van hun eigen zonnepanelen niet verloren gaan. De opslagcapaciteit staat nog in de kinderschoenen, maar lijkt een vergelijkbaar patroon te volgen.
De batterijopslagtijd die de piek van zonne-energie dekt, wordt gebruikt als indicator voor investeringen in batterijopslag-capaciteiten in verhouding tot investeringen in piekcapaciteiten van zonne-energie (megawattuur opslag/ megawattpiek zonne-energie). Technisch gezien zal het nooit gebeuren dat alle opgewekte zonne-energie op het hoogtepunt alleen wordt gebruikt om alle batterijopslagcapaciteit op te laden, noch zou het fysiek kunnen gebeuren vanwege de beperkingen van omvormers, de dagelijkse zoninstralingscurve en door de bewolking. Maar het kan een tastbare en vergelijkbare investeringsindicator zijn.
Hoewel de energieopslag per hoofd van de bevolking in Europa en Nederland vergelijkbaar zijn, kan de Europese batterijopslagcapaciteit voorlopig de opgewekte zonne-energie op piekmomenten gedurende bijna 9 minuten opslaan, vergeleken met slechts 1,5 minuut in Nederland. Dit is te verklaren omdat Nederland enerzijds veel geïnstalleerd zonnestroomvermogen heeft en anderzijds zich nog in een vroeg stadium van investeringen in batterijopslagcapaciteit bevindt.