Liz Truss, de huidige minister van Buitenlandse Zaken, heeft de interne verkiezingen binnen de Conservative Party gewonnen van de oud-minister van Financiën Rishi Sunak. Daarmee is ze ook verkozen tot de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk, en wordt ze de opvolger van Boris Johnson, de huidige premier, dat meldt de BBC.

Tot afgelopen vrijdag mochten de leden van de Conservative Party de opvolger van premier Johnson kiezen. Hij kondigde begin juli dit jaar zijn vertrek aan na een reeks schandalen en zou aanblijven totdat er een opvolger zou zijn.

Vandaag is bekend geworden dat Truss deze verkiezing heeft gewonnen van Sunak. Dat zij zou gaan winnen leek al langere tijd vast te staan, aangezien ze al weken voorliep in alle peilingen. Uiteindelijk behaalde ze ruim 81.000 stemmen (57,4 procent) binnen.

In het Britse politieke stelsel is het zo geregeld dat de partij die verkiezingen heeft gewonnen (de Conservative Party) de premier mag leveren. Dat deze tussendoor opstapt betekent daardoor dat er niet noodzakelijkerwijs nieuwe verkiezingen moeten worden uitgeschreven. Truss is hierdoor niet alleen de nieuwe partijleider, maar vanaf dinsdag ook direct de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk.

Binnen een week komt er een energieplan
Hoewel Truss tijdens de race om het leiderschap stelde dat er geen lastenverlichting zou komen voor de stijgende inflatie en energiekosten, lijkt daar toch verandering in te komen, zo tekent NRC haar op.

“Ik zal de energiecrisis aanpakken, iets doen aan de energierekeningen van mensen, maar ook de langetermijnproblemen aanpakken die we hebben op het gebied van energievoorziening”, aldus Truss. Ook al zei ze haar eigen conservatieve achterban eerder dat lagere belastingen en een beter investeringsklimaat voor bedrijven voldoende zouden zijn.

Britse media schrijven dat ze een bevriezing van de energieprijzen overweegt. Het Verenigd Koninkrijk heeft maximumprijzen voor energie, die de toezichthouder elke drie maanden kan bijstellen. Een bevriezing kan al gauw tientallen miljarden ponden kosten, maar kan de maandlasten van burgers snel omlaag krijgen.

Hoe het plan eruit gaat zien zal snel duidelijk worden. In een interview met de BBC zei Truss eerder al dat als ze gekozen zou worden, ze binnen een week met een plan wil komen voor de stijgende energiekosten.

Bouw zonneparken regelmatig geweigerd
Voor de zonne-energiesector zou de benoeming van Truss wel eens slecht kunnen uitpakken. Ze hamerde er tijdens haar campagne meermaals op geen zonneparken op landbouwgrond te willen plaatsen.

Zonneparken in het Verenigd Koninkrijk gebruiken momenteel slechts 0,08 procent van het totale landgebruik. De BBC vroeg de National Farmers' Union hoeveel hiervan landbouwgrond is. En hoewel dit met de overheidsplannen richting 2050 zou kunnen oplopen tot 0,6 procent van het totale landgebruik, zou dat nog altijd minder zijn dan wordt gebruikt voor Britse golfbanen.

Toch lijkt de groei van zonneparken te stokken in het Verenigd Koninkrijk. Zo bleek uit onderzoek van The Guardian dat tussen januari 2021 en juli 2022 de bouwvergunning voor 23 zonneparken in Engeland, Wales en Schotland werd geweigerd.

Volgens plannings- en ontwikkelingsadviesbureau Turley hadden die zonneparken genoeg hernieuwbare energie kunnen produceren om naar schatting 147.000 huizen per jaar van stroom te voorzien.

Het aantal weigeringen blijkt daarnaast aanzienlijk gestegen te zijn sinds begin 2021. Uit het onderzoek bleek dat slechts vier projecten in 2017 tot en met 2020 een bouwvergunning kregen.

"We moeten zoveel mogelijk goedkope, schone energie bouwen om de energierekening van mensen te verlagen en onze afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen. Deze extra opwekking van zonne-energie zou meer dan 100 miljoen pond per jaar aan energiekosten hebben bespaard”, zo zei Dustin Benton, beleidsdirecteur bij Green Alliance, tegen The Guardian.

"Door zonnepanelen in velden te integreren, kunnen zelfs boeren op hoogwaardig land gewassen blijven verbouwen en tegelijkertijd genieten van het vaste inkomen uit zonnepanelen."

Tussen 2019 en 2022 werden 27 zonneparken geweigerd en 19 daarvan bevinden zich in conservatieve kiesdistricten. De vrees is daarom dat een regering onder leiding van Truss de bouw van nog meer zonneparken zal weigeren omdat zij zich er regelmatig minachtend over uitlaat. Haar tegenstander Sunak zat hier overigens op één lijn met Truss.

Moet de Britse strategie voor energiezekerheid worden herschreven?
Het Verenigd Koninkrijk heeft eind 2021 – vlak voor de belangrijke Klimaatconferentie van Glasgow (COP26) – zijn Net Zero Strategy: Build Back Greener uitgebracht. Hierin heeft de toenmalige regering Johnson zich gecommitteerd aan 70 gigawatt energieopwek uit zonne-energie-installaties in 2035.

“De aanzienlijke toename van het weigeren van bouwvergunningen voor zonneparken druist volledig in tegen de voorstellen die zijn uiteengezet in de Britse energiezekerheidsstrategie van de regering”, zo citeert The Guardian Emma Kelly, associate director bij Turley.

“Zonne-energie levert momenteel 14 gigawatt aan energie, dus we hebben nog een lange weg te gaan voordat we de 70 gigawatt-doelstelling bereiken. Als Liz Truss haar plan doorzet, moet de Britse strategie voor energiezekerheid worden herschreven.”