Beleidskeuzes van de afgelopen jaren hebben grote invloed gehad op de zonnepanelenmarkt in Nederland. Daardoor raken de klimaatdoelstellingen steeds verder uit beeld. Dat blijkt uit een nieuw rapport van Dutch New Energy Research (DNE). Volgens de onderzoekers hebben onduidelijke en wisselende besluiten vanuit de politiek gezorgd voor veel onzekerheid bij consumenten, installateurs en investeerders.

Bovenop die onzekerheid kondigde demissionair minister Hermans in de Klimaat- en Energienota van september 2025 aan dat de doelstelling voor een CO₂-vrij elektriciteitssysteem in 2035 wordt losgelaten.

“Het Nederlandse energiebeleid heeft bewezen een directe invloed te hebben op investeringsstromen en consumentengedrag. De zonne- en warmtepompsector tonen hoe kwetsbaar markten zijn voor wisselend beleid,” aldus Dutch New Energy Research.

Zonne-energie geraakt door afschaffing salderingsregeling

De zonnemarkt kende jarenlang onafgebroken groei, maar de dynamiek sloeg in 2023 abrupt om. DNE schrijft: “Na jaren van sterke groei zette in de zomer van 2023 een daling van de markt in. Het uitstel en plotselinge afschaffing van de salderingsregeling zorgden voor een forse terugval (−75 procent in residentiële verkoop).”

Installateurs merken dit direct in hun orderportefeuille. Het aantal PV-bedrijven is sinds begin 2024 met 17 procent gedaald, terug naar het niveau van 2023. Veel ondernemers proberen zich staande te houden door te diversifiëren richting batterijen en laadpalen. DNE schrijft dat: “Stabiel en voorspelbaar beleid blijft essentieel om het consumentenvertrouwen te behouden en de expertise en capaciteit te behouden die Nederland nodig heeft om zijn ambities op het gebied van duurzaamheid op de lange termijn te realiseren.”

Batterijopslag groeit explosief, maar zonder duidelijke kaders

Waar de zonnepanelenmarkt hapert, groeit de markt voor batterijopslag juist hard. Eind 2024 stond er al 1,5 gigawattuur opslagcapaciteit in Nederland. Dat aantal stijgt in 2025 in rap tempo. Volgens DNE hangt dit direct samen met de veranderingen in de zonnemarkt: “De markt groeit exponentieel, gedreven door de afbouw van saldering en de hoge penetratie van PV. Beleidskaders zijn echter nog onvoldoende duidelijk om deze groei structureel te begeleiden.”

Voorlopig profiteert de batterijmarkt van onzekerheid elders, maar zonder duidelijke beleidskaders dreigt ook opslag dezelfde ups en downs te ervaren als zonne-energie.

Routes naar de klimaatdoelen van 2040

Het rapport plaatst deze ontwikkelingen in de bredere context van de Europese klimaatdoelstellingen. Om in 2040 een reductie van 90 procent van de uitstoot te realiseren, zijn volgens de onderzoekers meerdere mogelijkheden.

DNE schrijft: “Om tegen 2040 de doelstelling van 90 procent emissiereductie te behalen, stelt de Europese Commissie voor om het gebruik van fossiele brandstoffen met 80 procent te verminderen. Dit betekent dat alle energieverbruikende sectoren CO₂-neutraal gemaakt moeten worden. Huishoudens zullen moeten overstappen van gasketels naar stadsverwarming of warmtepompen, de industrie zal processen CO₂-neutraal moeten maken en de transportsector zal moeten overschakelen op elektriciteit, biobrandstoffen en waterstof.”

Voor Nederland wijst de analyse op een mix van grootschalige zon en wind, kleinschalige zonneprojecten, investeringen in het net, batterijopslag en kernenergie. Maar elk van die opties kent beperkingen. Zo kan grootschalige zon en wind leiden tot negatieve stroomprijzen, en veroorzaakt (kleinschalige) zonne-energie zonder opslag congestie op het distributienet. Volgens DNE is geen van de mogelijkheden op zichzelf voldoende. Het is daarom belangrijk om nu beleid te maken voor de langere termijn.

Een sector vol ups en downs

De duurzame-energiesector wordt al jaren heen en weer geslingerd door beleid. Sinds 2019 is er besloten tot een verbod op nieuwe gasketels (later afgezwakt), is de salderingsregeling eerst verlengd en vervolgens abrupt beëindigd, en is nu ook de doelstelling voor een CO₂-vrij elektriciteitssysteem in 2035 geschrapt.

Deze wisselingen vertalen zich in de marktbewegingen. DNE constateert: “Er zijn aanwijzingen dat de veranderingen in het energiebeleid de afgelopen jaren een negatieve invloed hebben gehad op het vertrouwen in duurzame technologieën en investeringen.”

Voor veel spelers in de sector voelt dit als een aaneenschakeling van pieken en dalen. Waar de vraag in 2022 en2023 explodeerde door de energiecrisis en beleidsaankondigingen, volgden daarna scherpe dalingen zodra beleid werd teruggedraaid.

Consistentie als sleutel voor de energietransitie

De analyse van DNE eindigt met een duidelijke oproep: stabiliteit en voorspelbaarheid zijn cruciaal. “Consistent, betrouwbaar en toekomstgericht beleid is van groot belang om de afzonderlijke sectoren niet alleen te laten groeien, maar ook op elkaar te laten aansluiten. Alleen zo kan de energietransitie in Nederland voldoende snelheid en stabiliteit ontwikkelen om de nationale en Europese doelstellingen te halen.”

Met de lancering van dit rapport bevestigt Dutch New Energy Research wat veel marktpartijen al langer ervaren: de ups en downs in beleid kosten de sector kostbare tijd, investeringen en vertrouwen. Nu ook het doel van een CO₂-vrij elektriciteitssysteem in 2035 wordt losgelaten, dringt zich één vraag op: hoe kan Nederland nog op koers komen te liggen om  de Europese doelstellingen voor 2040 en 2050 te behalen, als het beleid daar niet actief op stuurt.