Bij blijvend hoge prijzen van energie en andere vaste lasten kunnen tussen de 670.000 en 1,2 miljoen huishoudens moeite krijgen met het betalen van hun maandelijkse lasten. Dat zijn 9 tot 15 procent van alle huishoudens. Dit blijkt uit een stresstest van het Centraal Planbureau (CPB).

Met het prijsniveau van januari 2021 hadden al ongeveer 500.000 huishoudens te maken met betalingsproblemen. Het CPB heeft twee scenario’s geschetst waarin hogere energie-, brandstof- en voedselprijzen ervoor zorgen dat huishoudens met onvoldoende inkomen hun energierekeningen niet meer kunnen betalen.

In het basisscenario verdrievoudigen de energieprijzen ten opzichte van januari 2021, dan komen er nog eens 170.000 huishoudens in de problemen. In het ‘donkere’ scenario worden de energieprijzen zeven keer zo hoog (prijspeil in mei lag hier iets onder) en komen daar 650.000 huishoudens bij.

Vooral de lage inkomensgroepen en uitkeringsgerechtigden lopen risico. Het aantal euro dat de huishoudens maandelijks tekortkomen kan flink verschillen, maar gemiddeld gaat het om 75 euro per maand in het basisscenario en 130 euro in het donkere scenario.

De mogelijkheden om de gestegen kosten van levensonderhoud snel terug te dringen zijn beperkt volgens het CPB. Het isoleren en verduurzamen van woningen kost tijd en het beperken van het energiegebruik kan maar tot op zekere hoogte.

Het tijdelijk verlagen van accijnzen, btw en belastingen op energie en brandstof zijn voor veel kwetsbare huishoudens onvoldoende. Ook de eenmalige tegemoetkoming van 800 euro is maar voor een deel effectief.