December vorig jaar berichtte Holland Solar dat testen op crossmating van connectoren van acht verschillende fabrikanten met MC4-connectoren van Stäubli uitwezen dat deze veilig te combineren zijn. Holland Solar verwijst naar een reeks testen uitgevoerd door certificeringsbedrijf DEKRA in opdracht van de brancheorganisatie. Connectorenfabrikant Stäubli waarschuwt de markt echter en geeft aan het hier oneens mee te zijn.

In een officiële verklaring geeft het bedrijf aan dat het gebruiken van twee verschillende merken connectoren kan leiden tot ongewenste situaties waarvoor zij geen verantwoordelijkheid kunnen nemen. De eindverantwoordelijkheid bij, in de ogen van Stäubli, onjuist gebruik ligt bij de betreffende installateur.

Stäubli’s MC4-connectoren zitten op meer PV dan welk ander systeem ook
Een korte uitleg is op zijn plaats: als een stekker van het ene connectormerk wordt verbonden met een contrastekker van het andere merk spreekt men van crossmating. Twee jaar geleden sprak TNO het vermoeden uit dat dit kon leiden tot verhoogde overgangsweerstanden, interne vlambogen, warmteontwikkeling en uiteindelijk zelfs tot brand. Deze verdenking werd geuit na een verkenning naar de oorzaken van 27 branden met zonnepanelen. Deze branden zijn ook wereldwijd bekend en opgenomen in het internationale technische rapport IEC TR 63225.

De MC4-connectoren van Stäubli zijn te vinden op meer zonnepanelen dan welk ander connectorsysteem ook. Geleidelijk aan zijn ook andere fabrikanten in de productie van connectoren voor zonnepanelen gestapt. In het verleden werd ervan uitgegaan dat het duidelijk was dat je connectoren niet door elkaar mocht gebruiken. Maar de wereld veranderde en crossmating komt daardoor regelmatig voor.

Is onvakkundig monteren het probleem?
Bij brancheorganisatie Holland Solar leefde het vermoeden dat niet zo zeer het combineren van een ‘vrouwtje’ en een ‘mannetje’ van verschillende A-merken het probleem was, maar dat het lag aan onvakkundig monteren tijdens de installatie. Zij geven nu aan dat hun vermoeden bevestigd zou zijn aan de hand van de uitgevoerde testen van DEKRA die bewijzen dat, onder voorwaarden, crossmating van de geteste connectoren veilig kan plaatsvinden.

Stäubli is het daar, gebaseerd op diverse studies, pertinent mee oneens. Ze reageren als volgt: “Onze PV-connectoren zijn belangrijke componenten bij het zorgen voor een langdurige, stabiele, veilige, efficiënte en betrouwbare werking van de PV-installatie. Het onderzoek van DEKRA impliceert dat onze connectoren veilig kunnen worden gekoppeld aan de connectoren van acht andere fabrikanten en dat dit zal resulteren in een betrouwbare en goed presterende verbinding. Dit is niet waar.”

‘Tests zijn niet uitvoerig genoeg gedaan’
Guido Volberg, senior consultant product regulatory affairs renewable energy bij Stäubli, vertelt dat het bedrijf niet op de hoogte is gesteld van het onderzoek. Voor hij bij Stäubli in dienst trad werkte Volberg jarenlang bij een gerenommeerd test- en certificeringsbedrijf en hij kent het klappen van de zweep. “De tests bij dit onderzoek zijn slechts gedaan op onderdelen van een testbasis en volgens een norm die ongeschikt is voor crossmatingtests bij connectoren. Daardoor kun je de conclusie dat crossmating met de acht andere connectoren-merken veilig kan absoluut niet trekken.” 

“De huidige internationale normen, in het bijzonder IEC 62852, onderstrepen dit. Crossmating leidt onvermijdelijk tot een koppeling van twee verschillende productkwaliteitsniveaus waardoor de veiligheid, efficiëntie en betrouwbaarheid van het PV-systeem niet kan worden gegarandeerd”, vervolgt hij.

Walmart-branden
Volberg: “Niet alleen Stäubli is ervan overtuigd dat diverse branden wereldwijd te maken moeten hebben met crossmating. Neem bijvoorbeeld de zeven branden bij Walmart-vestigingen in de Verenigde Staten. In het technisch document IEC TR63225 staat duidelijk aangegeven dat crossmating van connectoren gevaarlijk is. Zelfs als twee connectoren-fabrikanten aangeven dat hun connectoren samen gebruikt kunnen worden is dit niet zonder gevaar.”

In de NEN-standaard 1010 wordt geschreven dat wanneer een onderzoeksbureau tot een uitkomst komt dat je twee verschillende connectoren samen kunt gebruiken dat is toegestaan. Maar de grote vraag is: op welke basis kan het onderzoeksbureau zeggen dat het veilig is? “De huidige Europese en wereldwijde normen tonen aan dat dit juist niet mogelijk is”, beweert Volberg. “Het aantal uitgevoerde testen door DEKRA is te mager, zo is de vocht- en hittetest niet gedaan. Er zijn gewoon teveel factoren die bij de tests buiten beschouwing zijn gelaten. Er vloeit een immens hoog amperage door de connectoren bij spanningen tot 1.500 volt, een kleine fout of miscommunicatie kan verstrekkende gevolgen hebben.”

‘Het onderzoek mag niet worden gezien als veiligheidspredicaat‘
Hij vervolgt: “Bij het onderzoek is getest met bepaalde productiepartijen. Dat is in het verleden eerder zo gedaan, maar die test geldt alleen voor die specifieke partij. Stel je eens voor dat merk A en merk B worden getest op crossmating en merk A doet na die test een aanpassing op zijn ontwerp. Hij hoeft daar merk B niet over in te lichten. Dat is het gevaar van crossmating dus ook. Het onderzoek mag niet worden gezien als veiligheidspredicaat.”

Deel twee van deze artikelreeks, met onder andere de reactie van Holland Solar, kun je op 28 april lezen.