In België, en met name in Vlaanderen, loopt de markt voor zonnepanelen al iets voor op de Nederlandse markt. Zo is salderen al langer afgeschaft en is de sector niet meer afhankelijk van overheidssubsidies. Hieruit komen een aantal duidelijke trends naar voren: de populariteit van de thuisbatterij groeit en de hoeveelheid gerecyclede zonnepanelen loopt sterk op.

In 2021 besloot het Grondwettelijke Hof in België de terugdraaiende teller af te schaffen. Vergelijkbaar met salderen in Nederland zorgde deze ervoor dat de stroom van de zonnepanelen over een heel jaar werd afgetrokken van het stroomverbruik. Sinds begin 2025 mogen de Vlamingen de komst van een digitale meter niet meer weigeren.

Zo’n 400.000 Vlamingen hadden tot voor kort nog een analoge terugdraaiende teller en mochten middels een overgangsregeling de komst van een digitale meter weigeren. Op de analoge teller kan niet afgelezen worden hoeveel van het verbruik van een huishouden werd gereduceerd door de stroominjectie van de zonnepanelen omdat deze fysiek terugdraait. Met de digitale meter is dit inzicht er wel, dus kan er ook een injectietarief worden gerekend aan de laatste huishoudens met een analoge terugdraaiende teller.

Er is echter nog één groep die de plaatsing van de digitale meter nog kan uitstellen. Dat zijn gezinnen die voor 31 december 2020 al zonnepanelen lieten installeren, toen nog geen 15 jaar een terugdraaiende meter hadden én nu een exclusief nachttarief hebben. Deze groep kan de digitale meter nog uitstellen tot 1 januari 2028.

Huishoudens die nog moeten overstappen op de digitale meter kunnen tot eind 2025 via netbeheerder Fluvius een investeringspremie aanvragen voor de kosten die komen kijken bij het installeren hiervan.

Groeiende populariteit van thuisbatterijen
Als gevolg van de overstap op digitale meters stijgt in België de populariteit van de thuisbatterij. Offerteplatform Bobex zag een stijging van 265 procent in het aantal aanvragen voor een thuisbatterij. In de laatste drie maanden van 2023 werden er 726 offertes aangevraagd, terwijl dit aantal in dezelfde periode van 2024 2.649 was. “Het verdwijnen van de terugdraaiende teller is een echte gamechanger. Gezinnen beseffen dat het financieel slimmer is om hun eigen stroom te verbruiken in plaats van die goedkoop terug op het net te zetten”, stelt Jean-Louis Van Marcke, CEO van Bobex.

Volgens Netbeheerder Fluvius waren er halverwege 2024 in totaal zo’n 127.633 thuisbatterijen geïnstalleerd in Vlaanderen. Ter vergelijking: eind 2023 waren er volgens Dutch New Energy Research zo’n 40.000 thuisbatterijen geïnstalleerd in Nederland.

Plug-and-play
Vanaf 17 april 2025 is het mogelijk om in België Plug-and-play zonnepanelen aan te schaffen. Dit zijn zonnepanelen die amper installatie vereisen en gewoon in het stopcontact gestoken kunnen worden. Ook in Nederland zijn deze niet verboden, ondanks zorgen over de veiligheid vanuit de sector.

Synergrid (de spreekbuis van de Belgische elektriciteits- en gasnetbeheerders) wil de zonnepanelen toestaan om het makkelijker te maken om toch zelf stroom op te gaan wekken voor mensen die niet de ruimte of het geld hebben voor een hele zonnepaneleninstallatie.

Recycling
Volgens de laatste cijfers van PV Cycle België is in 2024 1.491 ton aan zonnepanelen gerecycled. Dit zijn zo’n 80.000 zonnepanelen. In 2023 was dit minder dan de helft, namelijk 658 ton. PV Cycle België schrijft hierover: “De inzameling van zonnepanelen is een relatief nieuw gegeven, aangezien de vervanging van zonnepanelen pas de laatste jaren op gang is gekomen. Het is daarom nog te vroeg om te voorspellen of 2025 een vergelijkbare groei zal laten zien.”

Over waar de gerecyclede materialen naartoe gaan stelt PV Cycle België het volgende: “De reststroom van glas en folie wordt ingezet in de cementindustrie en de wegenbouw. Daar vervangen ze andere grondstoffen, die niet langer ontgonnen moeten worden. Een gemengde fractie van glas en siliconhoudende cellen gaat naar een smelter, waar kostbare metalen worden gerecupereerd.”

Deze significante groei geeft aan dat steeds meer Belgen er voor kiezen om hun oude zonnepanelen te vervangen voor nieuwe zonnepanelen. In 2009 was de eerste piek aan zonnepanelen installaties in België. Toen werden er zo’n 50.000 installaties gedaan. Het is daarom geen gekke gedachte dat deze zonnepanelen, die toentertijd een vermogen van zo’n 175 tot 230 wattpiek hadden, aan vervanging toe zijn.