De criteria voor de Tier 1-lijst van BloombergNEF, die door de zonne-energiesector wordt gezien als betrouwbaarheidsstempel, is onlangs aangepast. Dit heeft grote gevolgen voor het aantal fabrikanten dat zich op de hoogste trede bevindt. Dat aantal is namelijk gehalveerd constateert Gerard Scheper, CEO van European Solar. “Er zijn er maar liefst 26 afgevallen, waardoor Tier 1 weer echt als elitelijst dient, maar de manier waarop dit is gegaan is wel redelijk schandalig.”

Om de Tier 1-lijst te halen moeten fabrikanten voldoen aan drie criteria. Ten eerste moet de fabrikant aantonen dat er in de afgelopen twee jaar tenminste zes verschillende projecten van minimaal 1,5 megawatt zijn gebouwd met zijn zonnepanelen. Ten tweede moeten deze panelen onder het eigen merk vallen en zelf geproduceerd zijn en ten derde moeten deze projecten door zes verschillende commerciële banken zijn gefinancierd.

“Dat begon echt als hét elitelijstje van Bloomberg met een select groepje fabrikanten”, memoreert Scheper. “Maar dat lijstje is door de jaren heen steeds groter geworden, want steeds meer fabrikanten kwamen op een productieschaal dat ze aan deze voorwaarden kunnen voldoen. Daarop zijn de echte grote jongens naar Bloomberg gestapt met de vraag of ze daar niet wat aan konden doen.”

Zonder daar al te veel ruchtbaarheid aan te geven is de minimale grootte van de projecten verhoogd van 1,5 megawatt per stuk naar minimaal 5 megawatt per stuk. Doordat veel van de recent toegetreden Tier 1-fabrikanten steeds grotere projecten bouwen, maar nog niet kunnen beschikken over minimaal zes verschillende projecten van minimaal 5 megawatt, zijn ze nu naar de Tier 2-lijst ‘gedegradeerd’.

“Het gaat hier om 26 fabrikanten, terwijl er eerder een kleine 60 bedrijven als Tier 1 golden”, vertelt Scheper. “De criteria van het ene op het andere moment zo aanpassen zodat bijna de helft afvalt zonder daar duidelijk over te communiceren vind ik wel redelijk schandalig. Aan de andere kant, het lijstje werd zo langzamerhand wel een allegaartje van fabrikanten en hierdoor is het wel weer wat het ooit was: een lijstje met elitefabrikanten.”

Niet langer een Tier 1-bedrijf zijn is natuurlijk een kwestie van statusverlies, maar het heeft meer gevolgen. “Als jij distributeur net je voorraad hebt moeten afwaarderen door de sterk gedaald marktprijzen, dan is het erg vervelend als jij ook nog eens Tier 2-panelen blijkt te hebben in plaats van Tier 1-panelen, dan zijn ze nog minder waard. Je kunt er ook nog eens niks aan doen, want hoewel sommige afvallers beweren volgend kwartaal weer Tier 1 te zijn, lijkt me die sprong van 1,5 naar 5 megawatt veel te groot.”

Hoop aan de horizon
De prijsdalingen hebben de afgelopen maanden onverminderd hard doorgezet. Alleen de transportkosten vormen hierop de uitzondering. De beschietingen van schepen in de Rode Zee door de Houthi-rebellen hebben voor een fors hogere risicopremie gezorgd die de totale transportkosten relatief flink hebben verhoogd. Ook het alternatief van omvaren blijft duurder, maar de gevolgen zijn te overzien.

“De echte prijsstijgingen blijven uit waardoor Europese partijen tot 300 procent duurder uitvallen dan hun Chinese concurrentie”, aldus Scheper. “Daar valt niet tegenop te concurreren. De Europese Commissie lijkt daarom ook met een marktsubsidie te komen die bevorderlijk is voor zonnepanelen en componenten die in Europa zijn gemaakt en die een lagere CO2-voetafdruk hebben dan de Chinese tegenhangers.”

Daarbij merkt hij ook een verandering in het marktsentiment nu de eerste zonnestralen weer door beginnen te komen. “Je ziet het nog niet direct in de cijfers, maar het negativisme van de afgelopen maanden lijkt te verdwijnen. Voor veel consumenten blijven zonnepanelen toch een seizoensproduct, dus nu het voorjaar eraan zit te komen, gloort er ook weer hoop aan de horizon.”

Volgens Scheper is het behouden van de salderingsregeling in de huidige vorm voor de korte termijn daarom ook niet zo’n ramp. “De zonne-energiesector kan wel een boost gebruiken en aankondigen dat de salderingsregeling zou worden afgebouwd had voor verwarring gezorgd bij veel consumenten. Dat kan de markt nu helpen, maar voor de lange termijn blijft het een onbegrijpelijke beslissing.”