Wordt 2023 het keerpunt in de energietransitie?

22.12.2022 Bram Peperzak

Wordt 2023 het keerpunt in de energietransitie?

In 2013 vroeg een coach aan mij: “Waar kom jij elke dag je bed voor uit?” Oftewel wat is jouw motivatie om elke dag te doen wat je doet. Dat was aanleiding om onderstaande te formuleren.

Behoud van welvaart en welzijn dat is mijn drijfveer om elke dag te werken aan de ontwikkeling van zonnestroomprojecten. Dit als onderdeel van de energietransitie die Nederland moet doormaken.

Onze hele maatschappij draait op (elektrische) energie. Zonder energie staat onze wereld letterlijk stil: ons huis wordt koud, er is geen ICT en de productie van voedsel, medicijnen, kleding, water, et cetera stopt. Ook de kosten om ons te beschermen tegen de klimaatveranderingen zijn (te) hoog. Onze welvaart, rechtstaat en daarmee ons veilige leven zijn direct in gevaar.

Voor onze energievoorziening zijn wij grotendeels afhankelijk van buitenlandse, fossiele, dus eindige grondstoffen. Dat geeft risico’s als het gaat om leveringszekerheid en de (inkoop)prijs. De energieprijzen zijn nu nog relatief laag maar worden zeker hoger door toenemende schaarste.

De vraag is alleen wanneer. Wachten daarop is geen optie. Immers, als de energieprijzen stijgen, wordt alles duurder en hebben wij geen investeringsruimte meer om de energietransitie te verwezenlijken. Wij moeten dus NU investeren in een duurzame toekomst, omdat wij nu op de conventionele manier onze economie nog draaiende kunnen houden. Afwachten is een doodzonde.

De energietransitie staat niet op zichzelf
Dat was 2013, nu is het 2022. Ik was niet de enige roepende in de woestijn en vele stappen zijn sinds 2013 gemaakt, zeker in de solarbranche. Ook is mijn denken verder gegaan. Het gaat volgens mij niet meer alleen meer om energie maar ook om andere grondstoffen, de afhankelijk van veel meer dan alleen energie, de onbalans in de wereld en de eindigheid van ons economische (groei)model. Een volledige transitie is noodzakelijk.

De solarbranche heeft zoals gezegd al veel gedaan maar het had veel meer kunnen en moeten zijn, dat blijkt nu helaas. Door de verschrikkelijke oorlog in Oekraïne is onze afhankelijkheid van fossiele energie pijnlijk duidelijk geworden. De energieprijzen zijn enorm hard gestegen en wij moeten alle zeilen bijzetten om ons bestaande economische model overeind te houden.

De overheid trekt komend jaar 23 miljard euro uit om de sociaal maatschappelijke gevolgen van de energie prijsstijgingen enigszins op te vangen. Een onvoorstelbaar bedrag dat wellicht beter besteed kan worden aan maatregelen die ook op de lange(re) termijn effect hebben. Maar de keuze is gemaakt, stembehoud is belangrijker dan een visie en effect op de lange(re) termijn.

De energietransitie heeft het momentum te pakken
Ondanks dat is de burger of consument toch wakker geschrokken. Terugkijkend op 2022 kunnen wij stellen dat wij met z’n allen tegen een dikke muur zijn aangelopen. De klap dreunt nog na.

Enige voordeel hiervan is dat ik mijn motivatie uit 2013 aan niemand meer hoef uit te leggen. Dat is jarenlang niet altijd zo geweest. Iedereen in Nederland ziet dat het bestaande systeem niet meer houdbaar is.

Er is een momentum ontstaan om door te pakken in de energietransitie, in alles. Gaat 2023 hét jaar worden waarin dit momentum ook benut wordt? Hét jaar dat als wij over tien jaar terug kijken, zeggen: “Toen kwam de echte omslag in denken en doen.”

De uitdagingen om dit te bereiken zijn groot. Het zal niet vanzelf gaan. Het bewustzijn in de samenleving groeit het gaat niet meer over willen maar over moeten veranderen. Never waste a good crisis is een vaak gehoorde kreet, een cliché dus waar. Daaruit put ik hoop en vertrouwen richting 2023 als het gaat om grote stappen in de Nederlandse energietransitie.

Én ik hoop vooral dat 2023 het jaar wordt waarin die verschrikkelijke oorlog in Oekraïne eindigt. Een hoopvol 2023 gewenst.