Kort geleden werd bekend dat het Arnhemse bedrijf HyET Solar failliet is. In de afgelopen maanden is er al veel slecht nieuws geweest, maar dit bericht heeft me bijzonder geraakt. HyET Solar en zijn voorganger Helianthos hadden een lange en turbulente geschiedenis, die bijna 30 jaar geleden begon bij het toenmalige Akzo Nobel. Noor van Andel en Erik Middelman van Akzo Nobel bedachten toen samen met Ruud Schropp van de Universiteit Utrecht (UU) een slim concept voor het maken van een zonnefolie op basis van dunnefilm-(amorf-)silicium. De visie was om de folies te produceren met een innovatief roll-to-roll-proces. Zonnefolies op basis van amorf silicium bestonden toen weliswaar al, maar ze waren duur en werden slechts op heel kleine schaal geproduceerd (in de VS). Het basisconcept voor de productie van Akzo Nobel en UU was ijzersterk en is al die jaren behouden gebleven, hoewel er natuurlijk wel ontzettend veel is veranderd, ontwikkeld en geoptimaliseerd in de individuele processtappen en de gebruikte materialen.

Al zolang ik mezelf bezighoud met zonnestroomtechnologie (45 jaar) zijn zonnefolies een belofte, zelfs bijna de heilige graal van de sector. De mogelijkheid van ultrasnelle productie in combinatie met laag materiaalverbruik, lage kosten, flexibiliteit en een licht gewicht spreken enorm tot de verbeelding en dat is niet voor niets. Het ontwikkelen en naar de markt brengen van zonnefolies blijkt echter een gigantische uitdaging. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Zonnefolies zijn niet automatisch goedkoop, het valt niet mee om een hoog rendement en voldoende stabiliteit te realiseren en de bestaande kristallijn-siliciumtechnologie staat niet stil, om het zacht uit te drukken.

Toch blijf ik optimistisch over de toekomst van zonnefolies. Het faillissement van HyET Solar is een klap voor zon-PV in Nederland en voor het SolarNL-programma, waarin het bedrijf een belangrijke partner was, maar het directieteam van HyET Solar had volgens de berichten al een plan voor een mogelijke doorstart klaarliggen en de kennis en technologie voor zonnefolies zijn gelukkig breder verankerd in het Nederlandse PV-ecosysteem. De ogen zijn momenteel vooral gericht op perovskieten als materiaal voor flexibele zonnecellen, maar er is meer.

Toen ik in de eerste helft van de jaren ’80 mijn promotieonderzoek aan kristallijn-siliciumzonnecellen deed werd voorspeld dat die technologie rond de eeuwwisseling uit de markt zou zijn gedrukt door de toen opkomende dunnefilm-PV (in de vorm van folies of panelen). Dat was wel even schrikken. Het is echter een naïef idee gebleken en silicium-PV is nog steeds springlevend. Toch wil dat niet zeggen dat grootschalig geproduceerde zonnefolies voor altijd een droom zullen blijven. De lat voor succes ligt hoog, maar met de juiste springstok van geavanceerde technologie en slimme marktstrategie gaat het uiteindelijk lukken, daarvan ben en blijf ik overtuigd. De ontwikkeling van PV heeft ons in de afgelopen decennia immers veel vaker aangenaam verrast dan teleurgesteld.