Zoals in elke branche waar met de handen wordt gewerkt zien we ook bij het installeren van zonnepanelen steeds meer beunhazen. Zonnestroominstallateur is een vrij beroep waardoor iedereen het dak op mag. Dat zorgt voor onveilige situaties en ongevallen en dat is slecht voor het imago van de sector.

Want een foutje in de aanleg is zo gemaakt. Gelukkig is er nog geen dodelijke brand door een foutief aangelegd zonnesysteem bekend, maar het is wachten op de eerste. Daarbij moet Beun de Haas ook op de hoogte zijn van alle veiligheidseisen voor zichzelf, want ook hem zien we graag ’s avonds heelhuids aan de warme prak zitten.

Veertig ongevallen in anderhalf jaar
De onstuimige groei van zon op dak trekt, buiten de vele goed opgeleide vakbekwame installateurs, dus ook bedrijven die het niet zo nauw nemen met kwaliteit en veiligheid. En dat zie je terug in de cijfers van de Arbeidsinspectie, waaruit te lezen valt dat er de afgelopen anderhalf jaar meer dan veertig ongevallen plaatsvonden bij het plaatsen van zonnepanelen.

Vorige maand was het raak in het Utrechtse Oosterwijk, waar een installateur zijn dood tegemoet viel. Het was alweer het zevende dodelijke slachtoffer in drie jaar tijd bij de installatie van zonnepanelen.

‘Er wijzigt momenteel wat in de markt’
Allart de Jong, directeur van Omega Energietechniek: “Er wijzigt momenteel wat in de markt omdat de particuliere PV-markt wat aan het afremmen is. Dit brengt met zich mee dat de eerste faillissementen al zijn uitgesproken. Dat zou wel eens een geluk bij een ongeluk kunnen zijn als je het hebt over beunhazen. Een gevaar van de huidige situatie is wel dat je een verharding in de concurrentiestrijd zult gaan zien. Als de prijzen nog meer onder druk komen te staan, wordt de kwaliteit bijna altijd minder.”  

“Ik denk dat de solide vakbekwame bedrijven, die hun zaakjes goed op orde hebben en die hun installateurs zo veilig mogelijk het dak op sturen, dit wel overleven. Zij hebben namelijk naast particulieren ook klein zakelijke projecten. Beun de Haas heeft dit niet, die zit vooral op de residentiele markt. Daarom zul je daar veel uitstroom van installateurs zien. En zoals dat altijd gaat bij dit soort bedrijven zullen ze hun geluk gaan zoeken in een andere groeimarkt zoals wellicht warmtepompen of isolatie.”

Moet er een gecertificeerde installatieregeling komen?
“Bij het certificaat vakmanschap CO en de Gasketelwet is gebleken dat een verplichte certificering best veel voeten in aarde heeft. Maar toch zal er een vorm van druk moeten komen, anders gebeurt het gewoonweg niet. De klant moet weten dat er een dergelijke regeling bestaat, zodat hij kan kiezen voor een gecertificeerd vakmens die aantoonbaar meer kennis heeft. Er is natuurlijk al het Centraal Register Techniek waarin alle erkende zonnestroominstallateurs met diploma’s staan. Ook InstallQ heeft het vakmanschap zonnestroom waarmee je aantoont als vakman te weten wat je doet en er bestaat een bedrijfscertificering voor het gehele bedrijf.”

“Als er doden vallen grijpt de regering waarschijnlijk in, dat zag je althans bij de sluipmoordenaar CO. Als het daar mis gaat, gaat het ook goed mis. Dat zullen ze niet doen bij solar ben ik bang. Daar gaan ze ervan uit dat de markt het zelf wel gaat oplossen. Dat zie je ook bij Scope 12, die is alleen verplicht bij agro omdat daar veel dieren ten prooi vielen aan brand en de omgevingsschade groot was. Dit is bij particulieren een stuk minder aan de orde, hoewel ook daar mensen gewond kunnen raken. De impact op de maatschappij is daar gewoon een stuk lager, vandaar dat ik niet verwacht dat ze het verplicht gaan stellen.” 

Wat zou er in dergelijke certificering moeten staan?
Het bedrijf moet zorgen voor een goede documentatie en vastleggen wat ze doen. Ze moeten zorgen dat hun mensen hun diploma’s halen en continue up to date blijven van nieuwe technieken. Maar het allerbelangrijkste is dat er op de regeling wordt toegezien. Dat houdt in dat zo’n bedrijf elk jaar op een moment een audit krijgt, net zoals nu ook al gebeurt bij Scope 12. Er zijn verschillende uitstekende bureaus, RVA-gecrediteerde bedrijven, die de certificering prima kunnen leiden.

Zou er draagvlak voor zijn?
“Ik denk het wel, maar het moet wel behapbaar zijn. De consument is onwetend. Het enige wat we  kunnen doen is in de media een campagne starten waarin het de consument duidelijk wordt dat het belangrijk is om bij een gecertificeerd bedrijf te kopen.”

Hoe moet de regeling gehandhaafd worden?
“De arbeidsinspectie moet zijn inspecties verhogen en kei- en keihard straffen. Ik weet ook wel dat de arbeidsinspectie niet in staat is het grote aantal projecten te controleren. Het zijn er gewoonweg te veel. Ongelukken zullen blijven gebeuren helaas. Maar daar mogen we nooit onze schouders over ophalen.” 

Het blijft ingewikkeld. Er zijn installatiebureaus die alles goed lijken te doen. Ze leveren al het materiaal om veilig te werken, leiden hun mensen op, wijzen ze op het belang van veilig werken, geven ze extra tijd om de veiligheidsmaatregelen te treffen en nog gebruikt de installateur het niet. “Dan is het dus bidden dat ze niet naar beneden lazeren. Je kunt er als bedrijfstak alles aan doen om ongelukken te voorkomen, je gaat het nooit volledig oplossen. Het enige wat je kunt doen is zoveel mogelijk kennis delen en zoveel mogelijk de certificeringsregeling promoten en hopen dat de markt meegaat.”