Hoe kijkt de batterijmarkt naar de uitdagingen van de komende jaren? In deze rubriek geven zeven experts hun visie. Deze week is Gijs Stevers, Chief Procurement Officer van Libra Energy, aan het woord.

De komende jaren komt er vanuit de Europese Unie uitgebreide wet- en regelgeving om batterijen duurzamer te maken. Wat zou de Nederlandse overheid als eerste moeten implementeren?
"Veiligheid gaat natuurlijk boven alles. Echter, we zitten in de relatief ‘luxe situatie’ dat LFP-batterijen worden gemaakt voor mobiele toepassingen (in telefoons, elektrische fietsen en auto’s), waarin een stuk meer van de batterijen gevraagd wordt dan voor een stationaire toepassing. Daar worden de cellen en batterijpakketten ook op ontworpen, wat ervoor zorgt dat bij normaal gebruik een (thuis)batterij niet snel vlam zal vatten. We moeten nog steeds behoedzaam omgaan met (thuis)batterijen, maar tegengesteld aan wat de media ons soms wil doen geloven, zie ik ze niet als een enorm groot brandgevaar.

Daarom denk ik dat de prioriteit zou moeten liggen bij het recyclen. Op dit moment staan we aan de vooravond van de productie van miljoenen tonnen aan batterijmateriaal. In de zonnepaneelsector zijn we pas relatief laat gaan nadenken over de mogelijkheid tot hergebruik en recyclen. Die ‘fout’ moeten we niet nog een keer maken, daarom lijkt een verplicht percentage gerecycled materiaal een goede stap om hier snel mee te beginnen. Om een ongelijk speelveld te voorkomen, is het wel van belang dat alle Europese regelgeving in heel Europa tegelijk geïmplementeerd wordt."

Er bestaat een risico dat meer batterijen tot lagere spreads en minder verdiensten voor batterijen leiden. Hoe interpreteer jij dit risico op batterijkannibalisatie?
“Circa drie jaar geleden kwam de totale hoeveelheid zonnestroom die we in Nederland produceren op piekmomenten voor het eerst boven onze vraag naar elektriciteit uit. Dat gaf het startsein voor een snelle toename van het aantal uren met negatieve stroomprijzen. Uiteindelijk is het een wetmatigheid dat wanneer het aanbod stijgt, maar de vraag constant blijft, de marktprijs zal zakken.

In het geval van batterijen is het complexer om de toekomst te voorspellen. Het is een zekerheid dat er steeds meer vraag zal zijn naar batterijen die ingezet kunnen worden op de onbalans-, day-ahead- of congestiemarkten, omdat de hoeveelheid wind- en zonne-energie in Europa flink zal blijven groeien en we blijven elektrificeren.

Op de korte termijn zullen de verdiensten van een batterij dus bepaald gaan worden door de hoeveelheid concurrerende batterijen die op dezelfde markt actief zijn. Omdat het een productgroep is die nog niet makkelijk financierbaar is, verwacht ik dat er nog wel even prima rendementen met batterijen gemaakt kunnen worden. Al helemaal als de batterij bijvoorbeeld al ingezet wordt om een zwaardere aansluiting van een pand te voorkomen.

Voor de langere termijn zit er een risico in de prijsdaling van een batterijsysteem. Daardoor zullen de benodigde verdiensten per kilowattuur ofwel kilowatt batterijcapaciteit sowieso afnemen om een goed rendement te maken. Wat dat betreft is het op dit moment wel een goed moment om in te stappen: door een overaanbod van batterijcellen zijn veel producenten onder kostprijs aan het verkopen. Daardoor zal het weer even duren voordat er nieuwe grote prijsdalingen aankomen.”

Hoe kunnen kleinschalige thuisbatterijen en grootschalige batterijen zonder financiële ondersteuning rendabel blijven?
“Persoonlijk zou ik zeggen dat we steeds minder hoeven na te denken over het subsidiëren van inmiddels bewezen technologieën als zonnepanelen, windmolens en batterijopslag. Als we de negatieve en onbelaste gevolgen van het fossiele alternatief (juist) beprijzen, zorgt dat automatisch voor de prijsprikkels die nodig zijn om deze technologieën in te zetten.

De overheid moet daarbij goed nadenken of de huidige regelgeving en bijbehorende markten voor elektriciteit – die gemaakt zijn voor een grotendeels fossiel energiesysteem – nog steeds passen bij een markt met veel meer producenten. Zo is het enorm belangrijk voor de uitrol van thuisbatterijen dat de dubbele energiebelasting wordt aangepakt zodra de salderingsregeling wegvalt.”

Hoe kan een toekomstig energiesysteem met energieopslag eruitzien?
“Vaak wordt er een discussie gevoerd over wat de beste plek voor het toevoegen van een batterij zou zijn. Is dat bij een zonnepark, dicht bij het hoogspanningsnet, als buurtbatterij of een thuisbatterij? In plaats van een harde keuze, zullen we steeds meer ‘all of the above’ gaan zien. Het nuttig gebruiken van de autobatterij moeten we zeker ook niet vergeten.

Met de huidige batterijtechnologie is een elektriciteitssysteem waarin we 95 procent van de tijd draaien op batterijen, windmolens, zonne-energie of waterkracht al prima mogelijk. Er is daarnaast zoveel innovatie gaande met betrekking tot opslagtechnologie dat ik verwacht dat we energieopslag voor een aantal dagen, weken of maanden ook snel onder de knie gaan krijgen. We hebben de komende jaren als sector nog wel even wat werk te verzetten.”