Wat is de terugverdientijd van een Quooker? In de solarbranche gaat het al jarenlang over terugverdientijd, iets waar de meningen over verdeeld zijn. Aan de ene kant heeft dat de branche veel gebracht, want het grote publiek was ineens makkelijk te overtuigen van een goede investering. Aan de andere kant is het een onhoudbaar begrip, en zijn er meerdere onderbelichte koopmotivaties.

Onafhankelijkheid
Momenteel zijn er veel geopolitieke spanningen in de wereld, niemand kan met zekerheid zeggen hoe dit zich precies gaat ontwikkelen met betrekking tot energieprijzen en (stroom)leveringszekerheid. In 2022 werd ineens voor iedereen zichtbaar hoe afhankelijk we waren van Russisch gas. De gasprijzen schoten omhoog en, aangezien dit nog steeds een belangrijke factor is voor stroom , gingen die prijzen ook mee. Nu is die bron verschoven en levert Amerika ongeveer 40 procent van het gas in Nederland. Met wat we de afgelopen maanden van de regering-Trump hebben gezien, geeft dat ook geen zekerheid over een stabiele situatie waar we de komende jaren op kunnen bouwen.

Quooker vs back-upstroom
De kraan die direct kokend water levert is te koop vanaf 1.000 euro en verbruikt jaarlijks bij standaard gebruik rond de 120–160 kilowattuur. Daarentegen heb je een standaard waterkoker al voor 30 euro, en is het verbruik bij dagelijks gebruik rond de 80–120 kilowattuur per jaar. Zowel in verbruik als zeker in aanschaf (installatiekosten nog niet meegenomen) is er een groot verschil in producten die beide dezelfde oplossing geven: namelijk kokend water leveren voor bijvoorbeeld een kopje thee of hulp bij het koken. Het verschil is dat je bij een Quooker niet “zo’n lelijke waterkoker” op het aanrecht hebt staan en dat je niet drie minuten hoeft te wachten tot je kokend water hebt. En hier komen we gelijk bij een hele belangrijke koopmotivatie: gebruiksgenot.

De afgelopen jaren was de uptime van het Nederlandse elektriciteitsnet nog 99,99 procent, een van de hoogste scores ter wereld, en daarmee is iedereen ingesteld op het idee dat er altijd stroom is. Door een toenemende druk op het net wordt die uptime onzekerder. Er worden grote investeringen gedaan om het net uit te breiden en klaar te maken voor de toekomst. Dit zal, net als bij files door wegwerkzaamheden, zorgen voor een minder stabiel net met vaker uitval tot gevolg. Dan hebben we het nog niet eens over mogelijke cyberaanvallen die lokaal of regionaal voor uitval kunnen zorgen.

De vraag is: hoe vaak accepteren we dat we zonder stroom zitten? “Gezellig, eindelijk eens quality time met het gezin,” of “We kunnen toch gewoon een kaarsje aansteken?” zijn in eerste instantie zeker leuk bedacht. Echter, als je daardoor niet meer kunt thuiswerken of een aantal uur je hele bedrijf stil komt te liggen, dan lopen die kosten snel op. Of als je net die serie aan het kijken bent en lekker op de bank hangt, wil je dan echt een kaarsje uit de kast pakken en een boek gaan lezen? Kortom: wil je drie minuten wachten voordat je water kookt?

Een zonnepanelen­systeem met batterij en een omvormer die ook back-upsupport biedt, kan ervoor zorgen dat je bij een stroomuitval een aantal uur of dagen (afhankelijk van je verbruik en systeemgrootte) gewoon door kunt. Is terugverdientijd dan nog het belangrijkste argument om mee te nemen in de afweging om een batterijsysteem aan te schaffen?

Terugverdientijd?
Om te berekenen hoeveel, en met name hoe snel, de investering wordt terugverdiend, wordt er gekeken naar hoeveel stroom (kilowattuur) er wordt opgewekt over een bepaalde periode en hoeveel de investering was om het zonnestroomsysteem te installeren (inclusief aanschaf). Dat rekensommetje was relatief eenvoudig dankzij de salderingsregeling. Daarnaast kreeg dit een enorme boost door de hoge gasprijzen vanwege de inval in Oekraïne en de zeer lage prijzen voor zonnepanelen. De salderingsregeling is ooit in 2004 ingevoerd, toen de Wattpiekprijzen nog boven de 2 euro lagen. Momenteel zien we prijzen onder de 20 cent. Vanaf 01-01-2027 zal deze regeling dan ook komen te vervallen.

De terugverdientijd van batterijen is iets lastiger te berekenen en wordt momenteel voornamelijk gebaseerd op dynamische of onbalansprijzen uit het verleden. Zoals men zegt: resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. De geopolitieke spanningen, netcongestie en onzekere energieprijzen hebben hier veel invloed op. Daarom is terugverdientijd een minder geschikt onderwerp bij het besluit om wel of niet in een batterijsysteem te investeren. Een batterijsysteem gaat meer de kant op van een comfort product en zal een essentieel onderdeel worden om het huishouden te laten draaien.