De Nederlandse markt voor thuisbatterijen ontwikkelt zich in een rap tempo, wat duidelijk blijkt uit de opkomst van diverse verdienmodellen. Thuisbatterijen worden niet langer enkel gebruikt om zelfopgewekte zonne-energie te benutten of slim te handelen met variabele uurprijzen. Ze worden nu ook ingezet voor onbalanssturing op de energiemarkt. De betrokkenheid van grote energiepartijen geeft aan dat dit hét moment is voor de Nederlandse thuisbatterijmarkt. Maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat consumenten hierin kunnen meebewegen?

Het is bijna gebruikelijk geworden: thuisbatterijen die automatisch worden aangestuurd om slim om te gaan met verschillen in de energieprijs op uurbasis (ookwel de day-ahead markt van de European Power Exchange, EPEX) voor consumenten met een dynamisch energiecontract. Bij Accuselect worden vrijwel alleen maar thuisbatterijen met deze slimme optie verkocht. Door automatische aansturing op uurprijs kunnen we klanten helpen om altijd energie tegen de voordeligste tarieven op te slaan en te verkopen. Recentelijk is er echter een nieuw verdienmodel bijgekomen: onbalanssturing door energieleveranciers.

Dit houdt in dat je thuisbatterij een actor wordt op de onbalansmarkt. Door een toenemend gebruik aan onvoorspelbare hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, ontstaat er een onbalans op het hoogspanningsnet dat wordt beheerd door TenneT. Deelnemers van het elektriciteitsnet, waaronder energieleveranciers, spelen een rol in het balanceren van de spanning op het net. Dit doen zij door zo accurate mogelijke voorspellingen te maken van hun afname en opwekking van stroom óf door flexibel vermogen in te zetten.

Bij dat laatste, komen thuisbatterijen kijken. Middels de aansturing van energieleveranciers die thuisbatterijen vermogen laten opnemen of leveren om het hoogspanningsnet in balans te houden, wordt een flinke compensatie van TenneT ontvangen. Deze compensatie wordt (grotendeels) doorgespeeld naar de thuisbatterijhouder. De prijzen voor flexibel vermogen liggen hoger dan op de day-ahead markt.

Accuselect biedt inmiddels deze onbalanssturing aan in samenwerking met Frank Energie. Het feit dat meerdere energieleveranciers dit aanbieden, toont aan dat thuisbatterijen niet alleen voor early adopters zijn.

Netbeheerders omarmen thuisbatterijen
Naast energieleveranciers zien we ook een groeiende interesse vanuit regionale en lokale netbeheerders. Zo heeft Stedin onlangs een position paper gepubliceerd waarin ze pleiten voor aansturingsmogelijkheden door netbeheerders. Thuisbatterijen kunnen ingezet worden om lokale netcongestie tegen te gaan.

Ook hier kunnen consumenten beloond worden voor deelname aan dergelijke initiatieven. In Duitsland gebeurt dit al, waar netbeheerders consumenten compenseren met onder andere een korting op het nettarief. Ondanks dat dit in Nederland nog geen realiteit is, wordt er actief gekeken naar het slim inzetten van thuisbatterijen tegen netcongestie, waarbij dit ook voor de consument aantrekkelijk gemaakt zal moeten worden.

Financieringsmogelijkheden
Tot slot bevordert de businesscase van thuisbatterijen ook snel door de recentelijke introductie van de btw-teruggave mogelijkheid voor thuisbatterijen, waarbij consumenten onder bepaalde voorwaarden 21 procent btw terug kunnen vragen aan de belastingdienst bij de aanschaf van een slimme thuisbatterij in combinatie met een dynamisch energiecontract. Ook is het sinds kort mogelijk de financiering van een thuisbatterij te regelen via het Nationaal Warmtefonds.

Transparantie voor de consument
De ontwikkelingen in de markt tonen aan dat thuisbatterijen steeds meer omarmd worden in Nederland. Het is nu van essentieel belang om consumenten goed geïnformeerd te houden, zodat zij weloverwogen keuzes kunnen maken. Dit begint met transparante informatie over de werking van de aansturingssoftware, maar ook over de verdeling van bijvoorbeeld de onbalansverdiensten tussen energieleverancier en consument. Ditzelfde geldt voor duidelijke informatievoorziening over kwaliteit, levensduur en duurzaamheid van de thuisbatterijen.

Door een eerlijke vergelijking tussen bijvoorbeeld verdienmodellen te bieden, en daarbij de mogelijke impact van deze verdienmodellen op het energienet mee te nemen, zal de markt een solide basis hebben en zullen meer consumenten vertrouwen krijgen in deze nieuwe innovaties. Zonder dit vertrouwen te waarborgen zullen de nieuwe verdienmodellen weinig voet aan de grond krijgen, en zal de omarming van de thuisbatterij een stuk trager gaan dan het energienet nodig heeft.