Frank Energie onderzocht de opbrengsten van thuisbatterijen op de onbalansmarkt. Uit het onderzoek blijkt dat het handelen op de onbalansmarkt in de winter minder rendabel is dan in de zomer en dat een verwachte stijging in de zonnige maand maart uitbleef. Tegelijkertijd ziet Frank Energie een duidelijke stijging in de populariteit van de thuisbatterij.

Tussen mei 2024 en maart 2025 is in totaal ruim 892.000 euro uitgekeerd aan slim handelende thuisbatterijen, volgens Frank Energie. De beste dag was 14 oktober, met een opbrengst van 24,55 euro, en de beste maand was augustus vorig jaar met 291,79 euro.

Hoe werkt handelen op de onbalansmarkt?
Het handelen op de onbalansmarkt profiteert van onzekerheid. Wanneer er bijvoorbeeld een groot aanbod van zonne-energie wordt voorspeld en de day-aheadprijs daalt, kan een onverwacht wolkendek zorgen voor een lagere werkelijke opbrengst. In dat geval kunnen thuisbatterijen de eerder opgeslagen goedkope energie verkopen tegen een hogere prijs op de onbalansmarkt.

Van mei tot september is de opbrengst van de thuisbatterij doorgaans het hoogst. In de winter is er minder zon, waardoor meer elektriciteit uit gascentrales komt. Gas is een voorspelbare energiebron: gascentrales kunnen eenvoudig op- en afgeschaald worden. Hierdoor is de onbalans in de winter kleiner en is het voor batterijen moeilijker om winst te maken.

Handelen op de onbalansmarkt levert minder op
Opvallend is dat maart 2025, ondanks veel zonnige dagen, geen opleving liet zien in de opbrengsten. Mogelijk speelt de aanpassing van TenneT hierin een rol. Sinds december 2024 ontvangen thuisbatterijen niet meer elke twee minuten, maar elke vijf minuten een prijsupdate. Dit moet de heftige prijsschommelingen op de markt dempen.

Regeltoestanden
Het doel van TenneT was onder andere het voorkomen van situaties waarin er binnen hetzelfde kwartier zowel een overschot als een tekort aan stroom is. Dit wordt voor thuisbatterijen ook wel regeltoestand 2 genoemd. In deze situatie stopt de batterij tijdelijk met handelen en schakelt over op zelfconsumptie, om uit te komen op een nettoverbruik van nul.

In de praktijk ziet Frank Energie dat deze maatregel weinig effect heeft gehad. Regeltoestand 2 komt nog steeds vaak voor, en neemt zelfs toe. Dit drukt de opbrengsten van de thuisbatterij.

Nederland sloot zich in oktober aan bij het Platform for the International Coordination of Automated Frequency Restoration and Stable System Operation, ook wel PICASSO genoemd. Dit platform moet de samenwerking tussen Europese landen verbeteren bij het uitwisselen van netbalans. Of dit al invloed heeft op de Nederlandse markt is onduidelijk. "Toch is onze indruk dat de uitbreidingen een dempende werking hebben op onze onbalansmarkt," vertelt Luuk Verbeek, Product Owner bij Frank Smart Services.

Thuisbatterij steeds populairder
"Ook is het mogelijk dat we nu al de effecten van verzadiging van de Nederlandse onbalansmarkt zien," stelt Thomas Hulshof, oprichter van Frank. "De markt heeft maar een beperkte diepte. Zodra het aanbod van flexibel vermogen sneller groeit dan de uitbreiding van onvoorspelbare productie zoals zon- en windenergie, treedt verzadiging op."

Volgens cijfers van DNE Research verdubbelde de batterijcapaciteit in Nederland in 2024 ten opzichte van 2023. In 2023 was er 621 megawattuur aan opslagcapaciteit. In 2024 steeg dat naar 1.564 megawattuur. Alleen al het segment thuisbatterijen groeide van 206 naar 678 megawattuur. Verwacht wordt dat deze groei zich de komende jaren voortzet, vooral na het afschaffen van de salderingsregeling in 2027.

Volgens de laatste cijfers van DNE Research neemt de onbalans op de onbalansmarkt in april weer toe. Zie onderstaande grafiek.

Motieven van huishoudens
Huishoudens die al een thuisbatterij hebben, zijn volgens Frank Energie vooral mensen met zonnepanelen die zich voorbereiden op het verdwijnen van de salderingsregeling. Uit klantgesprekken blijkt dat ook andere motieven meespelen. Zoals: zekerheid willen tijdens stroomstoringen door netcongestie of mogelijke sabotage. Of: willen bijdragen aan de stabiliteit van het Nederlandse net.