Woensdag 6 en donderdag 7 september 2023 vindt de derde editie van Recharge Earth plaats in Rotterdam Ahoy. Op deze dag zal er ook de Young Energy Leader Award worden uitgereikt aan een afstuderende student. Solar365 sprak met juryvoorzitter Eric Wiebes en jurylid Dick Velings, managing director B2B bij Eneco, over (jong) leiderschap in de energietransitie.

Onlangs was Wiebes op een internationale school om daar aan middelbare scholieren met vijftig verschillende nationaliteiten te vertellen over leiderschap. Gevraagd of het uitoefenen van macht door de jaren heen is veranderd voor jongeren, antwoordde hij ontkennend, ook al is leiderschap wél sterk veranderd.

“De opvattingen over goed leiderschap zijn veranderd. Waar de baas het vroeger nog weleens weg kwam met machogedrag, gaat het tegenwoordig vooral om samenwerking”, stelt Wiebes. “Maar de positie van jongeren lijkt me niet heel anders dan vroeger. Echte verandering begint altijd met goede ideeën, niet vanuit posities of leeftijden. Dat zie je bij alle grote transities.”

Dat is volgens Velings ook de achtergrond van de award. Om jonge talenten te belonen voor hun inzet en te kunnen leren van hun visie en innovatieve ideeën heeft Eneco de Young Energy Leader Award in het leven geroepen. Hogeschool Rotterdam, Erasmus Universiteit en de TU Delft hebben een selectie gemaakt onder hun studenten en zij zullen hun scripties pitchen tijdens Recharge Earth.

De vakjury zal de scripties en pitches beoordelen. Naast Wiebes en Velings bestaat de jury uit Marjan Kreijns, directeur van The Green Village van de TU Delft, Leonie Reins, professor public law and sustainability aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Gijsbert Korevaar, universitair docent industriële symbiose aan de TU Delft en lector circulaire energietransitie aan de Hogeschool Rotterdam, en Petra de Groene, directeur economie en duurzaam bij de Gemeente Rotterdam.

Wat maakt iemand een goede leider?
Wiebes: “Drie dingen: je moet goed kunnen luisteren en daarop gebaseerd de juiste besluiten kunnen nemen, je moet je blijven focussen op de inhoud en daarbij goed kunnen delegeren, en je moet je team een combinatie van sensitiviteit en helderheid bieden. Met dat laatste bedoel ik dat je een nare boodschap op een duidelijke manier moet kunnen vertellen.”

Velings: “Daarbij moet je een duidelijke visie neer kunnen zetten, net als een heldere strategie om daar te komen. Om dat vervolgens te realiseren moet je niet alleen gefocust zijn op resultaten. Je moet het team juist kunnen inspireren en ze faciliteren zodat zij als gevolg beter gaan presteren.”

In hoeverre is dat anders voor jonge leiders in de energietransitie?
Velings: “Je moet goed kunnen samenwerken en kunnen zien wie met wie verbonden is, zeker als je nu voor een groot bedrijf werkt kan dat niet anders. Het draait namelijk niet alleen om de eigen winst, maar om de vraag hoe ik mijn partnerschappen met andere bedrijven kan versterken, dan zul je uiteindelijk allebei profiteren.

Daarbij is de context anders dan vroeger. Plannen waarmee de maatschappij niet vooruit komt kunnen niet meer. Ook zijn de bedrijven en hun teams nu veel inclusiever en diverser, dus je moet met heel verschillende stakeholders kunnen samenwerken.”

Waarin zouden jonge leiders nog kunnen groeien?
Velings: “Ik zie veel wanhoop over het klimaat onder jongeren. Dat is jammer, want dat zou niet nodig hoeven zijn. We zouden het jonge leiders mogelijk moeten maken zich met meer positiviteit meer met technologische oplossingen bezig te kunnen houden. Er moet voor jongeren ook meer ruimte zijn om input te bieden, dus laten we dat gebruiken om inhoudelijk kennis en ideeën te delen.”

Wiebes: “Het gaat om goede ideeën, niet op welke positie je je als jongere bevindt. Dat mag nooit een rem zijn, want uiteindelijk wint het idee het altijd. Dat zie je nu ook bijvoorbeeld op een thema als inclusiviteit. Jongeren zijn degenen met de nieuwe ideeën en met de tijd om ze uit te werken, maak daar dus gebruik van.”

Hoe gaan jullie de ideeën van de deelnemers van de Young Energy Leader Award beoordelen?
Velings: “Allereerst kijken we naar de inhoud. Of hun idee in staat is om daadwerkelijk iets te veranderen. We kijken daarom juist naar scripties, want dat zijn ideeën die de studenten al maanden of soms zelfs jaren hebben kunnen uitwerken.”

Wiebes: “Op drie zaken. Ten eerste op inhoud; zit zowel de pitch als de scriptie sterk, strak en goed gecoördineerd in elkaar? Ten tweede op impact; heeft de maatschappij er wat aan? En ten derde op overtuigingskracht; dat hoeft niet per se een vlotte pitch te zijn, maar dat kan juist ook in de kracht van de argumenten zitten.”

Als jullie de winnaar van de Young Energy Leader Award straks één advies mee mogen geven, wat zal dat zijn?
Velings: “Wees jezelf in hoe je jezelf presenteert, anders komt het niet geloofwaardig over. Laat ook zien dat het je aan het hart gaat, want het draait om volharding en uithoudingsvermogen. Niet alleen in het leven, maar ook de energietransitie is een kwestie van de lange adem.”

Wiebes: “Er zit een schoonheid in het vinden van de juiste balans tussen inhoud, impact en overtuigingskracht. Binnen de energietransitie worden vaak mooie, grote oplossingen gepresenteerd, maar het gaat om de inhoud en de daadwerkelijke impact die deze oplossingen kunnen maken. Daarbij moet je ook de overtuigingskracht hebben om iedereen mee te nemen. We zien dat dat voor bijvoorbeeld overheden moeilijk is. Maar als je die drie zaken weet te combineren, dan kun je de wereld aan.”