Het Nationaal Solar Trendrapport, met onderzoek van DNE Research en artikelen van Solar365, is gepresenteerd op het Toekomst van Solar congres. Onder leiding van dagvoorzitter Harm Edens wierpen verschillende spelers hun blik op de obstakels en kansen die zij voor de zonnesector zien. 

Hrvoje Medarac, hoofdonderzoeker van DNE Research, presenteert de hoofdlijnen van het Nationaal Solar Trendrapport. In de residentiële sector was een forse afname van het aantal installaties, van grotere zonnesystemen bleef het aantal installaties ongeveer gelijk. Ook ziet Medarac een sterke afname van de import van Chinese zonnepanelen naar de EU.

Ondanks een daling van de groei, is Nederland nog steeds koploper van Europa gezien het zonnestroomvermogen per hoofd van de bevolking en nummer twee van Europa gezien het aantal zonnepanelen per vierkante meter. Volgens de prognoses van DNE Research zit de zonnepanelenmarkt nu in een dal en zal de dalende groei niet voortzetten. Zelfs in het minst optimistische scenario wordt geen verdere daling verwacht.

Het afgelopen jaar was het afschaffen van de salderingsregeling een van de meest impactvolle gebeurtenissen voor de zonnesector. Het ministerie van Klimaat en Groene groei nam het publiek mee in de tijdlijn van de regeling, van het voorstel voor de regeling door Diederik Samson in 2004, tot het afschaffen van de regeling onder Sophie Hermans in 2024.

Wat het afschaffen van de salderingsregeling voor impact zal hebben, vertelden Joeri Vendrik (CE Delft) en Marijke Menkveld (TNO). Hun onderzoek laat zien dat de terugverdientijd van zonnepanelen na afschaffen van de salderingsregeling verschuift van gemiddeld negen naar gemiddeld 17 jaar. Zij benadrukken dan ook het belang van het verhogen van het eigen gebruik van zelfopgewekte zonnestroom.

Voorzitter van Techniek Nederland, Doekle Terpstra, vertelt dat hij zich de afgelopen tijd heeft verbaasd over de hardnekkigheid van terugverdientijd en salderingsregeling in het publieke debat. “We hebben het altijd over de kosten van verduurzaming. Maar als we een nieuwe keuken installeren heb ik nog nooit iemand horen praten over terugverdientijd of een salderingsregeling voor keukens.”

Anders omgaan met stroom
Terpstra vindt dat de sector soms anders moet kijken naar bepaalde problemen, zoals netcongestie. “Het lijkt alsof Nederland 24 uur per dag in het rood staat. We moeten op een andere manier naar die kaartjes met netcongestie kijken”, vertelt hij. “Er zijn meer oplossingen paraat dan we denken, maar soms zitten we vast in wet- en regelgeving.”

In een mini college vertelt Hans van Cleef (Publieke Zaken) over de manier waarop elektriciteitsprijzen tot stand komen. Naast vraag en aanbod, spelen ook geopolitieke spanningen daar een belangrijke rol in. Hoewel we als Europa en Nederland afhankelijker willen en moeten worden. Volledig onafhankelijk worden zal echter niet lukken, omdat we niet alle fabrieken en grondstofwinning naar Europa willen en kunnen verplaatsen.

Ook Robin Quax, programmamanager hernieuwbare opwek en elektrificatie bij TKI Urban Energy, ziet hoe zonne-energie kan bijdragen aan onafhankelijkheid. Hij laat zien hoe de zelfvoorzienendheid van een huishouden sterk kan verbeteren door het zelfverbruik te verhogen, bijvoorbeeld met een warmtepomp en elektrische auto. 

Peter Desmet
Peter Desmet (Solarclarity Group) ziet hoe de zonnesector pieken en dalen kent, en vertelt over het faillissement en de doorstart van zijn bedrijf. “In 16 jaar solarcoaster zijn er veel pieken en dalen voorbijgekomen. En uiteindelijk hebben we 16 jaar pieken en dalen overleefd. Dus op dat laatste moment was het ook verbazing dat het nu niet gelukt was.”

“Als ik achteraf terugdenk zijn er best patronen en marktontwikkelingen waaruit we hadden kunne halen dat de markt zich anders gaat ontwikkelen. Ik denk dat de batterijenmarkt hetzelfde gaat doormaken, dus ik weet wanneer ik de batterijenmarkt uit moet.” Desmet ziet de energiesector dan ook positief tegemoet en ziet netcongestie en schommelende energieprijzen juist als bewijs van het succes dat de zonnepanelenmarkt heeft gekend.

Die boodschap heeft ook de presentatie van Arno Smets, hoogleraar zonne-energie. “Voor jullie in de zaal komt het werk eraan, sneller dan jullie denken.” Want, zo legt hij in zijn presentatie uit, de CO2-uitstoot moet omlaag, daar hebben we beloftes over gemaakt en zonne-energie is een onmisbare schakel om die waar te maken. Smets verwacht dan ook dat de totale capaciteit zonne-energie zal blijven groeien, want in het verleden heeft de werkelijkheid steeds de verwachte hoeveelheid nieuwe zonne-energie overtroffen.