In de eerste helft van dit jaar werd in Vlaanderen 505 megawatt aan nieuwe PV-installaties aangemeld. Hiermee verdriedubbelde het jaarlijks extra vermogen aan zonne-energie. Dat betekent dat bij de Zuiderburen de teller op 5,5 megawatt aan panelen staat. Hiermee is Vlaanderen de nummer drie in Europa als het gaat over de hoeveelheid zonne-energie per inwoner.

Maar lopen ze niet tegen dezelfde problemen op het net aan als wij? En hoe gaat het met de groene ambities in het land? Deze vragen werden voorgelegd aan Dirk van Evercooren, algemeen directeur van de Organisatie Duurzame Energie (ODE) in Vlaanderen.

Goed op weg de hernieuwbare doelstellingen te halen
De organisatie duurzame energie ODE is de spreekbuis voor de duurzame energiesector in Vlaanderen. Zij brengen bedrijven, kenniscentra, universiteiten en organisaties samen om te zorgen voor kennisuitwisseling en belangenbehartiging als het gaat om warmtepompen, warmtenetten, zonne-energie, biomassa en windenergie. “Onze organisatie is geen ‘one trick pony’. We zijn niet met één specifiek onderdeel van de duurzame energiemix bezig, maar met allemaal. We bekijken ook de koppeling van alle elementen in het energiesysteem, onder onze ‘systeemintegratie’-focus. Daarbij brengen wij signalen vanuit de sectoren richting het beleid. En omgekeerd vertalen wij beleidsmaatregelen richting onze leden,” aldus Dirk van Evercooren.

Onlangs gaf de Vlaamse minister van Energie, Zuhal Demir, aan in dagblad De Morgen dat het doel voor PV voor 2023 nu al behaald is. “We zijn duidelijk een versnelling hoger geschakeld en zijn daarmee goed op weg om onze hernieuwbare energiedoelstelling te halen,” zei de minister.

'Het mag wel wat ambitieuzer'
Van Evercooren: “Wij vinden eigenlijk dat de doelstellingen wel wat ambitieuzer mogen. Ons commentaar op de laatste aanpassing op het Vlaamse Energie- en Klimaatplan is dat we vinden dat de doelstellingen, zeker voor zon en wind, te laag zijn gesteld.”

“Hierdoor is het niet heel moeilijk ze te realiseren of ze zelfs te overschrijden. We hebben de target voor PV dit jaar inderdaad al gemakkelijk gehaald. Moeten we niet wat ambitieuzer zijn? We merken dat als je niet ambitieus genoeg bent, daar ook nadelen aan kleven. Als je de ambities laag houdt loop je minder snel tegen belemmeringen aan en van belemmeringen kun je juist leren. Als je bij groei tegen de kaders van bijvoorbeeld wet- en regelgeving aanloopt, dan moeten die worden aangepast. Juist die belemmeringen leren ons anders naar de ontwikkelingen kijken.”

Minder netcongestie in Vlaanderen
In Nederland lopen we, door de enorm groei van geïnstalleerd vermogen, tegen aanzienlijke problemen op het stroomnet aan. Door de meer geleidelijke groei kent Vlaanderen dit probleem veel minder. Toch wordt Fluvius, de Belgische netbeheerder, door Demir aangemaand de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen om uitval van omvormers te voorkomen.

Van Evercooren: “In Nederland is de recente ontwikkeling van PV in een veel stijlere curve gegaan dan in Vlaanderen. Niet verwonderlijk dat jullie moeite hebben al die groene stroom weg te zetten op het net. Wat dat betreft zijn onze landen wel echt verschillend. Netbeheerder Fluvius heeft in het verleden goed in de infrastructuur geïnvesteerd, maar ook liep onze groeicurve anders en minder stijl.”

De curve in Vlaanderen liep in golfbewegingen terwijl het in Nederland één rechte lijn omhoog was. In Vlaanderen bestaat aansluitingsproblematiek van nieuwe bedrijven of zonneparken eigenlijk zo goed als niet. Van Evercooren: “Daar moeten wij uiteraard goed op passen dat we niet in dezelfde situatie als Nederland geraken. De oproep van de minister is dus terecht. Maar dan moet ik toch even terugkomen op de ambities van de Vlaamse overheid waarover ik het eerder al had. Want als die laag zijn voor wat betreft PV en Fluvius houdt deze ambities als leidraad aan, dan kan de investering van de netbeheerder wellicht te weinig zijn als PV toch een grotere vlucht gaat nemen. Het is dus zaak dat men alle elementen van heel de waardeketen op elkaar afstemt.”   

Leerpunten
De besliste uitfasering van de terugtellende meter, zeg maar de Belgische salderingsregeling, heeft uiteraard ook zijn effect gehad op de aanschaf van PV en batterijen in Vlaanderen. In Nederland zijn ze daar natuurlijk nog steeds over aan het steggelen terwijl de Vlaming in minder dan geen tijd voor een voldongen feit geplaatst werd. Van Evercooren: “Dat wekte in eerste instantie heel wat weerstand op. Toch denk ik dat het er in een keer aftrekken van de salderings-‘pleister’ de enige manier voorwaarts is. Als je de saldering in stand houdt wordt dat na verloop van tijd een rem op de ontwikkeling. In 2022 zijn er maar liefst 45.000 subsidieaanvragen voor de aanschaf van batterijen gedaan. We zien dat er rond de 80.000 huishoudens inmiddels een batterij hebben aangemeld,” besluit de directeur.