Op zonne-safari: de ‘Big Five’ van Nederlandse zonneparken
11.05.2023 Brendan Hadden

Hoewel er nog een lange weg te gaan is, proberen een aantal zonneparken in Nederland de opwek van zonnestroom te combineren met ruimte voor de natuur. Dus Solar365 pakte de verrekijker uit de kast en ging op onderzoek: welke dieren kun je op safari in de Nederlandse zonneparken tegenkomen?
Op de Afrikaanse savanne gaan safari-gangers op zoek naar de zogeheten ‘Big Five’ – de vijf meest indrukwekkende dieren die je op de savanne kunt tegenkomen. Op dat continent verwijst het meestal naar de leeuw, luipaard, neushoorn, olifant en buffel.
Het aanbod in de Nederlandse zonneparken is nog niet helemaal van het niveau Serengeti, maar toch leek het Solar365 goed om een soortgelijke lijst op te stellen voor degene die hier op safari gaat. Op basis van de brochure met voorbeeldprojecten van Holland Solar hebben we dus de officiële Big Five Nederlandse Zonneparken opgesteld!
Lees ook: Zo kunnen zonneparken de biodiversiteit in Nederland verbeteren
Schaap
De eerste klinkt misschien saai, maar is dat allesbehalve. Schapen worden op veel zonneparken als grazers ingezet, en zijn daarmee de landschapsbeheerders van de groep. Zo heeft het zonnepark in Hoogveld-Zuid bijvoorbeeld 125 Kempische Heideschapen ingezet om een paar keer per jaar het veld te begrazen. Hierbij is het wel belangrijk dat wordt afgewisseld welke delen van het park worden begraasd, zodat de flora de kans krijgt te herstellen en volledig te bloeien.
Fazant
Het tweede dier op de lijst is een vogel: de fazant. Waarschijnlijk herken je het mannetje bij de fazant gelijk aan zijn prachtige kleuren. Het vrouwtje daarentegen heb je misschien nooit gezien, want ook al zijn ze vaak bij elkaar in de buurt zie je het vrouwtje vanwege haar uitstekende camouflage zo over het hoofd.
Zonnepark Alweerterheide is een voorbeeld van een park waar ze rekening houden met de fazant in hun ontwerp: “Het hekwerk loopt niet door tot de grond, zodat patrijzen en fazanten, die hun nesten op de grond maken, hier genoeg ruimte voor hebben.”
Konijn
In verschillende zonneparken zijn hazen en konijnen welkome gasten. Zo is in zonnepark Tholen moeite gedaan om het park toegankelijk te houden voor dit soort ‘kleine grazers’. Net als bij de fazant is het belangrijk voor konijnen dat hekken niet tot aan de grond lopen, maar net iets daarboven. Zo hebben ze de ruimte om te komen en gaan wanneer ze willen.
Kikker
Misschien dat de noemer ‘Big Five’ hier een beetje opgerekt wordt, maar toch verdient de kikker een beetje aandacht. Omdat de kikker water nodig heeft, is het namelijk een soort die zich alleen vestigt parken met een meer divers landschap dat naast gras ook waterelementen heeft.
Verschillende zonneparken hebben wadi’s of kikkerpoelen aangebracht, waarin regen zich kan verzamelen en waar soorten die van water houden zich kunnen vestigen. Hoogveld-Zuid noemt bijvoorbeeld kikkerpoelen met natuurvriendelijke oevers, waaromheen takkenrillen zijn aangelegd om beschutting te bieden aan vlindersoorten en amfibieën.
Das
De laatste is een beetje het luipaard van de Big Five Nederlandse Zonneparken – een zeldzame en schuwe gast. Waar het schaap het bovengrondse landschap beheert, is de das de echte architect van de groep. Dassen graven burchten met gangen van soms wel honderden meters lang, en kunnen vele generaties in dezelfde burcht leven.
We hebben slechts één voorbeeld van een zonnepark waar de das zich thuis voelt, namelijk in zonnepark Hildenberg. Daar “voelt de das zich zichtbaar thuis onder de panelen, te zien aan de diverse graafsporen op het zonnepark en de twee nieuwe gerealiseerde uitbreidingen van de dassenburcht”. Dassen eten vooral regenwormen, maar zijn alleseters en eten het meeste van wat er voor hun neus terecht komt. Hun voorkeur gaat uit naar kort gras.
Elk zonnepark een eigen Big Five
Hoewel je zeker niet in elk zonnepark de Big Five zal spotten, kan wel elk zonnepark een eigen Big Five krijgen. Door rekening te houden met lokale soorten en biodiversiteit mee te nemen in het ontwerp van het park, kunnen zonneparken waarde toevoegen aan de natuur, in plaats van die verder onder druk te zetten.
(Afbeeldingen voor dit artikel zijn gemaakt met MidJourney, een AI image-generator)