Wat zijn de belangrijkste punten uit het Waalse energie- en klimaatplan?
01.09.2023 Matthias Vanheerentals

In het recent bijgestelde Plan Air Climat Energie (PACE2030) heeft Wallonië de ambities ten aanzien van de energietransitie vergroot met concrete CO2-reductiedoelstellingen. Wallonië houdt zich aan de Europese doelstellingen van een globale vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent in 2030 ten opzichte van 1990.
Wallonië legt zich ook ambitieuze doelstellingen op om de luchtverontreiniging te verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren. Het Plan Air Climat Energie verbindt zich ertoe om de broeikasgassen te verminderen met 55 procent tussen 1990 en 2030 en de luchtkwaliteit te verdubbelen.
Voor de sectoren die rechtstreeks afhangen van de gewestelijke bevoegdheden – transport, bouw en landbouw – is de doelstelling van het Waalse Gewest om tot een CO2-reductie van 47 procent te komen in 2030 ten opzichte van 2005. Dit zijn de sectoren wat de industrie betreft die niet vallen onder het Europese emissiehandelssysteem voor het verhandelen van CO2-quota.
Hernieuwbaar
Het Waalse Gewest heeft zich tot doel gesteld om het totale aandeel hernieuwbare energiebronnen in 2030 te verdubbelen ten opzichte van de huidige situatie. De Waalse doelstelling van hernieuwbare elektriciteitsproductie tegen 2030 wordt geraamd op 13,6 terawattuur.
Dit zal worden bereikt door een bijdrage van de verschillende hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne-energie, windenergie, biomassa, waterkracht en geothermie. Schattingen van veranderingen in al deze sectoren maken het mogelijk om in 2030 ongeveer 52 procent van de hernieuwbare elektriciteitsproductie te bereiken in het bruto eindverbruik van elektriciteit.
Uitrol zonnepanelen
In het recent bijgestelde Plan Air Climat Energie vergroot Wallonië de ambities ten aanzien van de energietransitie. De ontwikkeling van fotovoltaïsche energie is een subdoelstelling. De Waalse overheid wil op grote schaal het energielabel op residentiële en zakelijke gebouwen verbeteren. De Waalse regering wil de installatie van grote installaties ook vergemakkelijken.
Wallonië heeft ook becijferd wat de productiecapaciteit van zonne-energie in 2030 moet zijn. Voor elektriciteitsproductie is de doelstelling om in 2030 5.100 gigawattuur te produceren via fotovoltaïsche cellen tegenover 1.330 gigawattuur in 2020. Dit is om en nabij het equivalent van 300 megawattpiek per jaar, twee keer zoveel als in het voorgaande plan en de markt nu doet. Wallonië streeft ook naar 212 gigawattuur hernieuwbare warmteproductie via zonnewarmte in 2030.
Nieuwe fotovoltaïsche installaties en batterijcapaciteit
Er is geen doel ingesteld voor de batterijcapaciteit. Het wordt als collectief efficiënter beschouwd om PV-eigenaren te stimuleren tot zelfconsumptie via slimme meters, productie en consumptie via het netwerk te bundelen en bij te dragen aan de financiering ervan, in plaats van een strategie te stimuleren waarbij mensen zichzelf isoleren en uitsluiten van het netwerk. De Waalse overheid wil nog geen subsidies voor batterijen geven omdat die nog duur zijn.
Maar waar in Vlaanderen juist een verschuiving plaatsvindt, zet Wallonië inmiddels vol in op zonnepanelen. Van de 1.030 megawattpiek aan nieuwe fotovoltaïsche installaties die vorig jaar in het land werden geïnstalleerd, stonden er 855 in Vlaanderen, 153 in Wallonië en 24 in Brussel.
Het aantal fotovoltaïsche installaties is toegenomen in het zuiden van het land, maar blijft ver verwijderd van de doelstellingen van het Luchtklimaat Energieplan 2030 van het Waalse Gewest. Wallonië plaatste vorig jaar 153 megawattpiek aan nieuwe fotovoltaïsche installaties. Een cijfer dat ver verwijderd is van de doelstellingen van het Luchtklimaat Energieplan 2030, dat voorziet in een jaarlijkse installatie van gemiddeld 300 megawattpiek.
Windenergie
De Waalse overheid zet maximaal in op andere energiebronnen. Bij windenergie is de geplande verhoging evenredig met de verhoging van de klimaatdoelstelling. Wallonië wil ook een belangrijke speler worden in de waterstofindustrie.
Wat betreft de ontwikkeling van het potentieel van waterstof hoopt Wallonië een belangrijke Europese speler te worden. De rol van groene waterstof wordt volgens de Waalse overheid zeer belangrijk voor industrie en wellicht ook voor transport. Bepaalde energiebronnen mogen niet meer gebruikt worden.
Warmtepompen
De ontwikkeling van hernieuwbare warmte is in Wallonië een even belangrijk vraagstuk als die van hernieuwbare elektriciteit. Alle technologieën en sectoren zijn betrokken bij het verwezenlijken van deze doelstelling: thermische zonne-energie, warmtepompen, geothermische energie en biomassa.
De implementatie van netwerken van warmte zal ook bijdragen aan het behalen van de doelstellingen voor hernieuwbare warmte, met name biomassa en geothermie. De twee meest bijdragende sectoren zijn warmtepompen en biomassa.
Er wordt aanzienlijke vooruitgang verwacht op het gebied van aerothermische en geothermische warmtepompen. De doelstelling is gesteld op 2.037 gigawattuur aan terugwinning van omgevingswarmte in 2030, vergeleken met 342,9 gigawattuur in 2020. Het plan voorziet in diverse maatregelen om deze doelstellingen te verwezenlijken, waaronder met name het structureel versterken van de financiering van warmtepompen – en warmtenetten – en het wegnemen van barrières voor de ontwikkeling van hernieuwbare warmte.
Renovatie
PACE 2030 voorziet dus in de acties die nodig zijn om dit te bereiken, of het nu gaat om toezicht op de luchtkwaliteit, verwarming, industrie, landbouw of mobiliteit. Een van de belangrijkste actielijnen van het plan is het verbeteren van de energieprestaties van gebouwen door ze te renoveren en over te schakelen van fossiele brandstoffen op hernieuwbare energiebronnen.
Zo zullen verwarmingsinstallaties op stookolie en steenkool moeten verdwijnen. In nieuwbouw geldt een einde van de installatie van verwarmings- en warmwatertoestellen op stookolie en kolen vanaf 1 maart 2025. Voor bestaande gebouwen geldt bij vervanging van een oude installatie op 1 januari 2026 het verbod op stookolie of kolen, waarvoor subsidie bestaat.
Steunmaatregelen
Door de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren, wordt de uitstoot van broeikasgassen verminderd en zijn de voordelen talrijk, zoals lagere energierekeningen voor huishoudens, bedrijven en openbare entiteiten, verbeterde gezondheid, comfort en welzijn, enzovoorts.
De Waalse regering legt hierbij verplichtingen op voor de renovatie van woningen. Er worden de nodige steunmaatregelen voorzien aan onder andere huishoudens, bedrijven, verenigingen en overheden. Daarnaast lopen er bewustwordings-, communicatie- en informatiecampagnes die gespecificeerd zijn afhankelijk van het publiek en de thema's.