Eind 2022 daalden de zonnepanelenprijzen fors in korte tijd. Eerst daalden de transportkosten sterk en vervolgens schoven Chinese projectontwikkelaars enorme orders door naar begin 2023, hierdoor ontstond er een behoorlijk vraagtekort. Problematisch voor groothandels, want die hadden nog dure partijen liggen. “En nu bevinden ze zich weer in hetzelfde schuitje dat ze met hele dure partijen zitten, terwijl de prijzen kelderen”, ziet Gerard Scheper, CEO van European Solar. “Wie zich alleen op particuliere installaties richt gaat dit keer echt in de problemen komen.”

Het is een vreemde situatie, zowel de prijzen van zonnepanelen als de consumentenvraag naar zonnepanelen zijn al een tijdlang aan het dalen. Ook al zijn zonnepanelen nog altijd een uitstekende investering met een korte terugverdientijd, de consumentenvraag loopt terug.

Het is speculeren of dit komt door veranderingen in de kostenstructuur van energieleveranciers voor hun klanten met zonnepanelen, gedaalde energieprijzen, de reacties op een recent bericht van Milieu Centraal dat de terugverdientijd van zonnepanelen – in hun meest onwaarschijnlijke scenario – op zou kunnen lopen tot boven de twintig jaar, het winterweer of een combinatie. Feit is dat de consument minder geïnteresseerd lijkt in zonnepanelen dat een paar maanden terug.

“Je kunt hier op twee manieren naar kijken”, stelt Scheper. “Aan de ene kant is de vraag vergelijkbaar met twee jaar geleden. Maar aan de andere kant is de vraag de helft van vorig jaar en de hele sector heeft geïnvesteerd op verdere groei. Meer personeel, logistiek, panden, opslag, voorraad enzovoorts.”

De voorraad die er nu ligt is veel duurder ingekocht. De verkoopprijzen van zonnepanelen aanpassen aan de huidige marktprijzen zou een gigantisch verlies op de voorraad betekenen. “Sommige groothandels willen inmiddels zo ver gaan om tegen de kostprijs te verkopen, maar je moet overwegen om je prijzen nog veel verder te verlagen. Natuurlijk geeft dat een enorm verlies, maar wat is het alternatief”, zo vraagt Scheper zich hardop af.

“Je kunt er op gokken dat er toch een vraag- en, of prijsstijging komt, maar als die uitblijft en je hebt je prijzen niet drastisch verlaagd dan verkoop je niks. Dat klinkt extreem, maar zo is de situatie nu ook. Als de vraag zo blijft als nu, dan krijgen we dezelfde stelling als die we in 2019 al hadden: zijn er te veel groothandels ten opzichte van de marktgrootte? Nu verdampen hele jaarwinsten door alle afschrijvingen op de voorraden omdat de vraag even tegenvalt. Je moet de pleister er nu gewoon vanaf rukken, maar eigenlijk zijn de meesten al te laat.”

Er is nog een ander alternatief: bij de leveranciers aankloppen om samen tot een tijdelijke oplossing te komen. Wellicht kan die een deel van de voorraad terugnemen of toekomstige leveringen nog even uitstellen.

“Als jij een goede relatie hebt met je leverancier dan is dit een optie. Maar er zijn ook partijen die hun leveranciers het vel over de oren hebben gehaald toen zij in de problemen zaten, die hebben nu een gigantisch probleem.”

Zakelijke markt leeft weer op
Hoewel het consumentensegment zich nu in zwaar weer bevindt, lijkt het commerciële segment juist aan een opleving te beginnen. “De prijzen zijn nu zo ontzettend laag dat alle commerciële projecten weer terug naar de markt komen”, ziet Scheper.

Veel van die projecten werden stilgelegd nadat de materiaalkosten stegen, de energieprijzen stegen waardoor er minder SDE vrijkwam en de banken huiverig werden om cofinanciering te verstrekken. “Al die projectaanvragen zijn klaar om gebouwd te worden en doordat de prijzen van zonnepanelen nu zó laag liggen kan de businesscase nu ook weer uit.”

Alleen groothandels die zich (tenminste deels) op het zakelijke segment richten zullen hier vermoedelijk echt wat aan hebben. “Er zullen nog veel meer groothandels zijn die zullen proberen om te schakelen naar leveringen aan commerciële projecten. Maar in de praktijk is dat gewoon een hele andere markt, waardoor omschakelen velen niet zal lukken”, aldus Scheper.

“Door de opleving in het zakelijke segment zou het zomaar kunnen dat de zonne-energiesector als geheel de doelstellingen weer gaat halen, maar het aantal groothandels gaat wel krimpen. Zij hebben hun personeelsbestand en voorraad ingericht op een groei die er voorlopig niet gaat komen, sommigen hebben nog voor meer dan een jaar aan omvormers liggen. We gaan nu zien wie er echt een goed bedrijfsmodel heeft.”