Sinds een paar maanden zijn de zonnepanelenprijzen fors aan het dalen en keer op keer blijken de prijzen toch nog weer verder te kunnen zakken. Daarbij is de consumentenvraag ook flink aan het dalen, maar kunnen zij nauwelijks worden verleid met kortingen omdat de groothandels met duur ingekochte voorraden zitten. Groothandels die de zakelijke markt (deels) bedienen hebben meer mogelijkheden stelt Gerard Scheper, CEO van European Solar, vast in de World of Solar Market Outlook Report: “Zij zien uitgestelde projecten weer terug op de markt komen.”

Het blijft vreemd klinken: dalende inkoopprijzen en een dalende consumentenvraag. De oplossing lijkt zo simpel, introduceer een prijsprikkel door de verkoopprijzen te verlagen en de vraag trekt weer aan. Maar als dat betekent dat je als groothandel een paar miljoen moet afschrijven op de voorraad, dan is dat een stuk minder aantrekkelijke optie.

“Een paar maanden geleden zaten we nog in een hele andere situatie”, memoreert Scheper. “Toen konden de groothandels alle orders nauwelijks aan en werd de telefoon voor nieuwe klanten bij wijzen van spreken niet eens meer opgenomen. Er werd niet geluisterd naar de marktgeluiden dat deze groei niet zo door zou gaan en nu zitten ze met partijen die voor 120 procent van de waarde zijn ingekocht.”

In het Nationaal Solar Trendrapport 2023 sprak Dutch New Energy Research al de verwachting uit dat de enorme piek in de consumentenvraag vooral aan externe factoren te wijten was. Hoewel de salderingsregeling nog altijd niet wordt afgebouwd, is het wel een feit dat een groot deel van de residentiële markt al is voorzien van zonnepanelen.

Onder de woningen die nog geen zonnepanelen hebben, bevinden zich veel huurwoningen en woningen met daken die ongeschikt zijn voor zonnepanelen. “Veel bedrijven hebben zichzelf wijsgemaakt dat die enorme groei van de afgelopen twee jaar aan hun bedrijfsmodel lag, maar we zien nu dat die groei toch wel erg afhankelijk is geweest van externe factoren”, concludeert Scheper.

“Personeel dat massaal is aangenomen om inkoop te doen moet nu acquisitie doen. Dat wordt nog knap lastig, want waar we vorige maand nog een slag om de arm moesten houden kan ik je nu verzekeren: het wordt volgende maand niet beter, en die maand daarna ook niet. Uiteindelijk trekt de markt wel weer aan, maar dat gaat even duren. Bedrijven zullen een plan moeten maken om die maanden te overbruggen, want anders redden ze het niet.”

Momentum voor zakelijke markt lijkt geen lang leven beschoren
In het zakelijke segment is de afnemende groei al langere tijd te zien. Vorig jaar werd dit nog eens versterkt door stijgende materiaalkosten, kleinere bijdragen uit de SDE++, terughoudendheid van banken en een tekort aan omvormers en geschikt installatiepersoneel.

Daar komt nog bovenop dat Rob Jetten, demissionair minister voor Klimaat en Energie, onlangs bekendmaakte dat de voorkeursvolgorde zon verder is uitgewerkt. Gemeenten, waterschappen, provincies en het rijk hebben gezamenlijke afgesproken dat zonne-energie op daken, gevels en terreinen en objecten binnen bebouwd landelijke gebied verder gestimuleerd moet worden, maar dat zonne-energie op landbouw- en natuurgronden moet worden voorkomen.

Het kabinet ziet potentie voor 145 gigawatt zonne-energie op daken en gevels in 2050 en op terreinen en objecten binnen bebouwd gebied en in landelijk gebied nog eens 9,5 gigawatt. Maar landbouw- en natuurgronden moeten “waar mogelijk ontzien” worden, schreef Jetten.

“Toch is het de zakelijke markt die juist nu enorm aantrekt. Projecten die twee jaar geleden hun vergunningen al hebben geregeld, maar de inkoop van de materialen hebben uitgesteld omdat die veel te duur waren geworden. Nu de prijzen van zonnepanelen zó laag zijn geworden komen deze projecten massaal weer op de markt omdat ze nu rendabel zijn”, ziet Scheper.

Hierdoor ontstaat de merkwaardige situatie dat het segment waarin de overheid wil groeien, fors terugloopt. En het segment dat de overheid wil afremmen kan opeens weer op groei rekenen. De kans dat de zakelijke markt lang kan profiteren van het huidige momentum lijkt dan ook niet bijzonder groot.

“Chinese producenten van wafers in ingots verkopen hun producten al enige tijd met verlies, maar nog steeds dalen de prijzen en blijven ze verkopen. Dat kan eigenlijk alleen maar betekenen dat hun voorraden zó vol zitten dat ze geen andere keuze hebben”, aldus Scheper.

“Dus als je een zakelijk project nu niet rendabel krijgt, is je businesscase misschien niet zo goed als je zelf denkt. Ik zou daarom ook niet al te lang meer blijven wachten, want die bedrijven in China willen op een gegeven moment ook gewoon weer een verdienmarge opbouwen.”