Het Internationaal Energieagentschap (IEA) verwacht dat de elektriciteitsvraag wereldwijd met 4 procent zal groeien in 2024, dankzij China, India en de Verenigde Staten. Zonne- en windenergie lopen voorop in deze transformatie, waarbij het aandeel naar verwachting zal toenemen van 13 procent in 2023 naar 15 procent in 2024 en tot 18 procent tegen 2025.

Wereldwijd wordt het elektriciteitsverbruik versterkt door verbeterde economische vooruitzichten, de stijgende vraag naar airconditioning tijdens hevige hittegolven en de toename van het aantal uitbreiding van datacenters.

Het IEA ziet de meeste groeipotentie voor zonne-energie. Redenen hiervoor zijn lagere prijzen van zonnepanelen in combinatie met sterke beleidsondersteuning. Hierdoor groeide zonne-energie met 33 procent op jaarbasis.

Het wereldwijde aandeel zonne-energie zal waterkracht overtreffen in 2024 en kolengestookte elektriciteitsproductie inhalen tegen 2025 door een oplevering van 750 terawattuur in 2024 en meer dan 900 terawattuur tegen 2025.

Ondanks de snelle groei van hernieuwbare energiebronnen leidt de sterke toename van het elektriciteitsverbruik, vooral in China en India, tot een groter gebruik van steenkool om aan de vraag te voldoen. Het IEA verwacht dat de wereldwijde productie van aardgasgestookte centrales zal gemiddeld met 1 procent in de periode 2024 tot 2025. 

De Verenigde Staten zullen een van de weinige geavanceerde economieën zijn waar emissies toenemen – een stijging van bijna 2 procent van jaar-op-jaarbasis.

EU wind- en zonne-energie de productie van fossiele brandstoffen overtreffen in 2024
Hoewel het elektriciteitsverbruik van de Europese Unie is gedaald met 3,2 procent in 2023, na een daling van 2,8 procent in 2022. Het IEA voorspelt een herstel aanbod in elektriciteitsvraag van 1,7 procent tegen 2025 door een robuuste economische groei, intense hittegolven en aanhoudende elektrificatie.

Het aanbod aan hernieuwbare energie zal aanzienlijk toenemen. Wind- en zonne-energie in de totale elektriciteitsvoorziening zal naar verwachting stijgen van 26 procent in 2023 naar 30 procent in 2024 en tot 33 procent in 2025. 

Het IEA stelt dat aandeel van alle hernieuwbare energiebronnen in de totale opwek zal naar verwachting 50 procent bedragen in 2024. Daarmee zal het aanbod aan hernieuwbare energie in 2025 voor het eerst voorbijgaan aan energie uit kolen in 2025.

Wereldwijd aanbod hernieuwbare energie groeit hard
Het IEA verwacht China’s elektriciteitsvraag met 6,5 procent zal toenemen in 2024, een sterke jaarlijkse groei ondanks een bescheiden vertraging van 7 procent in 2023. In de afgelopen drie jaar heeft China per jaar gemiddeld dezelfde energievraag als heel Duitsland toegevoegd. Het IEA verwacht dat deze trend zal zich voortzetten tot 2025. 

De snelst groeiende stroomvraag komt echter uit India. Die groeide met 7 procent in 2023. Het IEA verwacht een groei van 8 procent door hittegolven, groeiende industriële activiteiten en een verhoogd stroomverbruik in woningen in 2024. 

Eind mei werd een hittegolfwaarschuwing afgegeven toen de temperaturen in New Delhi opliepen tot 49 graden Celsius.  Slechts een dag later, op 30 mei 2024, voldeed India aan een ongekende maximale stroomvraag van 250 gigawatt. Een terugkeer naar het gemiddelde weer zou resulteren in een groei van 6,8 procent in 2025. 

Datacenters spelen een belangrijke rol in groeiende elektriciteitsvraag
Het elektriciteitsverbruik van datacentra (exclusief cryptovaluta) zou tegen 2026 een stijging tussen de 1,5 procent en 3 procent kunnen zien. Datacenterproviders kijken steeds vaker naar opwekking ter plaatse om uitdagingen van de netaansluiting te omzeilen en de afhankelijkheid van het net te verminderen.

Het rapport stelt wel dat de groei van de vraag naar elektriciteit niet geheel zeker is. Dit is voornamelijk te wijten aan de opkomst van kunstmatige intelligentie, wat voor datacenters veel elektriciteit vraagt. Ondanks nieuwe generatie chips tot 25 keer energiezuiniger is dan de oudere generatie, naarmate de rekenkracht en efficiëntie toenemen, kan reboundeffecten niet worden uitgesloten.

Het enorme energieverbruik van datacenters was een belangrijke reden voor het kabinet om de vestiging van hyperscale datacenters in Nederland te beperken vanaf januari 2024.

Het IEA verwacht een recordopwekking van kernenergie in 2025. Frankrijk vergroot zijn productie na jaren van onderhoud, Japan neemt verschillende reactoren weer in gebruik en in China, India, Korea en Europa worden nieuwe reactoren operationeel in de komende jaren. Dit betekent een groei van 1,6 procent in 2024 en 3,5 procent tegen 2025.

Hoewel in veel Europese landen de elektriciteitsprijzen verder was gedaald. De gemiddelde prijs lag rond de 70 dollar megawattuur terug naar 2021 prijzen. Het IEA stelt dat de elektriciteitsprijzen in Europa nog altijd 40 procent hoger ligt dan in 2019, waardoor het Europese concurrentievermogen verder onder druk zal komen te staan.