Een jaar geleden steeg de afvalbeheerbijdrage van 6,50 euro per ton naar 40 euro per ton zonnepanelen. De bijdrage wordt ingezet om de stroom van end-of-life zonnepanelen te kunnen transporteren en verwerken. Solar365 onderzocht wat er veranderde met deze verhoging en waar de afvalbeheerbijdrage aan wordt besteed.

Het geld voor de afvalbeheerbijdrage wordt door producenten van zonnepanelen afgedragen aan Stichting OPEN die zorg draagt voor de wettelijke verplichtingen die producenten op grond van de regeling AEEA. Het aanmelden hiervoor kan via de website van Stichting OPEN. Dat betekent dat OPEN de inzameling en recycling van uw zonnepanelen organiseert en de bijbehorende registraties verzorgt.

Binnen Stichting OPEN behartigt Stichting Zonne-energie Recycling Nederland (ZRN) de belangen van producenten van zonnepanelen. Onder producenten van zonnepanelen wordt verstaan: elke partij die als eerste de zonnepanelen op de Nederlandse markt zet zoals groothandels en fabrikanten, maar ook installateurs en aannemers die hun panelen buiten Nederland inkopen.

Verhoogde afvalbeheerbijdrage
Het tarief voor de afvalbeheerbijdrage wordt bepaald door de kosten van het recyclen van de zonnepanelen en de kosten van het opzetten van de recyclestroom van de toekomst  te delen door het aantal verkochte zonnepanelen in datzelfde jaar.

Esther Zumpolle, manager operations bij Stichting ZRN, stelt dat de 40 euro waarschijnlijk niet voldoende is om de volledige recycling van zonnepanelen te bekostigen. Voorlopig is het echter wel voldoende omdat de afvalstroom nog niet enorm op gang komt. De meeste zonnepanelen zijn in de afgelopen jaren geïnstalleerd en zullen, door de lange gebruikstermijn van 15 tot 25 jaar, nog wel even op de daken blijven liggen.

Stichting OPEN bevestigt dat de afvalbeheerbijdrage netjes wordt afgedragen. “De opgave bij Stichting OPEN komt zeer goed overeen met de opgave van het geïnstalleerde vermogen aan zonnepanelen. Stichting OPEN heeft de gegevens gematcht met de data van Dutch New Energy Research, wat bevestigt dat importeurs zich aan het betalen van de recyclingbijdrage houden”, aldus Stichting OPEN.

Pas in 2030 wordt er een grote toename van de stroom aan end-of-life zonnepanelen verwacht. Dit zijn zonnepanelen die niet meer hergebruikt kunnen worden, en uit elkaar gehaald zullen moeten worden om nieuw leven in de gebruikte grondstoffen te blazen. Als het zover is moet er dus een werkbare manier zijn om de stroom aan zonnepanelen te kunnen verwerken. De afvalbeheerbijdrage wordt nu ingezet om de huidige beperkte stroom aan afgedankte panelen te verweken.

Het is geen probleem voor Stichting OPEN om de panelen te verzamelen. Installateurs kunnen een aanvraag doen om een pallet met minimaal 20 panelen te laten ophalen of de panelen kunnen bij de milieustraat worden ingeleverd. Stichting OPEN stelt dat ook dat zij beschikken over “een landelijk dekkend logistiek netwerk waarbij alle afgedankte zonnepanelen worden ingezameld en naar één verwerkingslocatie worden gebracht”.

In 2023 zamelde Stichting OPEN 1.380 ton zonnepanelen in. Dit zijn zo’n 60.000 zonnepanelen. In hetzelfde jaar werd er volgens het CBS 4,344 gigawatt aan zonnepanelen bijgeplaatst. Een doorsnee zonnepaneel had in 2023 een vermogen van zo’n 400 wattpiek. Dit zou betekenen dat er ongeveer 10 miljoen zonnepanelen zijn geïnstalleerd.

Waar wel nog naar gezocht wordt is een goede, toekomstbestendige manier om op grote schaal zonnepanelen te recyclen. Hiervoor heeft Stichting OPEN momenteel heeft een uitvraag uitstaan. Bedrijven kunnen zich aanmelden om zonnepanelen te recyclen. Hier zijn twee categorieën in aangebracht. De eerste is voor bestaande en bewezen technieken om zonnepanelen te recyclen en de tweede voor innovatieve ideeën.

Over de uitvraag zegt Stichting OPEN het volgende: “Er zijn meerdere spelers met goede ideeën om grondstoffen uit zonnepanelen terug te winnen. Dit is positief nieuws, want wij hopen eind 2024 duidelijkheid te hebben over de toekomstbestendige recycling van zonnepanelen. Dit betekent dat wij ruim voor 2030, wanneer de hoeveelheid end-of-life zonnepanelen fors zal toenemen, de infrastructuur gereed zullen hebben om de grondstoffen uit zonnepanelen hoogwaardig terug te winnen.”

Afvalbeheerbijdrage op de factuur
Naast de afvalbeheerbijdrage vroegen ZRN en Stichting OPEN een jaar geleden ook aan installateurs om deze bijdrage op de factuur te vermelden. Het is geen verplichting voor installateurs om dit te doen, maar Stichting OPEN en ZRN willen hiermee een gelijk speelveld waarborgen. Door de afvalbeheerbijdrage te vermelden op de factuur zou elke laag van de keten zich bewust zijn van de afvalbeheerbijdrage en de eindklanten of gebruikers bij wie de zonnepanelen op het dak komen te liggen weten dat de mogelijkheid bestaat om deze in de toekomst te laten recyclen.